Τα συναισθήματα έχουν ισχυρή επίδραση στην υγεία μας. Ένα ξαφνικό συναισθηματικό πλήγμα, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, μπορεί να έχει σωματικό αντίκτυπο στην καρδιά, προκαλώντας ένα προσωρινό καρδιακό επεισόδιο ή, σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, ακόμη και θάνατο.
«Όταν ένα άτομο έρχεται για πρώτη φορά σε εμάς, η καρδιά του μπορεί να φαίνεται τρομερά αδύναμη. Μπορεί να νιώθει ότι τον σφίγγει. Στην περίπτωση που η κατάσταση είναι σοβαρή, θα μπει στη μονάδα εντατικής θεραπείας γιατί χωρίς ιατρική φροντίδα δεν θα επιβιώσει», εξήγησε στο CNN ο Δρ. Ίλαν Γουίτσταϊν, επίκουρος καθηγητής Ιατρικής στο Johns Hopkins Medicine, ο οποίος δημοσίευσε μία από τις πρώτες μελέτες για το «σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς», που ονομάζεται επίσης μυοκαρδιοπάθεια λόγω στρες.
Η καρδιά της Μέρι Μπρίτινχαμ «ράγισε» για πρώτη φορά σε ηλικία 53 ετών και στη συνέχεια ξανά σε ηλικία 56 και 69 ετών, όχι όμως εξαιτίας της απώλειας ενός αγαπημένου της προσώπου.
«Η καρδιά μου δεν ράγισε από μια ερωτική ιστορία, αλλά από μια έκπληξη, ένα σοκ», δήλωσε στο CNN η Μπρίτιγχαμ, πρώην καθηγήτρια νομικής στη Νομική Σχολή του Τζορτζτάουν. «Τη δεύτερη φορά ήταν από θυμό και την τρίτη από φόβο».
Το 2006, η Μπρίτινγκχαμ έπρεπε να γράψει μια πρόποση για τους συναδέλφους της που τιμούνταν σε ένα πάρτι της σχολής του Τζορτζτάουν. Ξαφνικά, άκουσε τον οικοδεσπότη να λέει: «Θα ακούσουμε τρεις ομιλητές απόψε οι οποίοι θα μιλήσουν για περίπου 15 λεπτά ο καθένας. Και η πρώτη μας ομιλήτρια είναι η Μέρι Μπρίτινχαμ».
«Έμεινα έκπληκτη», είπε η Μπρίτινγκχαμ. «Υποτίθεται ότι έπρεπε να σηκωθώ και να έχω ετοιμάσει μια ομιλία για τους αγαπημένους μου συναδέλφους; Το μόνο που είχα ετοιμάσει ήταν δύο ατάκες! Και ξαφνικά ένιωσα αυτή την τεράστια πίεση στο στήθος μου. Ήταν πολύ επώδυνο, αλλά το απέδωσα στο άγχος», είπε χαρακτηριστικά.
Παρόλα αυτά, η Μπρίτινγκχαμ κατάφερε να ανέβει στο βήμα και να μιλήσει για λίγα λεπτά. Όταν όμως ο πόνος δεν υποχωρούσε όσο προχωρούσε η βραδιά, αποφάσισε να πάει στο νοσοκομείο, φοβούμενη ότι είχε υποστεί καρδιακή προσβολή.
«Τα καρδιακά μου ένζυμα ήταν υψηλά και οι γιατροί διέγνωσαν καρδιακή ανεπάρκεια», είπε. «Ο πατέρας μου πέθανε από καρδιακή ανεπάρκεια σε ηλικία 36 ετών. Έτσι σκέφτηκα ‘Ωχ, αυτό είναι’. Αλλά αποδείχθηκε ότι δεν είχα καρδιακή προσβολή ή καρδιακή ανεπάρκεια, αλλά σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς».
Ένα γιαπωνέζικο χταπόδι
Ο Γουίτσταϊν αντιμετώπισε για πρώτη φορά ένα τέτοιο περιστατικό σε μια μονάδα στεφανιαίας νόσου, το 1998.
«Εξέτασα τρεις γυναίκες ασθενείς οι οποίες είχαν βιώσει κάποιο συναισθηματικά στρεσογόνο γεγονός. Η πρώτη είχε χάσει την μητέρα της, η δεύτερη είχε εμπλακεί σε ένα τρομακτικό αυτοκινητιστικό ατύχημα και η τρίτη είχε βιώσει μια ξαφνική επανένωση. Ωστόσο, η καθεμία τους ήρθε στο νοσοκομείο με πολύ παρόμοια ευρήματα υπερηχοκαρδιογραφήματος», δήλωσε στο CNN ο γιατρός.
Τα υπερηχοκαρδιογραφήματα έδειξαν ότι η αριστερή κοιλία της καρδιάς τους είχε ένα παράξενο σχήμα που θύμιζε takotsubo, ένα δοχείο που χρησιμοποιούν οι Ιάπωνες ψαράδες για να παγιδεύουν χταπόδια.
Το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς που ονομάζεται και «Takotsubo μυοκαρδιοπάθεια», εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ιαπωνία το 1990. Οι ασθενείς μπορεί να έχουν συμπτώματα όπως εφίδρωση, πόνο στο στήθος και δύσπνοια, όπως και στην περίπτωση μιας καρδιακής προσβολής. Αλλά σε αντίθεση με μια καρδιακή προσβολή, η οποία συνήθως προκαλείται από φραγμένες αρτηρίες, οι ασθενείς που εξέτασε ο Γουίτσταϊν είχαν «φυσιολογικές στεφανιαίες αρτηρίες» με ελάχιστα ή καθόλου στοιχεία χοληστερόλης και πλάκας.
Αυτό που είναι ακόμη πιο παράξενο είναι ότι παρά τις εξετάσεις αίματος που έδειχναν εκτεταμένο τραυματισμό, οι καρδιακοί μύες των γυναικών δεν υπέστησαν μόνιμη βλάβη. Για πολλές ασθενείς, η λειτουργία επανήλθε στο φυσιολογικό μέσα σε λίγες ημέρες έως εβδομάδες.
«Θυμάμαι ανθρώπους που εστάλησαν στο κέντρο μας επειδή πίστευαν ότι θα χρειάζονταν μεταμόσχευση καρδιάς και μια εβδομάδα αργότερα ήταν στο σπίτι τους. Τότε ήταν κάτι εντελώς καινούργιο, αλλά μόλις αναγνώριζες τα κλινικά χαρακτηριστικά του συνδρόμου, άρχισε να εμφανίζεται παντού», πρόσθεσε.
Ο Γουίτσταϊν και η ομάδα του άρχισαν να μελετούν το φαινόμενο και δημοσίευσαν μία από τις δύο θεμελιώδεις εργασίες το 2005.
«Του δώσαμε το παρατσούκλι ‘σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς’ επειδή εκείνη την εποχή κανείς στην ιατρική δεν πίστευε ότι τα συναισθήματα θα μπορούσαν να έχουν τόσο δραματική επίδραση στην καρδιά. Θέλαμε να ευαισθητοποιήσουμε την κοινή γνώμη», δήλωσε στο CNN ο επιστήμονας.
Σωματικά εναύσματα
Σήμερα, η επιστήμη εξακολουθεί να μην γνωρίζει ακριβώς γιατί εμφανίζεται το σύνδρομο αυτό, ή γιατί κάποιοι άνθρωποι βιώνουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια.
«Πιστεύουμε ότι έχει να κάνει με μια δυσλειτουργία στην αντίδραση του οργανισμού που ονομάζεται ‘Μάχη ή Φυγή’, την απελευθέρωση δηλαδή χημικών ουσιών όπως η αδρεναλίνη, η νοραδρεναλίνη και η ντοπαμίνη που χρησιμοποιεί ο οργανισμός για να μας προετοιμάσει να φύγουμε ή να μείνουμε και να ‘πολεμήσουμε’», εξήγησε ο Γουίτσταϊν.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, περίπου το 2% των ατόμων που προσέρχονται στα επείγοντα για καρδιακή προσβολή μπορεί να υποφέρουν από το συγκεκριμένο σύνδρομο και μια μελέτη του 2020 διαπίστωσε ότι οι περιπτώσεις αυξάνονται, ιδίως μεταξύ των γυναικών.
Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι που έχουν επεισόδια του συνδρόμου της ραγισμένης καρδιάς ήταν γυναίκες και ιδίως μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που στερούνται οιστρογόνων.
«Όταν εγχέετε οιστρογόνα σε ένα αιμοφόρο αγγείο, αυτό διαστέλλεται, μεγαλώνει. Έτσι, τα οιστρογόνα είναι ένας πολύ σημαντικός μεσολαβητής για το πώς λειτουργούν τα αιμοφόρα αγγεία στις γυναίκες», δήλωσε ο γιατρός.
«Στην πραγματικότητα, μελέτες έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος για το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς πενταπλασιάζεται μετά την ηλικία των 55 ετών αν είστε γυναίκα», τόνισε.
Σήμερα, οι γιατροί γνωρίζουν ότι μόνο το ένα τρίτο όλων των περιπτώσεων συνδέεται με κάποιο συναισθηματικό σοκ. Τα δύο τρίτα προκαλούνται από σωματικά αίτια, όπως έντονος πόνος, κρίσεις άσθματος, επιληπτικές κρίσεις, εγκεφαλικό επεισόδιο, υψηλός πυρετός, χαμηλό σάκχαρο στο αίμα, χειρουργική επέμβαση και πνευμονία.
«Γνωρίζουμε ότι από όλα τα φυσικά ερεθίσματα που μπορούν να προκαλέσουν αυτή την κατάσταση, η πνευμονία είναι ένα από τα πιο ισχυρά», είπε.
Αυτό αποτελεί ανησυχία κατά τη διάρκεια της πανδημίας πρόσθεσε ο επιστήμονας επειδή η Covid-19 βλάπτει τους πνεύμονες και προκαλεί μικροαγγειακή δυσλειτουργία, όπου τα μικρά αιμοφόρα αγγεία του σώματος δεν λειτουργούν σωστά.
«Στην περίπτωση του συνδρόμου της ραγισμένης καρδιάς πιστεύουμε ότι η έξαρση της αδρεναλίνης προκαλεί τη συστολή των μικρών μικροσκοπικών αιμοφόρων αγγείων στην καρδιά αντί για τη διαστολή, και μειώνει προσωρινά την ποσότητα του αίματος που φτάνει στην καρδιά», εξήγησε ο Γουίτσταϊν.
Ένα αίσθημα σύνθλιψης
Όταν η Μέρι Μπρίτινχαμ ένιωσε έναν οικείο πόνο το 2009, ήξερε ότι είχε πάθει άλλο ένα τέτοιο επεισόδιο. Αυτή τη φορά βρισκόταν στη μέση μιας έντονης διαφωνίας με έναν άλλο δικηγόρο.
«Ένιωσα αυτό το αίσθημα σύνθλιψης ακριβώς κάτω από το στέρνο μου που πήγαινε από το στήθος μου μέχρι το λαιμό μου», είπε.
Το τρίτο επεισόδιο συνέβη μια δεκαετία αργότερα, όταν το σκυλί της απειλήθηκε κατά τη διάρκεια μιας βόλτας.
«Το αντιμετώπισα για πέντε λεπτά και μετά μπήκα στο σπίτι, έκλεισα την πόρτα και το στήθος μου άρχισε να καταρρέει», είπε. «Τότε, είχα βγει στη σύνταξη και είχα κάνει όλα αυτά που έπρεπε να κάνω για να μειώσω το άγχος μου. Και σκέφτηκα ότι τώρα είμαι σχεδόν 70 ετών. Άραγε το επόμενο θα με σκοτώσει;».
Η γυναίκα μίλησε στον Γουίτσταϊν για τους φόβους της.
«Πώς θα το εξηγήσω αυτό στους ανθρώπους που νομίζουν ότι είμαι εύθραυστη; Στην πραγματικότητα δεν είμαι. Αισθάνομαι ότι είμαι αρκετά δυνατή. Ο γιατρός τότε μου είπε ότι το να είμαι εύθραυστη δεν έχει καμία σχέση με αυτό και ότι μια γυναίκα βίωσε οκτώ επεισόδια χωρίς να πεθάνει», είπε η Μπρίτινχαμ.
«Η αγαπημένη μου ιστορία που μου είπε για να με κάνει να νιώσω καλύτερα, ήταν για μια γυναίκα που έκανε κάμπινγκ με τον σύζυγό της και αποφάσισε να βάψει τα μαλλιά της ενώ εκείνος έλειπε για ψάρεμα», πρόσθεσε. «Κάποια στιγμή άρχισε να φυσάει και πήγε να στερεώσει την σκηνή πριν μπορέσει να ξεπλύνει τη βαφή. Το μόνο που σκεφτόταν ήταν τι χρώμα θα είχαν τα μαλλιά της». Τότε, η γυναίκα βίωσε ένα επεισόδιο συνδρόμου της ραγισμένης καρδιάς.
«Όταν πρωτοξεκινήσαμε να περιγράφουμε αυτό το σύνδρομο, πιστεύαμε ότι έπρεπε να πυροδοτηθεί από μια τεράστια τραγωδία, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου ή ένα σχεδόν θανατηφόρο αυτοκινητιστικό ατύχημα», είπε.
«Αυτό που είδαμε με τα χρόνια, είναι ότι ορισμένες από τις αιτίες είναι αρκετά ήπιες και συνηθισμένες».
ΠΗΓΗ: CNN
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος