Το μυστικό της ανθρώπινης μακροζωίας ίσως βρίσκεται στα ψυχρόαιμα ζώα

Πολλά είδη χελωνών διαθέτουν βιολογικούς μηχανισμούς που επιβραδύνουν ή «απενεργοποιούν» εντελώς τη γήρανση, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που αποκαλύπτει νέα στοιχεία για τη μακροζωία.

Μια διεθνής ομάδα 114 επιστημόνων, με επικεφαλής το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και το Πανεπιστήμιο Northeastern, διεξήγαγε την πιο ολοκληρωμένη μελέτη γήρανσης και μακροζωίας που έχει γίνει μέχρι σήμερα και περιλαμβάνει δεδομένα που συλλέχθηκαν στη φύση από 107 πληθυσμούς 77 ειδών ερπετών και αμφιβίων.

Μεταξύ των πολλών ευρημάτων τους, τα οποία αναφέρουν σε άρθρο τους στο περιοδικό «Science», οι ερευνητές τεκμηρίωσαν για πρώτη φορά ότι οι χελώνες, οι κροκόδειλοι και οι σαλαμάνδρες έχουν ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά γήρανσης και παρατεταμένη διάρκεια ζωής. Η ομάδα διαπίστωσε επίσης ότι προστατευτικοί φαινότυποι, όπως το σκληρό κέλυφος των περισσότερων ειδών χελωνών, συμβάλλουν στην επιβράδυνση της γήρανσης, και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και στην «αμελητέα γήρανση».

Οι ερευνητές εξέτασαν τα σημάδια γήρανσης των χελωνών που ζουν σε ζωολογικούς κήπους και ενυδρεία. Από τα 52 είδη που ανέλυσαν, τα τρία τέταρτα παρουσίασαν εξαιρετικά αργή γήρανση, ενώ το 80% φάνηκε γερνά πιο αργά από τους ανθρώπους. Ορισμένα από τα είδη έχουν την ικανότητα να μειώνουν τον ρυθμό γήρανσής τους ως απάντηση στις βελτιωμένες συνθήκες διαβίωσης στους ζωολογικούς κήπους και τα ενυδρεία, σε σύγκριση με τη φύση, ανέφεραν οι επιστήμονες στη μελέτη τους.

«Αν μπορέσουμε να κατανοήσουμε τι επιτρέπει σε ορισμένα ζώα να γερνούν πιο αργά, ίσως να μπορέσουμε να καταλάβουμε καλύτερα το μηχανισμό γήρανσης στους ανθρώπους και να ενημερώσουμε τις στρατηγικές διατήρησης των ερπετών και των αμφιβίων, πολλά από τα οποία απειλούνται ή κινδυνεύουν με εξαφάνιση», δήλωσε ο Ντέιβιντ Μίλερ, επικεφαλής συγγραφέας και αναπληρωτής καθηγητής οικολογίας πληθυσμών άγριας ζωής στο Penn State.

Here is an article describing more of the results. https://t.co/ImZFdDX2H8

— David Miller (@aveamphibious) June 23, 2022

Στη μελέτη τους, οι ερευνητές εφάρμοσαν συγκριτικές φυλογενετικές μεθόδους, οι οποίες επιτρέπουν τη διερεύνηση της εξέλιξης των οργανισμών. Στόχος τους ήταν να αναλύσουν τη διακύμανση της γήρανσης και της μακροζωίας των εκτόθερμων (ψυχρόαιμα) σε σύγκριση με τα ενδόθερμα (θερμόαιμα) και να διερευνήσουν προηγούμενες θεωρίες που σχετίζονται με τη γήρανση, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματος και της παρουσίας ή απουσίας προστατευτικών σωματικών χαρακτηριστικών.

Ο Μίλερ εξήγησε ότι η θεωρία της θερμορύθμισης υποδηλώνει ότι τα εκτόθερμα- τα οποία χρειάζονται εξωτερικές θερμοκρασίες για να ρυθμίσουν τη θερμοκρασία του σώματός τους και, ως εκ τούτου, έχουν συχνά χαμηλότερο μεταβολισμό – γερνούν πιο αργά από τα ενδόθερμα, τα οποία παράγουν εσωτερικά τη δική τους θερμότητα και έχουν υψηλότερο μεταβολισμό.

Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο τρόπος με τον οποίο ένα ζώο ρυθμίζει τη θερμοκρασία του δεν είναι απαραίτητα ενδεικτικός του ρυθμού γήρανσης ή της διάρκειας ζωής του.

«Δεν βρήκαμε αποδείξεις ότι ένας χαμηλότερος μεταβολικός ρυθμός σημαίνει ότι τα εκτόθερμα γερνούν πιο αργά», εξήγησε ο Μίλερ. «Αυτή η σχέση ισχύει μόνο για τις χελώνες, γεγονός που υποδηλώνει ότι είναι μοναδικές μεταξύ των εκτόθερμων».

Τα ζώα με φυσικά ή χημικά χαρακτηριστικά που παρέχουν προστασία – όπως το κέλυφος, τα αγκάθια, τα όστρακα ή το δηλητήριο – έχουν βραδύτερη γήρανση και μεγαλύτερη μακροζωία. Η ομάδα τεκμηρίωσε ότι αυτά τα προστατευτικά γνωρίσματα πράγματι επιτρέπουν στα ζώα να γερνούν πιο αργά και να ζουν πολύ περισσότερο από ό,τι εκείνα που δεν έχουν προστατευτικούς φαινότυπους.

Ωστόσο, οι ερευνητές προσθέτουν ότι ενώ αυτά τα πλάσματα παρουσιάζουν αμελητέα γήρανση, δεν είναι αθάνατα. Ο κίνδυνος θανάτου τους δεν αυξάνεται με την ηλικία, αλλά εξακολουθεί να είναι μεγαλύτερος από το μηδέν, έγραψαν οι επιστήμονες.

Αν και έχει σημειωθεί πρωτοφανής αύξηση της μακροζωίας στους ανθρώπους τον τελευταίο αιώνα, οι επιστήμονες λένε ότι οι βελτιωμένες συνθήκες διαβίωσης δεν τροποποιούν το ρυθμό γήρανσης στους ανθρώπους και σε άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά. Σε αυτά τα είδη, οι περιβαλλοντικές αλλαγές επηρεάζουν κυρίως τη βρεφική και νεανική θνησιμότητα και άλλες ανεξάρτητες από την ηλικία αιτίες θανάτου, όπως η θήρευση ή οι ακραίες συνθήκες, κατέληξαν οι επιστήμονες.

ΠΗΓΗ: Independent, Eurekalert