Η περιθωριοποίηση των ανεμβολίαστων της Ευρώπης (long read)

Πριν από την πανδημία της Covid-19, ο Νίκολας Ριμόλντι δεν είχε συμμετάσχει ποτέ σε διαμαρτυρία. Όταν όμως μετά από δυο χρόνια είδε την πατρίδα του, την Ελβετία, να επιβάλλει πρώτα το ένα λόκνταουν μετά το άλλο και τελικά να εγκρίνει τα πιστοποιητικά εμβολιασμού, αποφάσισε ότι ήρθε η στιγμή να δράσει. Σήμερα, είναι επικεφαλής της Mass-Voll, μιας από τις μεγαλύτερες ομάδες ενάντια στο ευρωπαϊκό πιστοποιητικό εμβολιασμού.

Επειδή επέλεξε να μην εμβολιαστεί, ο φοιτητής και ταμίας σούπερ μάρκετ μερικής απασχόλησης είναι -προς το παρόν τουλάχιστον- αποκλεισμένος από μεγάλο μέρος της δημόσιας ζωής. Χωρίς πιστοποιητικό εμβολιασμού, δεν μπορεί πλέον να ολοκληρώσει τις σπουδές του, να εργαστεί σε παντοπωλείο, να φάει σε εστιατόριο, να πάει σε συναυλίες ή στο γυμναστήριο.

«Οι άνθρωποι χωρίς πιστοποιητικό όπως εγώ, δεν είμαστε πια μέρος της κοινωνίας», λέει στο CNN. «Είμαστε αποκλεισμένοι. Είμαστε λιγότερο σημαντικοί σαν άνθρωποι».

Με την παραλλαγή Όμικρον να εξαπλώνεται, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να παλεύουν να θέσουν τον ιό υπό έλεγχο. Τα εμβόλια, ένα από τα πιο ισχυρά όπλα στο οπλοστάσιό τους, είναι διαθέσιμα εδώ και ένα χρόνο, αλλά μια μικρή, φωνητική μειοψηφία ανθρώπων – όπως ο Ριμόλντι – αρνείται να εμβολιαστεί.

Αντιμέτωποι με τους διστακτικούς ή τους αρνητές του εμβολίου, πολλά έθνη επιβάλλουν ολοένα και αυστηρότερους κανόνες και περιορισμούς στους ανεμβολίαστους, κάνοντας ουσιαστικά τη ζωή τους πιο δύσκολη σε μια προσπάθεια να τους πείσουν. Με αυτό τον τρόπο, δοκιμάζουν τα όρια μεταξύ δημόσιας υγείας και πολιτικών ελευθεριών και αυξάνουν τις εντάσεις μεταξύ εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων.

«Δεν θα επιτρέψουμε σε μια μικροσκοπική μειοψηφία ανισόρροπων εξτρεμιστών να επιβάλει τη θέλησή της σε ολόκληρη την κοινωνία μας», δήλωσε τον περασμένο μήνα ο νέος καγκελάριος της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς, στοχεύοντας το αντιεμβολιαστικό κίνημα.

Τα πιστοποιητικά εμβολιασμού έχουν τεθεί σε εφαρμογή εδώ και μήνες για την είσοδο σε χώρες σε μεγάλο μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά καθώς αυξάνονται τα κρούσματα και τα ποσοστά εμβολιασμού παραμένουν χαμηλά σε κάποιες χώρες της Ε.Ε., ορισμένες κυβερνήσεις προχώρησαν παραπέρα.

Η Αυστρία επέβαλε το πρώτο λόκνταουν στην Ευρώπη για τους ανεμβολίαστους και από την 1η Φεβρουαρίου, ο εμβολιασμός κατά του κορονοϊού θα είναι υποχρεωτικός.

Η Γερμανία έχει απαγορεύσει την είσοδο στους ανεμβολίαστους στους περισσότερους τομείς της δημόσιας ζωής και ο υπουργός Υγείας της χώρας, Καρλ Λάουτερμπαχ, προειδοποίησε τον Δεκέμβριο ότι «χωρίς υποχρεωτικό εμβολιασμό δεν βλέπω να διαχειριζόμαστε περαιτέρω κύματα μακροπρόθεσμα».

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε την περασμένη εβδομάδα στην εφημερίδα Le Parisien ότι «θέλει πραγματικά να τσαντίσει τους ανεμβολίαστους» και ότι θα «συνεχίσει να το κάνει μέχρι τέλους».

Η περιθωριοποίηση των ανεμβολίαστων της Ευρώπης (long read)
(AP Photo/Adrienne Surprenant)

Παραβίαση κανόνων και τεχνάσματα

Η επιστημονική θέση για τα μέτρα κατά του κορονοϊού είναι σταθερή: τα εμβόλια έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν τη μετάδοση του ιού, μειώνουν σημαντικά την πιθανότητα σοβαρής ασθένειας και μειώνουν την επιβάρυνση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης.

Πολλοί από τους περιορισμούς έχουν επίσης ευρεία δημόσια υποστήριξη όπως στην Ελβετία, καθώς οι πληθυσμοί που έχουν εμβολιαστεί, έχουν κατά πλειοψηφία κουραστεί από τα αλλεπάλληλα περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Τα δεδομένα του πραγματικού κόσμου δείχνουν ότι οι ευρωπαϊκές χώρες με υψηλά ποσοστά εμβολιασμένων όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, έχουν πληγεί λιγότερο από τα πιο πρόσφατα κύματα λοιμώξεων και μπόρεσαν να ανοίξουν τις οικονομίες τους, ενώ άλλες χώρες που κατέγραψαν τεράστια εξάπλωση του ιού, εφάρμοσαν πιο αυστηρά μέτρα ενώ οι νοσηλείες εκτοξεύθηκαν.

Όμως, τα νέα περιοριστικά μέτρα έχουν τροφοδοτήσει την οργή εκείνων που δεν είναι πρόθυμοι να εμβολιαστούν, πολλοί από τους οποίους τώρα απομακρύνονται από την κοινωνία, ή καταφεύγουν σε τεχνάσματα και παραβιάσεις, για να δημιουργήσουν τις δικές τους κοινότητες, επικαλούμενοι το δικαίωμά τους στην «ελευθερία».

«Τη Δευτέρα ήμουν με 50 άτομα και τρώγαμε σε ένα εστιατόριο. Η αστυνομία δεν θα χαιρόταν αν μας έβλεπε», δήλωσε ο Ριμόλντι στο CNN, αναφερόμενος σε παράνομα δείπνα και κοινωνικές εκδηλώσεις με ανεμβολίαστους φίλους του, που παρομοίασε με τα speakeasy μπαρ της εποχής της ποτοαπαγόρευσης και τα οποία οι ειδικοί σε θέματα δημόσιας υγείας περιγράφουν ως απερίσκεπτα και επικίνδυνα.

«Ναι, δεν είναι νόμιμο, αλλά κατά την άποψή μας, το πιστοποιητικό εμβολιασμού είναι παράνομο», πρόσθεσε ο Ριμόλντι.

«Κάποιοι άνθρωποι έχουν μια πολύ διαστρεβλωμένη ιδέα για το τι είναι ελευθερία», δήλωσε η Σουζάν Σαγκς, καθηγήτρια επικοινωνίας στο Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Λουγκάνο. «Υποστηρίζουν ότι είναι ατομικό τους δικαίωμα να βλάπτουν τους άλλους».

Η περιθωριοποίηση των ανεμβολίαστων της Ευρώπης (long read)
(AP Photo / Adrienne Surprenant)

«Μια κοινωνία δύο τάξεων»

«Σήμερα ζούμε σε μια κοινωνία δύο τάξεων», δήλωσε ο Ριμόλντι στο CNN. «Είναι φρικτό. Είναι ένας εφιάλτης».

Ωστόσο ο Ριμόλντι και οι οπαδοί του θα μπορούσαν εύκολα να ξυπνήσουν από αυτόν τον εφιάλτη. Αντίθετα, άνθρωποι που ζουν σε φτωχότερα μέρη του κόσμου, και δεν έχουν πρόσβαση στα εμβόλια, δεν έχουν αυτή την επιλογή.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτίμησε τον περασμένο Νοέμβριο ότι οι ζωές 470.000 ανθρώπων στην Ευρώπη ηλικίας 60 ετών και άνω, έχουν σωθεί από τα εμβόλια κατά του κορονοϊού. Ωστόσο τάχθηκε κατά του υποχρεωτικού εμβολιασμού, εκτός αν πρόκειται για «την απόλυτη έσχατη λύση που εφαρμόζεται μόνο όταν έχουν εξαντληθεί όλες οι άλλες εφικτές επιλογές για τη βελτίωση της πρόσληψης εμβολίων».

Ο περιφερειακός διευθυντής του ΠΟΥ για την Ευρώπη, Δρ. Χανς Κλούγκε, προειδοποίησε τον Δεκέμβριο ότι «αυτό που είναι αποδεκτό σε μια κοινωνία και κοινότητα μπορεί να μην είναι αποτελεσματικό και αποδεκτό σε μια άλλη».

Ο Ριμόλντι επιμένει ότι η ομάδα του δεν είναι ούτε κατά της χρήσης της μάσκας ούτε κατά των εμβολίων, αλλά ενδιαφέρεται για τη δημοκρατία και τη νομιμότητα.

Στις διαδηλώσεις υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που είναι πλήρως εμβολιασμένοι, λέει ο Ριμόλντι. Αυτοί οι άνθρωποι δηλώνουν απογοητευμένοι με την κυβέρνηση γιατί τους είπε ψέματα ότι τα εμβόλια θα φέρουν το τέλος των περιοριστικών μέτρων κατά της πανδημίας.

Δεν θέλησε να συζητήσει για το ίδιο το εμβόλιο, λέγοντας μόνο ότι το αρνήθηκε για λόγους αρχής. «Δεν μιλάμε πολύ για το εμβόλιο. Δεν είναι ένα από τα θέματα που συζητάμε», είπε όταν ρωτήθηκε αν συμφωνεί ότι τα εμβόλια έκαναν περισσότερο καλό παρά κακό.

Αρκετοί ακτιβιστές με τους οποίους μίλησε το CNN εξέφρασαν επίσης τις ανησυχίες τους ότι κάθε νέα σειρά περιοριστικών μέτρων που επιβάλλονται στο όνομα της αναχαίτισης της εξάπλωσης του κορονοϊού, αποτελεί μέρος ενός «ολισθηρού κατήφορου» ατελείωτων περιορισμών.

Ωστόσο τα πιστοποιητικά εμβολιασμού ή κάποια μορφή πιστοποίησης φαίνεται να έχουν βοηθήσει τα εμβολιαστικά προγράμματα. Μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο, διαπίστωσε ότι τέτοιες πολιτικές οδήγησαν περισσότερους ανθρώπους να κάνουν το εμβόλιο στη Γαλλία, το Ισραήλ, την Ελβετία και την Ιταλία.

Ο Αλεξάντερ Σάλλενμπεργκ, ο πρώην καγκελάριος της Αυστρίας, είχε δηλώσει τον Νοέμβριο ότι τα ποσοστά του εμβολιασμού στη χώρα του, ήταν «ντροπιαστικά χαμηλά». Εκείνη την εποχή, περίπου το 65% του πληθυσμού της Αυστρίας ήταν πλήρως εμβολιασμένο κατά της Covid-19 – ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά στην ΕΕ – αλλά με την εφαρμογή νέων αυστηρότερων μέτρων, το ποσοστό αυτό αυξήθηκε σε πάνω από 70%.

Η περιθωριοποίηση των ανεμβολίαστων της Ευρώπης (long read)
(AP Photo/Peter Dejong)

Καθώς οι έλεγχοι έχουν αυστηροποιηθεί, ομάδες όπως αυτή του Ριμόλντι γίνονται όλο και πιο έντονες. Σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο γίνονται διαμαρτυρίες σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις. Ο θυμός για τα περιοριστικά μέτρα έχει ωθήσει πολλούς οι οποίοι στο παρελθόν ήταν απολίτικοι, να συμμετάσχουν.

Ακόμη και πριν από την πανδημία, η διστακτικότητα για τα εμβόλια στην Ευρώπη συσχετιζόταν έντονα με μια «λαϊκιστική δυσπιστία απέναντι στα κυρίαρχα κόμματα»  και τις κυβερνήσεις. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο «European Journal of Public Health» το 2019, διαπίστωσε «μια εξαιρετικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ του ποσοστού των ανθρώπων σε μια χώρα που ψήφισαν λαϊκιστικά κόμματα και του ποσοστού που πιστεύει ότι τα εμβόλια δεν είναι σημαντικά ή αποτελεσματικά».

Ωστόσο, οι ηγέτες των κινημάτων κατά των περιοριστικών μέτρων υποστηρίζουν ότι είναι πολύ πιο αντιπροσωπευτικά σε σχέση με την κοινωνία από ό,τι δείχνουν αυτές οι μελέτες.

«Έχουμε αγρότες, δικηγόρους, καλλιτέχνες, μουσικούς – όλο το φάσμα των ανθρώπων που μπορείτε να φανταστείτε», δήλωσε ο Ριμόλντι. Το Mass-Voll απευθύνεται ειδικά στους νέους της Ελβετίας και υποστηρίζει ότι έχει συγκεντρώσει περισσότερους οπαδούς στο Instagram από τις επίσημες παρατάξεις νεολαίας οποιουδήποτε από τα μεγάλα πολιτικά κόμματα της χώρας.

Ο Κρίστιαν Φιάλα, αντιπρόεδρος του κόμματος MFG της Αυστρίας, το οποίο δημιουργήθηκε ειδικά για να αντιταχθεί στα λόκνταουν, τη χρήση μάσκας και τα πιστοποιητικά εμβολιασμού, δήλωσε στο CNN: «Πρόκειται πραγματικά για ένα κίνημα που προέρχεται από το σύνολο του πληθυσμού».

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, το MFG κατάφερε να κερδίσει έδρες σε ένα από τα επαρχιακά κοινοβούλια της Αυστρίας. «Οι περισσότεροι από αυτούς που μας ψήφισαν δεν ήταν ποτέ πραγματικά πολιτικά ενεργοί πολίτες, αλλά είναι πολύ αναστατωμένοι», είπε. «Οι άνθρωποι έχουν πραγματικά βαρεθεί να είναι κλεισμένοι μέσα».

Στη Γαλλία, το ποσοστό των εμβολιασμένων είναι υψηλότερο, αλλά όσοι αντιτίθενται στα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας επίσης αντιμετωπίζουν προβλήματα. Ο Μπρούνο Κουρσέλ δεν είχε ασχοληθεί ιδιαίτερα με την πολιτική πριν από την πανδημία – τώρα ο 72χρονος καθηγητής μαθηματικών συμμετέχει τακτικά σε διαδηλώσεις κατά των εμβολίων, των λόκνταουν και άλλων περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Η στάση του τον έχει φέρει σε αντιπαράθεση με την οικογένεια, τους φίλους και τους συναδέλφους του.

«Η υπόλοιπη οικογένειά μου εμβολιάστηκε», είπε, προσθέτοντας ότι είχε αρκετές διαφωνίες με συγγενείς που αδυνατούν να καταλάβουν γιατί διαδηλώνει κατά του εμβολιασμού.

Οι απόψεις του είναι ριζοσπαστικές, ακραίες και, όταν υποτίθεται ότι στηρίζονται σε επιστημονικούς ισχυρισμούς, καταρρίπτονται εύκολα. Αμφισβητεί την αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια των εμβολίων και ισχυρίζεται ότι τα έθνη διολισθαίνουν σε έναν «ολοκληρωτικό κόσμο» του οποίου η μόνη διαφορά με τη ναζιστική Γερμανία και τη Σοβιετική Ένωση, είναι ότι πρόκειται για παγκόσμιο και όχι εθνικιστικό ολοκληρωτισμό.

Αλλά ο Κουρσέλ, ο οποίος εργάζεται στο Πανεπιστήμιο του Μπορντό δήλωσε στο CNN, ότι αισθάνεται άνετα να κόψει τους δεσμούς του με όσους διαφωνούν μαζί του. Η ολοένα και πιο δημόσια αντίθεσή του στα εμβόλια κατά της Covid-19 και στους περιορισμούς για τους ανεμβολίαστους, τον έχουν απομονώσει στην εργασία του.

«Αυτό είναι απογοητευτικό», δήλωσε. «Έχω στείλει email στους στενούς μου συναδέλφους σχετικά με το εμβόλιο. Έλαβα μια μόνο απάντηση, η οποία ήταν αρνητική».

Όταν όμως συμμετέχει σε διαδηλώσεις, λέει ότι βρίσκει ανθρώπους τους οποίους καταλαβαίνει.

Η Σάγκς εξήγησε ότι αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους τα κινήματα αυτά εξακολουθούν να έχουν απήχηση. «Είναι σαν μια αδελφότητα ή σαν ένας ποδοσφαιρικός σύλλογος ». Οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τα κυβερνητικά μηνύματα «αναζητούν κάτι κοινωνικό, και αυτές οι ομάδες έχουν κάνει εξαιρετική δουλειά στο να προσκαλούν όποιον θέλει να έρθει», είπε.

Η περιθωριοποίηση των ανεμβολίαστων της Ευρώπης (long read)
(AP Photo/Peter Dejong)

Καύσιμο στη φωτιά

Δύο χρόνια μετά, και με τις απόψεις να παγιώνονται μέρα με τη μέρα, ορισμένοι ειδικοί φοβούνται ότι ίσως είναι πολύ αργά για να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των αρχών και εκείνων που αντιδρούν έντονα στους εμβολιασμούς.

«Αυτοί οι άνθρωποι που είναι κατά του εμβολιασμού θα αντιδράσουν ακόμη περισσότερο όταν τους πουν ‘ή εμβολιάζεσαι ή πεθαίνεις’. Αυτό τροφοδοτεί την οργή τους», δήλωσε η Σαγκς.

«Νομίζω όμως ότι αν συνεχίσουμε να επικοινωνούμε προσπαθώντας να μην τους αναστατώσουμε, τότε αδικούμε τον υπόλοιπο πληθυσμό», πρόσθεσε. «Βλάπτουν την υγεία των ανθρώπων, προκαλούν θανάτους και απειλούν την οικονομία», πρόσθεσε.

«Αυτές οι ομάδες είναι μικρές, είναι πολύ θορυβώδεις, αλλά και πολύ ελκυστικές επειδή έχουν απαντήσεις σε ερωτήματα που άλλοι άνθρωποι αδυνατούν να δώσουν», δήλωσε η Σαγκς.

Και δεν πρόκειται να εξαφανιστούν, προειδοποίησε ο Μάρτιν ΜακΚί, καθηγητής ευρωπαϊκής δημόσιας υγείας στη Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου.

«Πρέπει να τονίσουμε το πολύ ισχυρό επιχείρημα, ότι ο εμβολιασμός είναι μια εκδήλωση κοινωνικής αλληλεγγύης», είπε, προσθέτοντας ότι οι διαδηλωτές κατά του εμβολιασμού «υπονομεύουν την αλληλεγγύη που είναι τόσο σημαντική για κάθε χώρα που αντιμετωπίζει μια απειλή».

ΠΗΓΗ: CNN

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος