Η ειδική απεσταλμένη του Πρωθυπουργού για τους Ωκεανούς, Δρ. Διονυσία Θεοδώρα Αυγερινοπούλου μιλά αποκλειστικά στο ΕΡΤNews

Η ειδική απεσταλμένη του Πρωθυπουργού για τους Ωκεανούς, Δρ. Διονυσία Θεοδώρα Αυγερινοπούλου μιλά αποκλειστικά στο Ertnews.gr λίγο μετά τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς που έλαβε χώρα στη Νίκαια της Γαλλίας από τις 9 έως τις 13 Ιουνίου με τη στήριξη της Πρεσβείας της Γαλλίας στην Ελλάδα. Η Δρ. Διονυσία Αυγερινοπούλου μιλά αναλυτικά για τις σημαντικές της δράσεις και πρωτοβουλίες των τελευταίων μηνών καθώς και για την βράβευσή της με το Women Leadership Award στην Ινδία.

1.    Πρόσφατα συμμετείχατε ενεργά στην υψηλού επιπέδου εκδήλωση “Parliament of the Sea” στο πλαίσιο της 3ης Διάσκεψης του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς. Ποιο είναι το μήνυμα που φέρνει η Ελλάδα από αυτή τη διεθνή συνάντηση και ποιος είναι ο ρόλος της χώρας μας στην παγκόσμια προσπάθεια για τη βιώσιμη διακυβέρνηση των θαλασσών;

Η Ελλάδα, ως χώρα με βαθιές ρίζες στη θάλασσα και πρωταγωνιστικό ρόλο στη ναυτιλία, προσήλθε στη Διάσκεψη με μια ξεκάθαρη και ιστορική αποστολή: να υπερασπιστεί την θάλασσα ως κοινή παγκόσμια κληρονομιά. Η συμμετοχή μας στο “Parliament of the Sea” και η υπογραφή του ψηφίσματος για τη σύσταση διακοινοβουλευτικής συμμαχίας, σηματοδοτεί την αποφασιστικότητά μας να φέρουμε τη φωνή της Μεσογείου και των παράκτιων κοινοτήτων στο διεθνές προσκήνιο.

Ως Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, είχα την τιμή να εκπροσωπήσω την Ελλάδα και να αναγνώσω εκ μέρους των χωρών τη Διακήρυξη για την ίδρυση του πρώτου Διακυβερνητικού Οργανισμού για τα Ψηφιακά Συστήματα της θάλασσας. Το νέο αυτό Κέντρο, με αιχμή του δόρατος το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Δίδυμο του Ωκεανού, θα προσφέρει σε παγκόσμιο επίπεδο τεχνολογική υποδομή και επιστημονικά δεδομένα ζωτικής σημασίας για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και την προστασία της θαλάσσιας ζωής.

Η Ελλάδα δεν είναι απλώς συμμέτοχος, είναι συμμέτοχη και συμμέτοχη με ψυχή. Υποστηρίζουμε σθεναρά την κύρωση της Συμφωνίας BBNJ για τη διατήρηση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας πέραν της εθνικής δικαιοδοσίας και προτείνουμε τη δημιουργία ενός Διεθνούς Δικτύου Νομοθετών για τις θάλασσες. Η προστασία των θαλασσών μας δεν είναι πολυτέλεια, είναι ανάγκη ύπαρξης, ευθύνη απέναντι στις επόμενες γενιές. Και η Ελλάδα είναι έτοιμη να συνεχίσει να είναι φάρος, μέσα στο παγκόσμιο αρχιπέλαγος της περιβαλλοντικής διπλωματίας.

2. Τι είναι η IPU και γιατί είναι σημαντική για τη χώρα μας η Αντιπροεδρία σας; Ποιες οι προσδοκίες για την επόμενη συνάντηση της ExCom που θα φιλοξενηθεί στην Ελλάδα;

Η Διακοινοβουλευτική Ένωση (IPU) αποτελεί τον παγκόσμιο οργανισμών των  εθνικών κοινοβουλίων και αντιπροσωπεύει σήμερα περισσότερα από 182 εθνικά κοινοβούλια. Ιδρύθηκε το 1889 και έχει ως στόχο την ενίσχυση της δημοκρατίας, της ειρήνης και της διεθνούς συνεργασίας μέσα από τον θεσμό του κοινοβουλίου. Με τη συμμετοχή μας στην IPU, τα κοινοβούλια αποκτούν μια διεθνή πλατφόρμα όπου προωθούνται δημοκρατικές αξίες, διασφαλίζονται θεσμικά δικαιώματα και προάγεται ο διάλογος μεταξύ των λαών. Η σπουδαιότητά του κατά το παρελθόν ήταν μεγάλη, καθώς συνέβαλε στην δημιουργία άλλων διεθνών οργανισμών, όπως του ίδιου του ΟΗΕ, και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διεθνώς. Σήμερα είναι απολύτως απαραίτητος ο ρόλος του για την επιδίωξη ισότητας των φύλων στην συμμετοχή στην πολιτική ζωή των χωρών, για την επιδίωξη άσκησης κοινοβουλευτικής διπλωματίας, ιδίως σε περιπτώσεις γεωπολιτικών συγκρούσεων, αλλά και για να τεθούν γρηγορότερα στην κοινοβουλευτική ατζέντα νέα θέματα, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, νέα ζητήματα υγείας, τεχνολογική καινοτομία, και βέβαια να συνεχίζεται να επιδιώκεται η δημοκρατία που ακόμα και σήμερα σε πολλά μέρη του κόσμου δεν αποτελεί ακόμα κατάκτηση κ.α.

Η Αντιπροεδρία μου στην Εκτελεστική Επιτροπή (ExCom) της IPU, εκ μέρους των πλέον ανεπτυγμένων κρατών του πλανήτη, η οποία ολοκληρώθηκε πριν από τρεις μήνες, είχε πολλαπλή σημασία για την Ελλάδα. Κατ’ αρχάς μέσω αυτής το ελληνικό Κοινοβούλιο άσκησε διεθνή θεσμική επιρροή και αναδεικνύεται ως ένας θεσμός ο οποίος αποδεδειγμένα που συμβάλλει ενεργά στη χάραξη πολιτικών κατευθύνσεων στο πλαίσιο του παγκόσμιου κοινοβουλευτισμού. Περαιτέρω, ενισχύσαμε τους διπλωματικούς  δεσμούς των κοινοβουλίων και των χωρών μας, αλλά και με άλλους διακυβερνητικούς οργανισμούς, καθώς η IPU συχνά συνεργάζεται με τον ΟΗΕ, είναι δε ο κύριος συνομιλητής εκ μέρους των κοινοβουλευτικών στο Συμβούλιο Ασφαλείας κ.α. Ενώ βεβαίως μας δόθηκε ένα ακόμα βήμα για την ανάδειξη των ελληνικών προτεραιοτήτων σε ζητήματα τόσο γεωπολιτικά, όπως οι θαλάσσιες ζώνες, θέματα γειτονίες στην νοτιοανατολική Μεσόγειο, το Κυπριακό, αλλά και σε ζητήματα βιωσίμου αναπτύξεως, όπως η κλιματική κρίση, η προσιτή ενέργεια για όλους, το ζήτημα των δασμών από τις ΗΠΑ προς την ΕΕ και τα τρίτα κράτη και η ορθή αντιμετώπισή τους.

Η αναβάθμιση της θέσης του Ελληνικού Κοινοβουλίου εντός της IPU είναι εμφανής από σειρά συμμετοχών μας σε σημαντικές συναντήσεις, όπως η διεθνής συνάντηση στη Λετονία για το θέμα της Ουκρανίας, στην οποία εκπροσώπησα όλους τους βουλευτές παγκόσμια, αλλά και από την επερχόμενη σύγκληση της Διοικούσας Επιτροπής, δηλαδή του ανωτάτου διοικητικού οργάνου, της IPU στην Ελλάδα τον Ιούνιο. Σε αυτή τη σύσκεψη θα συζητηθούν, μεταξύ άλλων, και ζητήματα όλων των γεωπολιτικών συγκρούσεων αλλά και η στρατηγική της IPU έναντι αυτών στο μέλλον και θα αποφασιστούν οι επόμενες κινήσεις που θα γίνουν με στόχο της εξομάλυνση των διεθνών διαφορών. Η χώρα μας έχει έναν εξόχως συμβολικό ρόλο σε θέματα ειρήνευσης, δημοκρατίας και ασφάλειας. Βέβαια, στο πλαίσιο της επίσκεψής του θα δοθεί μια ακόμα ευκαιρία ανάδειξης της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς και πολιτικών για κρίσιμα ζητήματα που μας ενδιαφέρουν και τα οποία θα τεθούν από τους Έλληνες Βουλευτές στην συνάντησή τους με την Διοικούσα Επιτροπή. 

3. Έχετε ταξιδέψει σε πολλές χώρες τελευταία, όπως στο Ουζμπεκιστάν και την Κορέα. Πόσο δύσκολο είναι να κρατηθεί ζωντανό το ελληνικό στοιχείο τόσο μακριά από την Ελλάδα;

Η Ελλάδα έχει μια μακρά και πλούσια παράδοση διασποράς, και οι ελληνικές κοινότητες της Κεντρικής Ασίας (όπως αυτή στην Τασκένδη) αποτελούν ζωντανό παράδειγμα της διατήρησης εθνικής ταυτότητας κάτω από ποικίλες συνθήκες. Κατά την επίσκεψή μου: είχα τη χαρά να συναντηθώ με μέλη της ομογένειας, να επισκεφθώ το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού και το Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας στο Πανεπιστήμιο της Τασκένδης. Ωστόσο, οι ομογενείς έχουν απόλυτη συνείδηση της αξίας της ελληνικής παιδείας, του πολιτισμού μας και των χριστιανικών εορτών. Προσπαθούν μέσα από δραστηριότητες (χοροί, παραδοσιακές γιορτές, λειτουργίες με ιερείς που έρχονται περιστασιακά από την Ελλάδα) να διατηρήσουν ένα ισχυρό δεσμό με τα ελληνικά έθιμα. Ενδιαφέρον είναι ότι οι Ουζμπέκοι επιλέγουν να διδαχθούν την ελληνική γλώσσα και φιλοσοφία, κυρίως γιατί θέλουν να εργαστούν σε τομείς του τουρισμού και του εμπορίου, αλλά και να μάθουν περισσότερο τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό μέσα από τον Ελληνικό που είναι το θεμέλιό του.

Στην Κορέα εξαιρετική δουλειά γίνεται από την Μητρόπολη Κορέας, η οποία στηρίζει τόσο την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, όσο και ένα πανεπιστημιακό τμήμα στη Σεούλ. Λόγω και της μακράς συνεργασίας των δύο χωρών στον τομέα της ναυπηγοκατασκευαστικής, αλλά και τις μακρές σχέσης φιλίας και αλληλεγγύης λόγω της συμμετοχής της Ελλάδας στον πόλεμο της Κορεάς, θα άξιζε και εκεί να δημιουργήσουμε ένα κέντρο Ελληνικού πολιτισμού. Ήδη υπάρχει ο σχετικός χώρος και ο Δήμος της Σεούλ το υποστηρίζει. Πάντως, και στις δύο χώρες, ο ρόλος του πανεπιστημίου είναι καθοριστικός: εάν συνεχίσει να λειτουργεί Εργαστήρια Ελληνικής Γλώσσας, Δημοκρατίας και Φιλοσοφίας, καθώς και ανταλλαγές φοιτητών με ελληνικά Ιδρύματα, τότε το ελληνικό στοιχείο θα ανανεώνεται συνεχώς.

Έτσι, αν και οι αποστάσεις είναι μεγάλες και οι πόροι περιορισμένοι, με συστηματική πολιτιστική και εκπαιδευτική υποστήριξη από την Ελλάδα (υλικοτεχνική υποστήριξη, απόσπαση εκπαιδευτικών, χρηματοδότηση πολιτιστικών προγραμμάτων) μπορούμε να διατηρήσουμε ζωντανή την ελληνική φυσιογνωμία και να ενισχύσουμε τους δεσμούς φιλίας και συνεργασίας με τους ασιατικούς λαούς.

4. Τι «γιορτάζει» το Women Leadership Award στην Ινδία; Είναι το βραβείο αυτό το επιστέγασμα της μακρόχρονης παγκόσμιας περιβαλλοντικής και κλιματικής σας δράσης;

Το Women Leadership Award, στο οποίο τιμήθηκα πρόσφατα στην Ινδία, αποτελεί έναν θεσμό που αναδεικνύει εξαιρετικές γυναίκες ηγέτιδες από διάφορους τομείς (πολιτική, επιχειρήσεις, επιστήμες, κοινωνική προσφορά), με κριτήριο την καινοτομία, τη βιωματική επίδραση στην κοινότητα και τη συνεισφορά στη βιώσιμη ανάπτυξη. Συγκεκριμένα, το φετινό βραβείο τίμησε γυναίκες που:

• Προωθούν λύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

• Διεθνοποιούν τον διάλογο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ισότητα των φύλων.

• Υλοποιούν προγράμματα που ενδυναμώνουν ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, ιδιαιτέρως σε αναπτυσσόμενες χώρες.

Ο θεσμός «γιορτάζει» τόσο τις ατομικές πρωτοβουλίες όσο και τη συλλογική δύναμη που μπορεί να έχει μια γυναίκα-ηγέτης. Συνδυάζει επιστημονική τεκμηρίωση (μέσω επιτροπής κριτών διεθνούς κύρους) με πρακτικά projects που αποδεικνύουν κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Το βραβείο αυτό πράγματι αναγνωρίζει τη μακρόχρονη δράση μου για την προστασία του περιβάλλοντος, τόσο την πολιτική, όσο και την επιστημονική. Σε διεθνές επίπεδο, ξεκίνησα πριν από δύο δεκαετίες να συντονίζω κοινοβουλευτικές πρωτοβουλίες για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την προστασία των θαλασσών και την αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, κ.α. Πρωτοστάτησα σε διεθνείς νομοθετικές ρυθμίσεις για προστασία των θαλασσών, για το κλίμα, για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από πλαστικά, για την βιώσιμη διαχείριση των υδάτων. Είχα την τύχη να υπάρξω σε σημαντικές θέσεις διεθνών οργανισμών, αλλά και κοινοβουλευτικών δικτύων.  Ο στόχος μου είναι πάντα η διατήρηση της υγείας του πλανήτη μας και της ανθρώπινης υγείας και η ορθή διαχείριση των πρώτων υλών μας για την δίκαιη κατανομή τους, αλλά και για τις μέλλουσες γενέες. Το περιβάλλον είναι θέμα ηθικής, αλλά και θέμα οικονομίας και υγείας.

5. Ποιος είναι ο βασικός σκοπός της Επιτροπής Περιβάλλοντος, ποιες οι δράσεις που υλοποιεί και ποιοι οι μελλοντικοί στόχοι;

Η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής έχει ως κύριο σκοπό τη χάραξη και υποστήριξη πολιτικών που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες περιβαλλοντικές προκλήσεις, με έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη, την προστασία του φυσικού πλούτου και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Αποτελεί έναν σημαντικό δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ Βουλής, κοινωνίας των πολιτών, επιστημονικών φορέων και κυβέρνησης, ενισχύοντας τον εθνικό διάλογο για κρίσιμα ζητήματα, όπως η ενεργειακή μετάβαση, η διαχείριση φυσικών καταστροφών, η προστασία της βιοποικιλότητας και η κυκλική οικονομία.

Μέσα από θεματικές συνεδριάσεις, ακροάσεις ειδικών, διαβουλεύσεις και εκπαιδευτικές δράσεις, προωθεί την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και στηρίζει καινοτόμες πρωτοβουλίες που συνδυάζουν οικονομική ανάπτυξη με σεβασμό στο περιβάλλον. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη διαχείριση αποβλήτων, την προστασία δασών, την κλιματική ουδετερότητα και τη βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη.

Παράλληλα, η Επιτροπή παρακολουθεί διεθνείς εξελίξεις και ενθαρρύνει τη συνεργασία με άλλα κοινοβούλια, οργανισμούς και ερευνητικά ιδρύματα. Στους μελλοντικούς στόχους περιλαμβάνονται η εποπτεία της εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), η προώθηση της πράσινης καινοτομίας και κινητικότητας, η ενίσχυση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και η στήριξη τοπικών πρωτοβουλιών μέσω πράσινων επενδύσεων. Τελικός στόχος είναι η ανάδειξη της Ελλάδας ως χώρα-πρότυπο που μετατρέπει τις περιβαλλοντικές προκλήσεις σε ευκαιρίες για πρόοδο, ποιότητα ζωής και βιώσιμη ευημερία.

6. Διαπιστώνουμε ότι πρόκειται για μια ιδιαίτερα δραστήρια Επιτροπή, με μεγάλο εύρος δράσης που δεν περιορίζεται στην συζήτηση θεμάτων αλλά επιδεικνύει εξωστρέφεια και εργάζεται συστηματικά στο πεδίο.

Με τη συντονισμένη προσπάθεια όλων των μελών – βουλευτών, επιστημονικών φορέων και κοινωνίας των πολιτών – η Επιτροπή Περιβάλλοντος στοχεύει να αποτελέσει καταλύτη θεσμικών και νομοθετικών δράσεων που θα βελτιώσουν τον περιβαλλοντικό χάρτη της χώρας μας, τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Η προσπάθειά μας εστιάζεται στην προώθηση πολιτικών για την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Και είναι πράγματι σημαντικό το γεγονός ότι έχουμε αναπτύξει μια πολύμορφη δράση, έχουμε συνεργαστεί εκ του σύνεγγυς με κατά τόπους φορείς και κοινωνίες σε περιοχές με ιδιαίτερα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά.

Επί παραδείγματι, πρόσφατα η Επιτροπή πραγματοποίησε αυτοψία στο Δάσος της Δαδιάς, σχεδόν δύο χρόνια μετά τη μεγάλη πυρκαγιά του 2023 με στόχο την αξιολόγηση των έργων αντιδιαβρωτικής προστασίας και των δράσεων διατήρησης της βιοποικιλότητας. Κατά την επίσκεψη, ενημερωθήκαμε για τα έργα αντιδιαβρωτικής προστασίας και τις δράσεις διατήρησης της βιοποικιλότητας. Επίσης, συζητήσαμε για τα προγράμματα βιώσιμου οικοτουρισμού και αγροτουρισμού, με στόχο τη διατήρηση του πληθυσμού στη περιοχή.

Ένα πολύ κρίσιμο πεδίο με το οποίο ασχοληθήκαμε πρόσφατα είναι η προώθηση βιώσιμων πρακτικών στον τομέα των κατασκευών. Στην Επιτροπή τέθηκε προς συζήτηση η Εθνική στρατηγική για πράσινα – αειφόρα δημόσια και ιδιωτικά κτίρια, δίνοντας έμφαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία, πιστοποιήσεις βιωσιμότητας και νέες στρατηγικές. Η συζήτηση για τα «Πράσινα – Αειφόρα Κτίρια» δεν είναι απλώς τεχνική άσκηση, αλλά ουσιαστική δέσμευση απέναντι στις μελλοντικές γενιές να ζήσουν σε πόλεις βιώσιμες, υγιείς και ανθεκτικές στην κλιματική κρίση.

Επίσης, τα δάση είναι πάντα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Επιτροπής. Η εφαρμογή της νέας δασικής μεταρρύθμισης, ο στόχος της Κυβέρνησης και των αρμόδιων Υπουργείων για ολοκληρωμένη διαχείριση του συνόλου των δασικών οικοσυστημάτων, λαμβάνοντας πάντα υπόψη την αρχή της αειφορίας και των πολλαπλών λειτουργιών χρήσεων και υπηρεσιών, που αυτά τα δασικά οικοσυστήματα σε ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον, εξυπηρετούν, μας απασχολεί ιδιαίτερα.

Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης που είναι ήδη αισθητές μας έχουν οδηγήσει στο να ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές, αλλά και κάθε κινδύνου από φυσικές καταστροφές, θέματα που πολλές φορές έχουν απασχολήσει τις συνεδριάσεις μας.

Η Επιτροπή Περιβάλλοντος ασχολήθηκε με την επικαιροποίηση των μελετών για τις περιοχές Natura 2000, με έμφαση στις Περιφέρειες Ιονίων Νήσων και Δυτικής Ελλάδας. Πρόκειται για μια σημαντική διαδικασία, καθώς η Δυτική Ελλάδα διαθέτει πλούσια αλλά ευάλωτη βιοποικιλότητα. Η επικαιροποιημένη μελέτη τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση και αναμένεται να οδηγήσει σε αναθεώρηση του Προεδρικού Διατάγματος, με στόχο την ενίσχυση της προστασίας και της ορθής διαχείρισης της περιοχής, υποστηρίζοντας παράλληλα ήπιες, περιβαλλοντικά φιλικές αναπτυξιακές δραστηριότητες.

Στο πεδίο της κυκλικής οικονομίας, η Επιτροπή εργάζεται για την ορθολογική διαχείριση πρώτων υλών, την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση, επιδιώκοντας τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων για μια πιο ολοκληρωμένη και αποδοτική περιβαλλοντική πολιτική.

Τέλος, δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη διεθνή συνεργασία, συμμετέχοντας ενεργά σε Ευρωπαϊκές και Διεθνείς διαπραγματεύσεις, με στόχο την ενίσχυση της περιβαλλοντικής κοινοβουλευτικής διπλωματίας και την προώθηση καλών πρακτικών. Μέσα από την ενεργό συμμετοχή και τις πολυμερείς συναντήσεις, αναδεικνύεται η ηγεσία που έχει επιδείξει η Επιτροπή Περιβάλλοντος στην εμβάθυνση των συνεργασιών και στην δημιουργία ενός ισχυρού δικτύου επαφών για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας συνεργασίας, την προαγωγή του συντονισμού και της ανταλλαγής πληροφοριών και καλών πρακτικών, δυνητικά επωφελούς για τη χώρα μας. Μιας συνεργασία που αναπτύσσεται μέσα από την ανταλλαγή απόψεων σε ευρωπαϊκά και διεθνή  φόρα, ώστε όλοι μαζί να αναζητήσουμε και να εφαρμόσουμε τις βέλτιστες πρακτικές, με στόχο να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές ένα φυσικό υγιές περιβάλλον, υψηλή ποιότητα ζωής και αειφόρο, βιώσιμη και πράσινη ανάπτυξη, στηριζόμενη σε δικαιοσύνη για όλους.

Συνέντευξη-ρεπορτάζ: Ελένη Καραλή