Γ. Μανιάτης στο Πρώτο: Μόνο σε ακραία περίπτωση το Ιράν θα κλείσει τα Στενά του Ορμούζ (audio)

«Θεωρώ ότι μόνο σε ακραία περίπτωση το Ιράν θα δοκιμάσει κάτι τέτοιο» επισήμανε ο ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, Γιάννης Μανιάτης, ως προς την απειλή να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ.

Μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Πρωινές Διαδρομές στο Πρώτο» με τον Βασίλη Αδαμόπουλο και την Μαρία Γεωργίου, εξέφρασε την άποψη ότι αυτή η απειλή είναι εξαιρετικά ακραία και αρκετά αυτοκτονική για το ίδιο το Ιράν.

Περιγράφοντας ποια είναι η κατάσταση σήμερα, σημείωσε καταρχήν, πως το Ισραήλ σταμάτησε να κάνει εξαγωγή φυσικού αερίου στην Αίγυπτο, χώρα πολύ κοντινή σε εμάς με την οποία υπάρχει στρατηγική συνεργασία και έχει πλέον σοβαρά προβλήματα και οικονομικά και ενεργειακά με διαρκείς διακοπές του ηλεκτρικού ρεύματος. Αυτό είναι ένα σημαντικό αρνητικό φαινόμενο των τελευταίων εξελίξεων, επισήμανε.

Αναφορικά με την κλιμάκωση των τελευταίων ημερών στο μέτωπο με το Ιράν και την απειλή για κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, ο κ. Μανιάτης εξήγησε γιατί θεωρεί ότι δεν θα προχωρήσει στην υλοποίησή της.

«Είναι μια περιοχή γύρω στα 50-55 χιλιόμετρα το φάρδος, που από τη μια πλευρά είναι το Ιράν, από την άλλη είναι το Ομάν. Βορειότερα όμως, μέσα στον Περσικό Κόλπο δηλαδή, υπάρχουν κράτη τα οποία χρησιμοποιούν τα Στενά του Ορμούζ για να κάνουν εξαγωγή κυρίως του υγροποιημένου φυσικού αερίου αλλά και του πετρελαίου. Δηλαδή είναι Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Ιράκ, Κουβέιτ, Ομάν δηλαδή είναι μια σειρά από χώρες οι οποίες γενικά είναι φιλικές προς το Ιράν, με ό,τι σημαίνει φιλικές στη συγκεκριμένη περιοχή, αλλά πάντως δεν είναι απέναντι από το Ιράν. Άρα, εάν κλείσουν τα Στενά του Ορμούζ θα πάθουν κι αυτοί σοβαρότατη ζημιά.

Και είναι και κάτι ακόμη. Οι περισσότερες εξαγωγές του ιρανικού πετρελαίου και αυτό προφανώς περνάει μέσα από τα στενά του Ορμούζ, είναι προς την Κίνα. Η Κίνα δηλαδή, απορροφά περίπου το 90% των εξαγωγών πετρελαίου του Ιράν με διάφορους τρόπους προκειμένου να ξεφύγει από τις κυρώσεις που έχουν επιβάλει οι Ηνωμένες Πολιτείες. Δηλαδή, μέχρι και σκιώδεις στόλους χρησιμοποιούν και διάφορα τέτοια. Άρα εάν γίνει αυτό το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, ακόμη και η Κίνα θα έχει πρόβλημα».

Ερωτηθείς, για το ενδεχόμενο που κλείσουν τα στενά του Ορμούζ, τι συνεπάγεται για την Ευρώπη και την Ελλάδα, επισήμανε τα εξής:

«Η Ευρώπη δεν παίρνει πετρέλαιο από το Ιράν, άρα δεν έχει άμεση επίπτωση.

Σε περίπτωση που κλείσουν τα Στενά, οι χώρες της Ευρώπης που τροφοδοτούνται με πετρέλαιο από τη Σαουδική Αραβία, λογικά και αυτές δεν θα έχουν σοβαρό πρόβλημα, διότι πολύ απλά η Σαουδική Αραβία, περίπου στο μέσο της χώρας, έχει έναν τεράστιο αγωγό που το λέει αγωγό Ανατολής-Δύσης, δηλαδή ξεκινά από τον Περσικό Κόλπο, διασχίζει οριζόντια όλη τη Σαουδική Αραβία και περνάει απέναντι στην Ερυθρά Θάλασσα, έχοντας μεταφορική ικανότητα περίπου του 50% της παραγωγής του βασιλείου. Άρα έχει εναλλακτική λύση η Σαουδική Αραβία να διώξει το πετρέλαιό της ακόμη και αν κλείσουν. Άρα η Ευρώπη από αυτή την πλευρά δεν φαίνεται να έχει κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα.

Κυρίως, το πρόβλημα θα είναι στο φυσικό αέριο και βεβαίως στο υγροποιημένο φυσικό αέριο που το παίρνουμε και εμείς, το παίρνουν και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, το LNG. Εάν κλείσουν τα στενά, ειδικά το Κατάρ που είναι σημαντικός τροφοδότης της Ευρώπης, θα πάθει ζημιά, όπως θα πάθουμε και εμείς εννοείται, γιατί το Κατάρ είναι γύρω στο 25% της παγκόσμιας παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου και είναι μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες οι δυο μεγαλύτεροι τροφοδότες της Ευρώπης και της Ελλάδας βεβαίως, σε υγροποιημένο φυσικό αέριο. Άρα, εκεί θα πρέπει να αναμένουμε αυξήσεις τιμών.

Άρα, για να συνοψίσω, στο πετρέλαιο φαίνεται οι επιπτώσεις θα είναι στοιχειωδώς ελεγχόμενες. Δηλαδή, εκτιμώ ότι δε θα δούμε εκτόξευση των τιμών στα 150 δολάρια. Θα αυξηθεί 10 δολάρια, 15 δολάρια, αλλά αυτά οι αγορές τα έχουν προεξοφλήσει.

Βέβαια, ξέρετε, συζητούμε και για μια περίπτωση όπου το οποιοδήποτε σενάριο μπορεί να βγει εκτός τόπου και χρόνου με κάποιες απλές κινήσεις των δύο εμπλεκομένων, αλλά προσπαθούμε τώρα να βάλουμε σε μια τάξη τις πιθανότητες».

Επιπλέον, η μειωμένη ανησυχία του κ. Μανιάτη για το πετρέλαιο έχει να κάνει και με το γεγονός ότι οι χώρες του ΟΠΕΚ+ μπορούν να αυξήσουν την παραγωγή τους αλλά και το ότι οι χώρες του ΟΟΣΑ, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα και όλες σχεδόν οι ευρωπαϊκές χώρες, έχουμε πολύ υψηλά αποθέματα πετρελαίου. Αυτό ξεκίνησε από την μεγάλη πετρελαϊκή κρίση του 73, όταν ξαφνικά βρέθηκαν απροετοίμαστοι όλοι και έτσι έχουν πλέον μεγάλα αποθέματα για 90 μέρες.

«Μια μεγάλη μου ανησυχία είναι το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές δεξαμενές, οι υπόγειες δεξαμενές φυσικού αερίου της Ευρώπης που χρησιμοποιούν το φυσικό αέριο τον χειμώνα είναι μισοάδειες. Δηλαδή δεν είναι τόσο γεμάτες όσο ήταν πέρσι και πρόπερσι. Άρα, εδώ, θα αγοράσουν υποχρεωτικά οι χώρες σε πολύ πιο αυξημένες τιμές υγροποιημένο φυσικό αέριο και όλα αυτά θα μετακυλήσουν στους καταναλωτές» συμπλήρωσε.

Σε ό,τι αφορά στην τοποθέτηση του πρωθυπουργού σε σχέση με την πυρηνική ενέργεια, ο κ. Μανιάτης είπε χαρακτηριστικά ότι πρόκειται για «μια απίστευτη αλλαγή του ίδιου του πρωθυπουργού, δηλαδή, άλλο πρόσωπο,  Ιανός» και τόνισε τα εξής:

«Το 2021, όταν τελείωσε το αντίστοιχο τότε Συμβούλιο Κορυφής της Ευρώπης, είχε δηλώσει στη συνέντευξή του ο πρωθυπουργός ότι η Ελλάδα δεν υπάρχει περίπτωση να εμπλακεί στην πυρηνική ενέργεια, ξεχάστε το κλπ. Τώρα, χθες σε αυτό το Συνέδριο, στο οποίο συμμετείχα κι εγώ λίγο νωρίτερα, είπε ότι η Ελλάδα σκέφτεται τα θέματα της πυρηνικής ενέργειας.

Η ενεργειακή στρατηγική δεν αλλάζει από τη μια στιγμή στην άλλη. Ή έχεις ξεκάθαρο στόχο, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δίκτυα, αποθήκευση και ενδιάμεσα χρήση του φυσικού αερίου μέχρι να φτάσει σε πολύ μεγάλες μπαταρίες και έξω πυρηνική ενέργεια, έξω και τα λιγνιτικά, γιατί αυτές είναι οι επιλογές ή ξαφνικά αλλάζεις τον ίδιο σου τον εαυτό.

Ο κύριος πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στους SMR, SmallModularReactors, είναι οι μικροί πυρηνικοί αντιδραστήρες. Αυτοί οι μικροί πυρηνικοί αντιδραστήρες, ξέρετε πότε θα βγουν σε εμπορική χρήση για να δοκιμαστεί ένας, δύο, τρεις, πέντε, να δούμε αν είναι ασφαλείς, να προχωρήσουν τα σχέδια και λοιπά; Θα βγουν το 2035, μετά από 10 χρόνια από σήμερα. (…)

Άρα, 2035 θα υπάρξει ο πρώτος μικρός πυρηνικός αντιδραστήρας, ο οποίος θα είναι σε πραγματική λειτουργία, να τον αφήσουμε να λειτουργήσει και πέντε χρόνια, μην έχουμε κάποιο απρόοπτο. (…)

Σύμφωνα με αρκετά αξιόπιστες πληροφορίες, ο μοναδικός μικρός πυρηνικός που λειτουργεί αυτή τη στιγμή, το λέω με μια επιφύλαξη, έχει ξεκινήσει και λειτουργεί πριν αρκετούς μήνες στην Κίνα, αλλά οι πληροφορίες από την Κίνα είναι λίγο ασαφείς. Εγώ αυτά που σας λέω είναι οι πληροφορίες που μου δίνουν εμένα οι πολύ μεγάλοι παίκτες της Ευρώπης. (…)

 Απλώς, τώρα υπάρχουν όλα τα άλλα ζητήματα που ξέρουμε. Η σεισμικότητα, η εξάρτηση, το ζήτημα των πυρηνικών αποβλήτων, δεν τα επαναλαμβάνω, διότι τα ξέρουμε πάρα πολύ καλά, αυτά στην Ελλάδα τα έχουμε συζητήσει. Και για να συνεννοηθούμε για το εξής. Εγώ δεν είπα να μην παρακολουθούμε την εξέλιξη της πυρηνικής τεχνολογίας.

Έχουμε τον Δημόκριτο ας πούμε, έχουμε την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, έχουμε ανθρώπους πολύ σοβαρούς, οι οποίοι το παρακολουθούν, το τρέχουν. Εδώ φτάνουμε στο σημείο να κινδυνεύει με κλείσιμο ο πειραματικός πυρηνικός αντιδραστήρας του Δημόκριτου. Ας σοβαρευτούμε λοιπόν να δούμε τι πρέπει να κάνουμε. Και να σας πω και κάτι άλλο, καθαρά ενεργειακό. Γιατί τώρα εμένα, μου μοιάζει ότι πετάμε την μπάλα σε άλλο γήπεδο γιατί δεν έχουμε κάνει καλά τη δουλειά μας. Αναφέρομαι στον κύριο πρωθυπουργό. Η Ελλάδα είναι μία χώρα που εδώ και μια δεκαετία, από όταν ήμουν εγώ υπουργός, έχουμε κορυφαίες παγκόσμιες θέσεις στα ανανεώσιμα. Δηλαδή ήμασταν τρίτοι κατά κεφαλήν στα φωτοβολταϊκά, τρίτη παγκοσμίως, 7η στην Ευρώπη στα αιολικά. Από τότε τις θέσεις αυτές και με την κυβέρνηση Καμμένου-Τσίπρα και με την κυβέρνηση Μητσοτάκη τις κρατάμε. Αλλά τις είχαμε κατακτήσει αυτές τις θέσεις από το 14.

Λοιπόν, η Ελλάδα θα πρέπει με σοβαρότητα να προχωρήσει ακόμη περισσότερο στα ανανεώσιμα και να αφήσει αυτά τα τραγικά λάθη που έχει κάνει. Παράδειγμα, δεν έχουμε προχωρήσει καθόλου στο ζήτημα των μπαταριών. Δεν έχουμε προχωρήσει καθόλου στο ζήτημα της αναβάθμισης των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρισμού. Δεν έχουμε προχωρήσει καθόλου στη διεύρυνση του ηλεκτρικού χώρου ώστε να μπορούν να συνδεθούν ενεργειακές κοινότητες, δήμοι κλπ. Δηλαδή, είναι πολύ σοβαρά πράγματα που είναι αρμοδιότητα της κυβέρνησης, τα οποία είναι τραγικά πίσω και δείχνουν μία απίστευτη ολιγωρία της κυβέρνησης».

«Τι θα έπρεπε να κάνει η Ελλάδα αν ήταν σοβαρή η κυβέρνηση; Είναι 6 χρόνια κυβέρνηση, έχουν περάσει υπουργοί Ενέργειας, ο κύριος Χατζηδάκης, ο κύριος Σκρέκας, ο κύριος Σκυλακάκης, λοιπόν, επί 6 χρόνια στα θέματα του φυσικού αερίου που έχουμε δικά μας κοιτάσματα, δικά μας και που το φυσικό αέριο εκλιπαρούν οι Ευρωπαίοι να το αγοράσουν, από το Αζερμπαϊτζάν, από το Κατάρ, από τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν έχουμε κάνει τίποτα απολύτως, μα απολύτως τίποτα. Τώρα τελευταία, τους τελευταίους μήνες, με αφορμή το αίτημα της Chevron, άρχισε να κινείται το πράγμα και μετά την εκλογή του προέδρου Τραμπ. Επειδή ο Τραμπ το θέλει.  Αυτός ο τρόπος ενεργειακής στρατηγικής μιας χώρας δεν είναι καθόλου σοβαρός. Εγώ, όπως ξέρετε, αγωνίζομαι εδώ και πολλά χρόνια να αξιοποιήσουμε τα κοιτάσματα φυσικού αερίου. Τώρα τελευταία βλέπω κινήσεις, γιατί θέλω να είμαι δίκαιος. Ελπίζω να μην σταματήσουν και αυτές, επειδή ίσως θα δοθεί άλλη προτεραιότητα στα πυρηνικά τα οποία θα αρχίσει η ελληνική κοινωνία να τα κουβεντιάζει, θα μας πάρει μια δεκαετία να το συζητήσουμε. Δηλαδή, αυτά τα πράγματα απαιτούν μια στοιχειώδη σοβαρότητα.

Και να σας πω και κάτι ακόμη. Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα που έχει κατατεθεί στην Ευρώπη εδώ και λίγους μήνες τι γράφει για την πυρηνική ενέργεια; Πώς ο κύριος πρωθυπουργός ξαφνικά του ήρθε και σε ένα Συνέδριο λέει για πυρηνική ενέργεια; Η επίσημη δέσμευση της Ελλάδας, τι λέει, στην Ευρώπη; Δηλαδή, θέλω να πω, εμένα με εκπλήσσουν και με προβληματίζουν εντονότατα αυτές οι διάφορες αλλαγές στροφής όπου πνέει ο άνεμος του κυρίου πρωθυπουργού, που τα θέματα της ενεργειακής στρατηγικής δεν είναι ζητήματα επικοινωνιακής τακτικής. Είναι θέματα δεκαετιών και θέλουν απόλυτη σοβαρότητα. Γι’ αυτό λοιπόν, ξαναλέω τα πυρηνικά, την εξέλιξη της πυρηνικής τεχνολογίας οφείλουμε να την παρακολουθούμε. Τελεία. Έχουμε την Ακαδημία Αθηνών, έχουμε τον Δημόκριτο, έχουμε επιστήμονες στα πανεπιστήμια. Το Πολυτεχνείο έχει δομή, που τα παρακολουθούν όλα αυτά. Αλλά από το σημείο αυτό μέχρι να ανοίγει καινούργιος διάλογος στην Ελλάδα που δεν έχει βγάλει ούτε ένα κυβικό μέτρο από το δικό της φυσικό αέριο που είναι τσάμπα και να αρχίσω να ανοίγω κουβέντα για τα πυρηνικά, που θα έχω εξάρτηση από αυτόν που θα μου φτιάξει τον αντιδραστήρα, που δεν ξέρω πού θα χωροθετηθεί ο πιθανός αντιδραστήρας, που θα υπάρξουν αντιδράσεις από όλες τις κοινωνίες, με τη σεισμικότητα της χώρας, με άγνωστο πού θα πάνε τα πυρηνικά, παιδιά έλεος, λίγη σοβαρότητα» συμπλήρωσε καταλήγοντας.