ΕΕΧΟ: Η πανδημία επισκιάζει την πρόληψη του καρκίνου – Μόλις 11% οι έγκαιρες διαγνώσεις

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου επισκιάζεται από τις σοβαρότατες επιπτώσεις της πανδημίας Covid-19 στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση των καρκινοπαθών ασθενών, τονίζει η Ελληνική Εταιρεία Χειρουργικής Ογκολογίας, μιλώντας για πρωτοφανή πρόκληση για τα υγειονομικά συστήματα όλων των χωρών.

Στην Ευρώπη, «την πλέον γηράσκουσα ήπειρο», τα κρούσματα καρκίνου αναμένεται να αυξηθούν κατά 24% έως το 2035, καθιστώντας τον την κύρια αιτία θανάτου και εντός της σ Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μόνο το 11% των διαγνώσεων καρκίνου έγιναν κατά τη διαδικασία προληπτικού ελέγχου

Η πανδημία έχει σοβαρές επιπτώσεις στην εξέλιξη του καρκίνου σε πάρα πολλές περιπτώσεις ασθενών, λόγω της μεγάλης μείωσης των χειρουργηθέντων ογκολογικών περιστατικών, αλλά επιπλέον και της μεγάλης μείωσης των προληπτικών εξετάσεων και των τακτικών επαναληπτικών ελέγχων των καρκινοπαθών ασθενών με επίπτωση να προσέρχονται ασθενείς σε προχωρημένα στάδια καρκίνου και να δυσχεραίνεται η ριζική αντιμετώπισή του και ακόμα περισσότερο η ίαση.

Σε μια πρόσφατη ερευνητική καταγραφή της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου για την All.Can, ανεδείχθη ότι στη χώρα μας μόνο το 11% των διαγνώσεων καρκίνου έγιναν κατά τη διαδικασία προληπτικού ελέγχου (check up), ποσοστό απαράδεκτα χαμηλό για ευρωπαϊκή χώρα.

Αντίθετα, το 50% των καρκίνων διαγνώστηκαν κατά τον έλεγχο για άλλο πρόβλημα υγείας του πάσχοντος και παρατηρήθηκε μια καθυστέρηση στη διάγνωση πάνω από 2 μήνες από την πρώτη επίσκεψη στον γιατρό.

Η λοίμωξη από τον Covid-19 απειλεί δυσανάλογα τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού στις οποίες περιλαμβάνονται οι ασθενείς με καρκίνο λόγω του υποκείμενου νοσήματος, της ανοσοκαταστολής αλλά και της επίπτωσης του καρκίνου κυρίως στους ηλικιωμένους.

Οι ομάδες αυτές έχουν έως και 10 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου εάν προσβληθούν από κορoνοϊό.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την έρευνα Globocan 2020 από τα περίπου 64,5 χιλιάδες νέα περιστατικά καρκίνου συνολικά ετησίως, τα ποσοστά έχουν ως εξής: Πνεύμονας 13,9%, Παχύ Έντερο 12,2%, Μαστός 12%, Προστάτης 9,6%, Ουροδόχος Κύστη 8,7%, λοιπές εντοπίσεις 43,5%. Η ίδια έρευνα ανέδειξε τον καρκίνο του πνεύμονος ως συχνότερη εντόπιση καρκίνου στους άνδρες και τον καρκίνο του μαστού αντίστοιχα στις γυναίκες.

Ογκολογικοί ασθενείς και εμβολιασμός

Με τον εμβολιασμό ενισχύεται η «μνήμη» του ανοσοποιητικού συστήματος και κατ’ επέκταση η θωράκιση του ταλαιπωρημένου οργανισμού του καρκινοπαθούς, όπως επισημαίνεται. Τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται στη χώρα μας είναι ασφαλή και αποτελεσματικά.  Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) τοποθετεί τους καρκινοπαθείς στη δεύτερη ομάδα προτεραιότητας εκτός εάν είναι ηλικιωμένοι, οπότε και κατατάσσονται σε πρώτη γραμμή προτεραιότητας.

Οι ασθενείς με καρκίνο συστήνεται να εμβολιαστούν ανεξάρτητα από το αν έχουν ενεργό καρκίνο, από το είδος της αντικαρκινικής θεραπείας που λαμβάνουν, από το εάν είναι σε περίοδο παρακολούθησης μετά από αντικαρκινική θεραπεία ή εάν είναι απλά νοσήσαντες.

Πρώτη αιτία θανάτου στην Ελλάδα

• Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρία: Σε 68.000 ανέρχονται ετησίως οι νέες περιπτώσεις καρκίνου-Oι θάνατοι στους 33.000

Σήμερα ο καρκίνος αποτελεί και στη χώρα μας την πρώτη αιτία θανάτου με ποσοστό 27% γενικά και 38% στις ηλικίες άνω των 65 ετών, αφήνοντας πίσω τα καρδιαγγειακά νοσήματα.

•  το 80% των καρκίνων διαγιγνώσκεται σε άτομα άνω των 55 ετών
• Κάθε χρόνο στην Ελλάδα διαγιγνώσκονται περίπου 67.000 νέα κρούσματα καρκίνου και καταγράφονται 32.000 θάνατοι από τη νόσο.
• Ο  καρκίνος είναι αποδεδειγμένα νόσος της τρίτης ηλικίας και κατά συνέπεια η επίπτωσή του θα αυξηθεί λόγω της δημογραφικής γήρανσης του πληθυσμού.
• Αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου στο ηλικιακό φάσμα μεταξύ 65 και 74 ετών
•  δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα 75 χρόνια.
• Η ετήσια επίπτωση των κακοήθων νεοπλασμάτων αυξάνει με ταχύτατο ρυθμό σε ηλικίες άνω των 65 ετών (52% όλων των καρκίνων στις γυναίκες και 59% στους άνδρες),

80% των καρκίνων διαγιγνώσκεται σε άτομα άνω των 55 ετών

Καρκίνος και Πρόληψη

Έχει υπολογισθεί ότι περισσότερο από το 40-50% των καρκίνων θα μπορούσε να προληφθεί με την ενημέρωση του κοινού και τη συνακόλουθη λήψη μέτρων για την υιοθέτηση κανόνων υγιεινής διαβίωσης και διατροφής, όπως η διακοπή του καπνίσματος, ο περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ, η αποφυγή ανθυγιεινών τροφίμων και ανθρακούχων ποτών και κυρίως της ζάχαρης με επακόλουθο την ελάττωση της επίπτωσης της παχυσαρκίας και τέλος η καθημερινή σωματική άσκηση. Η σωστή διατροφή που βασίζεται στις αρχές της μεσογειακής δίαιτας σε συνδυασμό με τη μέτρια σωματική άσκηση και ιδίως το περπάτημα για 30 λεπτά την ημέρα έχουν ευεργετική επίδραση στην πρόληψη του καρκίνου, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από πρόσφατες μελέτες.

Το 2012 καταγράφηκαν παγκοσμίως 14,1 εκατομμύρια νέα κρούσματα, το 2018 ανήλθαν σε 18 εκατομμύρια ενώ εκτιμάται ότι το 2025 θα φθάσουν στα 19,3 εκατομμύρια.

Το 2020 τα στατιστικά δεδομένα του ΠΟΥ δείχνουν ότι:

• την πρώτη θέση κατέχει ο καρκίνος του μαστού με 11,7%,
• με μικρή διαφορά ακολουθεί ο καρκίνος του πνεύμονα με 11,4%,
• στο 10% είναι ο καρκίνος παχέος εντέρου,
• 7,3% ο καρκίνος του προστάτου,
• 5,6% ο καρκίνος του στομάχου,
• 4,7% ο καρκίνος του ήπατος,
• από 3,1% ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας και ο καρκίνος του οισοφάγου.

 ΗΠΑ: Η θνησιμότητα από καρκίνο του μαστού μειώθηκε κατά 40%

• Η μεγαλύτερη μείωση θανάτων την τελευταία δεκαετία παρατηρείται στο μελάνωμα του δέρματος
• Μειώθηκαν επίσης οι θάνατοι από καρκίνο του προστάτη κατά 52%,
• και από καρκίνο του παχέος εντέρου κατά 53%

Στις ΗΠΑ την τελευταία 10ετία, παρά την αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου, η θνησιμότητα έχει μειωθεί κατά 27%.

Όπως τονίζει ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ογκολογίας, Ιωάννης Γ. Καραϊτιανός, Διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Ερρίκος Ντυνάν», η έγκαιρη διάγνωση σε θεραπεύσιμο στάδιο των συχνότερων μορφών καρκίνου (καρκίνος μαστού, τραχήλου μήτρας, παχέος εντέρου, προστάτου, πνεύμονος, του ήπατος, του παγκρέατος, κ.ά.) έχει πολύ μεγάλη σημασία στις μέρες μας και για τούτο ο προσυμπτωματικός έλεγχος θα πρέπει να πραγματοποιείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και μέχρι την ηλικία των 75 χρόνων.