Η υγεία μας ξεκινάει μέσα από το στόμα μας – Παγκόσμια Ημέρα Στοματικής Υγείας (vid)

«Όλα ξεκινούν εδώ. Στόμα Υγιές. Σώμα Υγιές». Αυτό είναι το μήνυμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Στοματικής Υγείας (20 Μαρτίου), που έχει ως στόχο να αναγνωρίσουμε τις επιπτώσεις που έχει η στοματική υγεία στη γενική σωματική μας υγεία και ευεξία, αλλά και να ενημερωθούμε σωστά για τη σημασία της καλής στοματικής υγιεινής. Επίσημη επιστημονική μελέτη αναφέρει ότι το 40% των ατόμων με παθήσεις των ούλων ανέφεραν επίσης ότι υποφέρουν από μια δεύτερη χρόνια πάθηση.

Όπως αναφέρει η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία (ΕΟΟ), με βάση επιστημονικές μελέτες, είναι αρκετές οι γενικές νόσοι που έχουν στοματικές εκδηλώσεις και φλεγμονές. Όπως, επίσης, υπάρχουν νόσοι του στόματος (περιοδοντίτιδα, φλεγμονές) που έχουν σχέση ή επιβαρύνουν γενικές νόσους, όπως ο διαβήτης, τα καρδιολογικά προβλήματα, οι πνευμονικές παθήσεις, ή ευθύνονται για λιποβαρή βρέφη και πρόωρους τοκετούς. «Η στοματική κοιλότητα είναι η περιοχή και το περιβάλλον του σώματος, που με διάφορους διαγνωστικούς τρόπους μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη και προαγωγή της γενικής υγείας» σημειώνει η ΕΟΟ. Αρκεί μια προσεκτική εξέταση και παρακολούθηση του στόματος και ένας έμπειρος οδοντίατρος είναι σε θέση να διαγνώσει διατροφικές ελλείψεις και διαταραχές, καθώς και έναν αριθμό γενικών νόσων από μικροβιακές φλεγμονές και νόσους της διαταραχής του ανοσοποιητικού συστήματος μέχρι τραυματισμούς και καρκίνο του στόματος.

Επιπτώσεις της κακής στοματικής υγείας στη σωματική υγεία & ευεξία

Καρδιαγγειακά Νοσήματα: Οι παθήσεις των ούλων επιτρέπουν πολύ μεγαλύτερη συγκέντρωση βακτηρίων και πλάκας στην κυκλοφορία του αίματος από αυτή που συμβαίνει όταν τα ούλα είναι υγιή. Τα βακτήρια που εισέρχονται στο σώμα μας περιέχουν μια θρομβοφιλική πρωτεΐνη που φαίνεται ότι θρομβώνει τα αιμοφόρα αγγεία και τις αρτηρίες μας, αυξάνοντας ενδεχομένως τον κίνδυνο του εγκεφαλικού και των καρδιοπαθειών.

Σακχαρώδης Διαβήτης: Οι παθήσεις των ούλων μπορούν να συνδεθούν με τον σακχαρώδη διαβήτη και μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο επιπλοκών του.

Προβλήματα Γονιμότητας: Οι παθήσεις των ούλων έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου τοκετού και γέννησης λιποβαρών νεογνών.

Νόσος Αλτσχάιμερ: Οι φλεγμονώδεις ουσίες που απελευθερώνονται από τη μόλυνση των ούλων έχουν συνδεθεί με τη φλεγμονή στον εγκέφαλο που μπορεί να ενοχοποιείται για τη Νόσο Αλτσχάιμερ.

Πνευμονία: Οι στοματικές λοιμώξεις μπορεί να συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο πνευμονίας.

Καρκίνος Παγκρέατος/Νεφρών: Τα νοσήματα του περιοδοντίου ενδέχεται να συνδέονται με γαστρεντερικούς και παγκρεατικούς καρκίνους.

Video για παιδιά & γονείς για την εξοικείωση με τον οδοντίατρο 

Δεν είναι ποτέ πολύ νωρίς ή πολύ αργά για να αρχίσουμε να φροντίζουμε τη στοματική μας υγεία 

Η καλή στοματική υγεία σημαίνει πολλά περισσότερα από ένα ωραίο χαμόγελο. Οι στοματικές παθήσεις μπορούν να επηρεάσουν κάθε πτυχή της ζωής μας -τις σχέσεις μας, την αυτοπεποίθηση, το σχολείο, τη δουλειά, την απόλαυση του φαγητού…

Όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις άλλες σοβαρές ασθένειες, η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και η θεραπεία είναι κρίσιμης σημασίας στην ενίσχυση της μάχης για την καταπολέμηση των στοματικών νοσημάτων και των συνδεόμενων με αυτά επιπλοκών στην υγεία.

Διατηρούμε τις συνήθειες της καλής στοματικής υγείας:

• βουρτσίζουμε τα δόντια μας για 2 λεπτά 2 φορές την ημέρα και
• υιοθετούμε συμπληρωματικά μέτρα στοματικής υγιεινής όπως είναι η χρήση οδοντικού νήματος και ξέπλυμα και μάσηση τσίχλας χωρίς ζάχαρη.

Είναι σημαντικό να καταλάβουμε, επίσης, ότι οφείλουμε να επισκεπτόμαστε τον οδοντογιατρό μας μία φορά τον χρόνο για τον πλήρη οδοντιατρικό έλεγχό μας.

Video με οδηγίες βουρτσίσματος των δοντιών για το παιδί και το γονέα 

Στατιστικά

Οι στοματικές παθήσεις επηρεάζουν 3,9 δισεκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.

• Σε παγκόσμιο επίπεδο, ποσοστό μεταξύ 60% και 90% παιδιών πάσχουν από οδοντική τερηδόνα.
• Η παραμελημένη και μη θεραπευμένη οδοντική τερηδόνα αποτελεί την πιο διαδεδομένη πάθηση από ένα σύνολο 291 παθήσεων που εξετάστηκαν στη Μελέτη «Global Burden of Disease Study».
• Η γενικευμένη περιοδοντίτιδα και η μη θεραπευμένη οδοντική τερηδόνα στα νεογιλά δόντια είναι μεταξύ των 10 πρώτων περισσότερο διαδεδομένων παθήσεων. Σε συνδυασμό, οι παθήσεις αυτές πλήττουν το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού.
•  Η γενικευμένη περιοδοντίτιδα που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια δοντιών εντοπίζεται σε ποσοστό 15%–20% των μεσηλίκων. (35-44 ετών).

Η θεραπεία των στοματικών παθήσεων μπορεί να είναι εξαιρετικά δαπανηρή. Ωστόσο, η μεγαλύτερη συνειδητοποίηση της σημασίας της πρόληψης μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στην οικονομική επιβάρυνση.

• Στις βιομηχανοποιημένες χώρες, η θεραπευτική περίθαλψη αποτελεί μιαν αξιόλογη οικονομική επιβάρυνση, με 5%-10% των δαπανών της δημόσιας υγείας να αφορούν τις στοματικές παθήσεις.
• Εξοικονόμηση στην οδοντιατρική περίθαλψη έχει παρατηρηθεί σε χώρες στις οποίες έχουν γίνει επενδύσεις στην προληπτική οδοντιατρική περίθαλψη, που είχε ως αποτέλεσμα μείωση των στοματικών παθήσεων.

Κάθε χρόνο, εκατομμύρια ημέρες εργασίας και σχολικής παρακολούθησης χάνονται από κακή στοματική υγεία, γεγονός που μπορεί να έχει οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στους ανθρώπους. Για τα παιδιά, αυτό μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στις επιτυχίες που μπορεί να έχουν στο μέλλον, στην πορεία της ζωής τους.

• Περισσότερες από 50 εκατομμύρια σχολικές ώρες χάνονται κάθε χρόνο, λόγω προβλημάτων οδοντιατρικής φύσεως.
• Η κακή στοματική υγεία μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα απόδοσης ενός παιδιού στο σχολείο. Τα παιδιά με κακή στοματική υγεία είναι 12 φορές πιθανότερο,  σε σύγκριση με τα παιδιά χωρίς οδοντιατρικά προβλήματα, να έχουν χαμηλότερο επίπεδο δραστηριοτήτων, εξαιτίας σχετικών ασθενειών.
• Περισσότερες από 2.4 εκατομμύρια ημέρες εργασίας χάθηκαν λόγω στοματικών παθήσεων το 1996.

Τα τσεκ-απ στον οδοντίατρο μπορούν να ανιχνεύσουν ενδείξεις διατροφικών ελλείψεων, όπως επίσης και νοσήματα, όπως οι βακτηριακές λοιμώξεις, οι διαταραχές του ανοσοποιητικού και ο καρκίνος του στόματος.

Η στοματική υγεία και η γενική υγεία σχετίζονται στενά, κυρίως, λόγω των κοινών μεταξύ τους παραγόντων κινδύνου, και θα πρέπει να εξετάζονται ολιστικά.

• Οι κοινοί παράγοντες κινδύνου της μη υγιεινής διατροφής, του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ απαντώνται σε όλες τις στοματικές παθήσεις και σε άλλα μη μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως είναι οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο καρκίνος, ο διαβήτης και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
• Στην περίπτωση του σακχαρώδους διαβήτη, η περιοδοντίτιδα θεωρείται μια ακόμη επιπλοκή του διαβήτη.

Μια ποικίλη, υγιεινή διατροφή που περιλαμβάνει φρούτα και λαχανικά αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της διατήρησης της καλής υγείας. Ωστόσο, η απώλεια των δοντιών ή ο πόνος εξ αιτίας της τερηδόνας μπορούν να εμποδίσουν κάποιον από το να απολαμβάνει μια υγιεινή διατροφή η οποία περιλαμβάνει φρούτα και λαχανικά και μπορούν να έχουν επιπτώσεις στην καθημερινά απαιτούμενη πρόσληψη των θρεπτικών στοιχείων από αυτά τα είδη τροφών.

Τα δόντια διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη βελτίωση της εμφάνισης και σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της ένταξης του ατόμου στο κοινωνικό σύνολο.

• Τα παιδιά και οι ενήλικες ομοίως αναφέρουν μειωμένη κοινωνική λειτουργικότητα εξαιτίας στοματικών παθήσεων, όπως επίσης ότι αποφεύγουν να γελούν και να χαμογελούν.
• Τα παιδιά δηλώνουν ότι έχουν αναστολές στις συναναστροφές τους, εξαιτίας της εικόνας των δοντιών τους, ή επειδή οι άλλοι αστειεύονται για τα δόντια τους.
• Ο φυσικός πόνος και η δυσφορία είναι οι πιο συνηθισμένες εμπειρίες στους ενήλικες με στοματικές παθήσεις, ενώ πολλοί αναφέρουν ότι νοιώθουν αυτοσυγκράτηση, συστολή και ένταση, δυσκολία να χαλαρώσουν, αμηχανία και ντροπή. Πολλοί είναι εκείνοι επίσης που μπορεί να αισθάνονται ότι η ζωή τους δεν τους ικανοποιεί αρκετά, ή ότι είναι απολύτως αδύναμοι να λειτουργήσουν.
• Οι στοματικές ασθένειες συνδέεται με σοβαρό πόνο και άγχος, αλλά επίσης και παραμόρφωση, οξείες ή χρόνιες λοιμώξεις, διαταραχές στη διατροφή και τον ύπνο και μπορούν να καταλήξουν σε χειρότερη ποιότητα ζωής.

Στις αναπτυσσόμενες χώρες, η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται, αυτό είναι ακόμη πιο οξυμένο λόγω της έλλειψης ελέγχου του πόνου και λόγω του ότι η θεραπεία δεν είναι άμεσα διαθέσιμη.

Πηγές

Παγκόσμιας Ημέρας Στοματικής Υγείας 

Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία 

Ρεπορτάζ: Τζένη Χαραλαμπίδου, Ασπασία Κακολύρη