Λειψυδρία: Σε ανησυχητικό επίπεδο η στάθμη του νερού σε Πηνειό και Μόρνο – Καμπανάκι ΕΥΔΑΠ για τα αποθέματα : Έχουμε λιγότερο από τα μισά του 2019

Σοβαρότατο ζήτημα με εθνικές διαστάσεις αποτελεί πλέον η λειψυδρία, όπως επισημάνθηκε στην εκπομπή ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ και το ΕΡΤNews, λίγο πριν από τη σημερινή σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου αναμένεται να παρουσιαστεί το Εθνικό Σχέδιο Υδάτων.

Η κατάσταση είναι οριακή ακόμη και σε ορεινούς και νησιωτικούς προορισμούς, με το πρόβλημα να εντείνεται σε όλες σχεδόν τις μεσογειακές χώρες λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Σε οριακή κατάσταση το φράγμα του Πηνειού

Από το φράγμα του Πηνειού (επίσημα: λίμνη Καραμανλή), ο δημοσιογράφος Παναγιώτης Φωτεινόπουλος μετέδωσε ότι η στάθμη του νερού ξεκίνησε ένα μέτρο κάτω από το όριο ασφαλείας των 83 μέτρων, ενώ η περιοχή ποτίζει όλο τον Ηλειακό κάμπο και υδρεύει την Αμαλιάδα.

Ο καθηγητής Περιβάλλοντος του Ιονίου Πανεπιστημίου, Διονύσης Παναγιωτάρας, τόνισε πως «το φαινόμενο της λειψυδρίας είναι ήδη εδώ», αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι: «Η ενεργή επιφάνεια της τεχνητής λίμνης έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια κατά 44%, λόγω των παρατεταμένων ξηρασιών». Μάλιστα πρόσθεσε πως τη δεκαετία του 80 η στάθμη του φράγματος της τεχνητής λίμνης βρισκόταν περίπου 8-10 μέτρα κάτω από τον υδατόπυργο, ενώ τώρα βρίσκεται αρκετά πιο κάτω, φαινόμενο το οποίο εντείνεται όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια.

Ο κ. Παναγιωταράς υπογράμμισε τις σοβαρές παρενέργειες στην αρδευτική χρήση: «Δεν θα υπάρχει διαθεσιμότητα για τις καλλιέργειες, αν δεν υπάρξει σχέδιο ορθολογικής διαχείρισης του υδάτινου αποθέματος».

Πρότεινε μάλιστα:

• Αναδιάρθρωση καλλιεργειών με βάση τις ανάγκες τους σε νερό.
• Στοχευμένη υποτίμηση (ρύθμιση) της άρδευσης ακόμη και σε επίπεδο φυτού, με χρήση σύγχρονων μετρητικών εργαλείων για την υγρασία εδάφους και ατμόσφαιρας.

Σε ερώτηση για το πότε αναμένεται η πλήρης εξάντληση των αποθεμάτων, ο καθηγητής απάντησε: «Δεν μπορούμε να κάνουμε ακριβή πρόβλεψη. Αν μου κάνατε αυτή την ερώτηση πριν 10 χρόνια, δεν θα μπορούσατε να κατανοήσετε το μέγεθος της σημερινής κατάστασης».

Καταλήγοντας, προειδοποίησε: «Αν δεν πάρουμε άμεσα μέτρα, δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει αύριο».

Καταρρέει η λίμνη του Μόρνου – Τρία έως πέντε μέτρα κάτω η στάθμη, υδροφόρες στα χωριά

Δραματική είναι η εικόνα στη λίμνη του Μόρνου, με τη στάθμη του νερού να έχει υποχωρήσει κατά 3 έως 5 μέτρα σε σχέση με πέρυσι, παρά τις βροχοπτώσεις. Η λειψυδρία πλήττει και τα χωριά της περιοχής, με αρκετούς οικισμούς να υδροδοτούνται πλέον με υδροφόρες.

Όπως τόνισε ο αντιδήμαρχος Λιδωρικίου, Κωνσταντίνος Κουτσούμπας: «Αυτό που βλέπουμε είναι τραγικό. Έχουμε να το δούμε πάνω από 30 χρόνια. Η λίμνη πέφτει συνέχεια. Οι φετινές βροχές δεν ήταν αρκετές να ανεβάσουν τη στάθμη στο επίπεδο που θα επέτρεπε να κάνει υπερχείλιση».

Η εικόνα από το πεδίο αποτυπώνει την έκταση του προβλήματος: περιοχές που μέχρι πρότινος ήταν καλυμμένες από νερό έχουν μετατραπεί σε ξηρά, ενώ νησίδες με δέντρα έχουν γίνει παράκτιοι λόφοι.

«Είμαστε αναγκασμένοι να μεταφέρουμε την αντλία του πλωτού πάνω από 500 μέτρα πιο μέσα στη λίμνη, γιατί πλέον “πιάνει πάτο”», σημείωσε ο αντιδήμαρχος, αναφερόμενος στην υδροδότηση των φυλακών Μαλανδρίνου, που εξαρτώνται από τη λίμνη.

Η λειψυδρία επηρεάζει άμεσα και τα γύρω χωριά, καθώς απαγορεύεται να αντλούν νερό από τη λίμνη του Μόρνου. «Οι πηγές που υδροδοτούν τους οικισμούς έχουν στερέψει. Ήδη μεταφέρουμε νερό με υδροφόρες για να καλύψουμε τις ανάγκες», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Μάλιστα, σημείωσε πως υπάρχει ένα πλωτό μέσα στη λίμνη με αντλία πάνω, το οποίο μετέφεραν τουλάχιστον 500 μέτρα πιο μέσα στη λίμνη γιατί το μοτέρ πλέον θα πιάσει πάτο, θα πέσει στη λάσπη.

Ο κ. Κουτσούμπας δεν έκρυψε την ανησυχία του για τον επόμενο χειμώνα: «Αν δεν πέσει νερό φέτος, θα μείνουμε από νερό. Τα προηγούμενα χρόνια δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες της λίμνης».

Οι εικόνες που κατέγραψε ο φακός είναι αποκαρδιωτικές: σημάδια στη βλάστηση και στο τσιμέντο αποτυπώνουν τη δραματική πτώση της στάθμης, ενώ σε ορισμένα σημεία, όπως ειπώθηκε, η λίμνη κινδυνεύει να ενωθεί ξανά ως στεριά.

Μάλιστα, παλιές κολώνες της ΔΕΗ και ερείπια στον βυθό της λίμνης έχουν αρχίσει να εμφανίζονται στην επιφάνεια, «δείγμα του πόσο κακή είναι η κατάσταση», σύμφωνα με τους τοπικούς εκπροσώπους.

Καμπανάκι ΕΥΔΑΠ για τα αποθέματα νερού: «Έχουμε λιγότερο από τα μισά του 2019»

Σε κατάσταση αυξημένης επιφυλακής βρίσκεται η ΕΥΔΑΠ, καθώς τα αποθέματα νερού στους ταμιευτήρες της έχουν υποχωρήσει δραματικά, κάτω ακόμη και από τα μισά επίπεδα του 2019, όπως δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής Ύδρευσης της ΕΥΔΑΠ, Γ. Καραγιάννης.

«Σήμερα διαθέτουμε περίπου 540 εκατ. κυβικά μέτρα, όταν το 2019 είχαμε 1,2 δισεκατομμύρια», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Κάθε χρόνο, από τους ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ (κυρίως Μόρνου και Ευήνου) αποδίδονται περίπου 450 εκατ. κυβικά μέτρα, ενώ καθημερινά καταναλώνονται πάνω από 1,1 εκατ. κυβικά.

«Το νερό διανύει πάνω από 200 χλμ. για να φτάσει στην Αθήνα. Ένα μεγάλο μέρος καταναλώνεται και καθ’ οδόν, σε δήμους και επιχειρήσεις», εξήγησε ο κ. Καραγιάννης.

Η ΕΥΔΑΠ, σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, σχεδιάζει και υλοποιεί παρεμβάσεις σε τρεις κατευθύνσεις:

1. Μακροπρόθεσμα έργα:
   • Σύνδεση του ταμιευτήρα Ευήνου με παραπόταμους του Αχελώου, όπως ο Κρίκελος και το Καρπενήσι.
   • Πρόκειται για ένα μεγάλο έργο σήραγγας, που θα απαιτήσει χρόνο και μελέτες.
2. Μεσοπρόθεσμες λύσεις:
   • Μεταφορά νερού από τον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας με πλοία στη Βοιωτία και διοχέτευσή του στο υδραγωγείο Μόρνου.
3. Βραχυπρόθεσμες ενισχύσεις:
   • Ενεργοποίηση γεωτρήσεων (Κηφισού, Θηβών).
   • Από τον Ιούλιο 2024 έχουν τεθεί σε χρήση γεωτρήσεις στον Μαύρο Κουβαλά και αλλού.
   • Εξετάζεται η εκτεταμένη χρήση αφαλάτωσης.

«Στόχος είναι να παρατείνουμε το χρονικό περιθώριο επάρκειας και να ενισχύσουμε τα αποθέματα μέχρι να βελτιωθούν οι καιρικές συνθήκες ή να ολοκληρωθούν τα έργα», τόνισε ο κ. Καραγιάννης.

Στο ερώτημα για αύξηση στην τιμή του νερού, ο ίδιος απάντησε: «Δεν μπορώ να το σχολιάσω. Είναι πολιτικό θέμα, ρυθμιζόμενο πλέον από Ρυθμιστική Αρχή βάσει του νέου πλαισίου».

Η ΕΥΔΑΠ, πάντως, εντείνει την ενημέρωση προς το κοινό για την ορθή διαχείριση του νερού: «Το νερό δεν είναι ανεξάντλητο. Δεν μπορούμε να το αντιμετωπίζουμε ως κάτι δεδομένο. Θέλει υπεύθυνη χρήση, ειδικά τώρα».