Κλίμα: Για πενταετία με αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας και ακραία φαινόμενα προειδοποιούν οι μετεωρολόγοι

Η μέση αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη αναμένεται να είναι υψηλότερη από τον 1,5° Κελσίου την περίοδο 2025-2029, προβλέπει σήμερα, με βεβαιότητα που φθάνει το 70%, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (ΠΜΟ-WMO), μέρος του συστήματος του ΟΗΕ. Προβλέπει επίσης ότι οι παγκόσμιες θερμοκρασίες αναμένεται να συνεχίσουν να κινούνται σε επίπεδα ρεκόρ ή κοντά σε αυτά για τα επόμενα πέντε χρόνια.

Σύμφωνα με τους ειδικούς κάθε επιπλέον κλάσμα του βαθμού αύξησης της θερμοκρασίας οδηγεί σε πιο επιβλαβείς καύσωνες, ακραίες βροχοπτώσεις, έντονες ξηρασίες, λιώσιμο των παγετώνων, των θαλάσσιων πάγων και των παγετώνων, θέρμανση των ωκεανών και άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

The WMO Global Annual to Decadal Climate Update (2025–2029) projects that global temperatures are expected to continue at or near record levels in the next five years.

Check out the full update: https://t.co/a6LnmPmHZX pic.twitter.com/KOIborTWOM

— World Meteorological Organization (@WMO) May 28, 2025

Το 2024, το θερμότερο έτος από το 1850

Το 2024 ήταν το πιο ζεστό έτος που έχει καταγραφεί από το 1850 και το πρώτο που ξεπέρασε το όριο των +1,5°C. Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία επιφανείας πέρσι ήταν +1,55°C πάνω από την προβιομηχανική εποχή. Σε έκθεση που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη, ο WMO και η Μετεωρολογική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου ενημερώνουν τις παγκόσμιες κλιματικές προβλέψεις για τα επόμενα πέντε έτη, επιβεβαιώνοντας ότι οι θερμοκρασίες αναμένεται να παραμείνουν σε επίπεδα ρεκόρ.

Πιθανότητες ρεκόρ και υπέρβασης του ορίου των +1,5°C

Σύμφωνα με την έκθεση, υπάρχει 80% πιθανότητα τουλάχιστον ένα από τα επόμενα πέντε έτη να ξεπεράσει το ρεκόρ του 2024, και 86% πιθανότητα τουλάχιστον ένα από αυτά να είναι πάνω από +1,5°C σε σχέση με τη μέση θερμοκρασία της περιόδου 1850-1900.

Πιο γενικά, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία κάθε έτους από το 2025 έως το 2029 αναμένεται να είναι κατά 1,2°C έως 1,9°C υψηλότερη από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Υπάρχει 70% πιθανότητα ολόκληρη η περίοδος 2025-2029 να ξεπεράσει το όριο των +1,5°C που καθορίστηκε στη Συμφωνία του Παρισιού το 2015. Πέρσι, ο αντίστοιχος κίνδυνος για την περίοδο 2024-2028 ήταν «μόλις» 47%.

Έχουμε ήδη φτάσει το κρίσιμο όριο;

Σε δελτίο τύπου, ο WMO υπογραμμίζει ότι «κάθε επιπλέον κλάσμα βαθμού θέρμανσης προκαλεί πιο καταστροφικά κύματα καύσωνα, έντονες βροχοπτώσεις, σφοδρές ξηρασίες, τήξη των παγετώνων και αύξηση της στάθμης των θαλασσών».

Η έκθεση δεν παρουσιάζει κανένα σημάδι μείωσης της υπερθέρμανσης τα επόμενα χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι οι αρνητικές επιπτώσεις στις οικονομίες μας, την καθημερινότητά μας, τα οικοσυστήματα και τον πλανήτη θα ενταθούν, σύμφωνα με τη Ko Barrett, αναπληρώτρια γενική γραμματέα του WMO. Ωστόσο, οι προβλέψεις αυτές δεν σημαίνουν ότι ο κόσμος έχει επισήμως ξεπεράσει το όριο της Συμφωνίας του Παρισιού. Αυτό θα συμβεί όταν η μέση θερμοκρασία μιας περιόδου είκοσι ετών φτάσει ή ξεπεράσει το όριο αυτό. Παρόλα αυτά, δύο πρόσφατες επιστημονικές μελέτες που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature Climate Change δείχνουν ότι ίσως έχουμε ήδη εισέλθει σε αυτή τη συμβολική φάση της υπερθέρμανσης.

The Global Annual to Decadal Climate Update published today by @metoffice and @WMO shows that global average temperature exceeded 1.5°C above the 1850-1900 average last year for the first time.

Find out what this means for the future of our climate 👇

— Met Office (@metoffice) May 28, 2025

Επιταχυνόμενη υπερθέρμανση στην Αρκτική

Ο WMO και η Met Office δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην Αρκτική: για τους επόμενους πέντε χειμώνες (Νοέμβριος – Μάρτιος), η αύξηση της θερμοκρασίας στην περιοχή αυτή αναμένεται να είναι υπερτριπλάσια της παγκόσμιας μέσης, φτάνοντας τους +2,4°C σε σχέση με την τελευταία περίοδο αναφοράς (1991-2020).

Αναμένεται επίσης σημαντική μείωση των θαλάσσιων πάγων στις Θάλασσες Barents, Bering και Okhotsk.

Όσον αφορά τις παγκόσμιες βροχοπτώσεις, προβλέπεται να είναι πάνω από τον μέσο όρο στο Σαχέλ, τη βόρεια Ευρώπη, την Αλάσκα και τη βόρεια Σιβηρία για την περίοδο Μαΐου–Σεπτεμβρίου 2025-2029, σε σύγκριση με την περίοδο 1991-2020. Η περιοχή του Αμαζονίου, αντίθετα, πιθανότατα θα αντιμετωπίσει πιο ξηρές συνθήκες.

Για τον Davide Faranda, διευθυντή έρευνας στο CNRS στον τομέα των κλιματικών επιστημών στο IPSL, η μελέτη αυτή αποτελεί «άλλο ένα καμπανάκι κινδύνου».

«Η επιστήμη είναι ξεκάθαρη», δηλώνει σε δελτίο τύπου.
«Αν θέλουμε να παραμείνουμε σε μια ασφαλή κλιματική ζώνη, πρέπει επειγόντως να μειώσουμε τις εκπομπές ορυκτών καυσίμων και να επιταχύνουμε τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια. Η αναβολή της δράσης δεν αποτελεί πλέον επιλογή», καταλήγει.

Μετάφραση Μικαέλα Λαμπρινίδου