Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στα πρόθυρα μιας κρίσιμης απόφασης σχετικά με το αν θα χρησιμοποιήσει παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό για να χρηματοδοτήσει την υποστήριξη προς την Ουκρανία. Το πρωτοφανές σχέδιο έχει πυροδοτήσει μια σύγκρουση άνευ προηγουμένου μεταξύ των κρατών μελών που υποστηρίζουν το σχέδιο και του Βελγίου από την άλλη, όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Στην κρίσιμη σύνοδο κορυφής της ΕΕ που πραγματοποιείται σήμερα Πέμπτη (18/12), οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρόκειται να καταλήξουν σε μια απόφαση σχετικά.
Ωστόσο, μια πιθανή χρήση των περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας είναι βυθισμένη σε αντιπαραθέσεις, με τους επικριτές να υποστηρίζουν ότι είναι νομικά αμφισβητήσιμη και διακινδυνεύει να προκαλέσει αντίποινα από τη Μόσχα, η οποία ήδη έχει προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε σφετερισμός των περιουσιακών στοιχείων δεν θα μείνει ατιμώρητη.
Οι διαφωνίες γύρω από την πρόταση χρηματοδότησης αναδεικνύουν τις διαιρέσεις στην ΕΕ σε μια εποχή που το μπλοκ αντιμετωπίζει αυξημένη πίεση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες έχουν τις δικές τους φιλοδοξίες για τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να χρηματοδοτήσει την Ουκρανία για τα επόμενα δύο χρόνια με οποιονδήποτε τρόπο, επομένως αν η αμφιλεγόμενη πρόταση δεν περάσει, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να βρουν τα χρήματα από άλλες πηγές, εν μέσω αυξανόμενης κόπωσης από τον πόλεμο και πίεσης στα δημόσια οικονομικά.
Τι υπάρχει στο τραπέζι
Η ΕΕ δέσμευσε τα τοπικά περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας το 2022 στο πλαίσιο των κυρώσεων που επέβαλε για τον πόλεμο της Μόσχας στην Ουκρανία. Μέχρι τώρα, το μπλοκ χρησιμοποιούσε τους τόκους από τα περιουσιακά στοιχεία – τα οποία είναι κυρίως ομόλογα – για να χρηματοδοτήσει μέρος της υποστήριξής του προς το Κίεβο.
Ωστόσο, στις 3 Δεκεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια πρόταση για να προχωρήσει περαιτέρω και να χρησιμοποιήσει επίσης το κύριο μέρος των περιουσιακών στοιχείων για την παροχή δανείου στη χώρα που έχει πληγεί από τον πόλεμο.
Η Επιτροπή σημείωσε ότι, λόγω των κυρώσεων της ΕΕ, απαγορεύονται τυχόν πληρωμές κεφαλαίου και εσόδων από τα περιουσιακά στοιχεία στην κεντρική τράπεζα της Ρωσίας και υποστήριξε ότι τα προκύπτοντα ταμειακά υπόλοιπα δεν αποτελούν ιδιοκτησία της τράπεζας.
«Παίρνουμε τα ταμειακά υπόλοιπα, τα παρέχουμε στην Ουκρανία ως δάνειο και η Ουκρανία πρέπει να αποπληρώσει αυτό το δάνειο εάν και όταν η Ρωσία καταβάλει αποζημιώσεις», δήλωσε στους δημοσιογράφους η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Τα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που βρίσκονται δεσμευμένα στην Ευρωζώνη ανέρχονται σε περίπου 210 δισεκατομμύρια ευρώ. «Αυτό είναι επομένως το μέγιστο ποσό δανείου που θα μπορούσαμε να προτείνουμε», δήλωσε ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, ανώτερος αξιωματούχος της Επιτροπής, αρμόδιος για την οικονομική πολιτική.
Τα επόμενα δύο χρόνια, η Επιτροπή θέλει να δανείσει στην Ουκρανία 90 δισεκατομμύρια ευρώ από αυτό το ποσό, καλύπτοντας τα δύο τρίτα αυτού που το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι η χώρα θα χρειαστεί το 2026 και το 2027 για πολιτικούς και στρατιωτικούς σκοπούς.
Το λεγόμενο δάνειο επανορθώσεων πρέπει να εγκριθεί με «ειδική πλειοψηφία», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν, πράγμα που σημαίνει ότι περισσότερα από τα μισά κράτη μέλη της ΕΕ, που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της ένωσης, θα πρέπει να ψηφίσουν υπέρ.
Το δάνειο προτείνεται μια στιγμή που αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, της Πολωνίας και των χωρών της Βαλτικής, επιθυμούν να βρουν νέους τρόπους χρηματοδότησης της Ουκρανίας, μετά από χρόνια που οι φορολογούμενοι της ΕΕ πλήρωναν τον λογαριασμό.
Στις 3 Δεκεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε και μια εναλλακτική πρόταση: να δανειστεί η ΕΕ χρήματα από επενδυτές, χρησιμοποιώντας τον προϋπολογισμό της ΕΕ ως εγγύηση, και στη συνέχεια να δανείσει αυτά τα κεφάλαια στην Ουκρανία. Αυτό το μέτρο απαιτεί ομόφωνη έγκριση από όλα τα κράτη μέλη, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσε να αντιμετωπίσει βέτο από φιλορωσικές χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία.
Οι ανησυχίες του Βελγίου και άλλων
Η βελγική κυβέρνηση έχει εκφράσει τις ανησυχίες της με όλους τους τρόπους σχετικά με το δάνειο επανορθώσεων. Μία βασική είναι ότι η Ρωσία θα το θεωρήσει ως παράνομη επαναχρησιμοποίηση των κυρίαρχων περιουσιακών της στοιχείων.
«Θεωρούμε την επιλογή του δανείου επανορθώσεων τη χειρότερη από όλες, καθώς είναι επικίνδυνη – δεν έχει ξαναγίνει ποτέ», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών και αναπληρωτής πρωθυπουργός του Βελγίου, Μαξίμ Πρεβό, στις 3 Δεκεμβρίου. «Συνεχίζουμε να ζητάμε μια εναλλακτική λύση – δηλαδή, τον δανεισμό της ΕΕ από τις αγορές των απαραίτητων ποσών».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπάθησε να πείσει το Βέλγιο να συμμετάσχει ζητώντας από τα κράτη μέλη της ΕΕ να παράσχουν εγγυήσεις για το δάνειο. Ωστόσο, η βελγική κυβέρνηση κρίνει ότι αυτές οι εγγυήσεις είναι «πολύ περιορισμένες», ανησυχώντας ότι δεν θα καλύψουν άλλα πιθανά κόστη της, δήλωσε ο Πήτερ Βαν Ελσουβέγκε, καθηγητής δικαίου της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης στο Βέλγιο.
Άλλες χώρες της ΕΕ, όπως η Ιταλία και η Τσεχία, έχουν επίσης εκφράσει ανησυχίες για το σχέδιο. Ο Τσέχος πρωθυπουργός έχει δηλώσει ότι η χώρα του δεν θα συμφωνήσει να παράσχει οικονομικές εγγυήσεις επειδή πρέπει να διαφυλάξει τα χρήματά της για τους Τσέχους πολίτες.
Μια ευρύτερη ανησυχία είναι ότι η χρήση των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσε να αποθαρρύνει τις ξένες επενδύσεις στην Ευρώπη. Μια χώρα όπως η Κίνα, γνωρίζοντας ότι θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ευρωπαϊκές κυρώσεις εάν εισβάλει στην Ταϊβάν, μπορεί να διστάσει να τοποθετήσει κεφάλαια στην περιοχή, σύμφωνα με το επιχείρημα.
Η θέση των ΗΠΑ
Το υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου, το οποίο διέρρευσε τον περασμένο μήνα, προέβλεπε επένδυση 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν παγώσει σε όλο τον κόσμο «σε προσπάθειες υπό την αμερικάνικη ηγεσία για την ανοικοδόμηση και τις επενδύσεις στην Ουκρανία» και την αποκόμιση κερδών από αυτές τις επενδύσεις για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Μετά από πολλαπλούς γύρους διαπραγματεύσεων, η τελευταία εκδοχή του ειρηνευτικού σχεδίου είναι άγνωστη, αλλά η ευρωπαϊκή πρόταση να χρησιμοποιηθεί το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό για το δάνειο επανορθώσεων έρχεται σε αντίθεση με τις επενδυτικές φιλοδοξίες των ΗΠΑ.
Η οικονομική υποστήριξη της Ουάσινγκτον προς την Ουκρανία μειώθηκε κατακόρυφα φέτος, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ σταμάτησε τα νέα πακέτα στήριξης για τη χώρα. «Τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν τη μειωμένη υποστήριξη ορισμένων χωρών», δήλωσε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που κατέληξε ότι «χωρίς μια τέτοια υποστήριξη, δεν βλέπω την πιθανότητα η Ουκρανία να αντέξει ή να σταθεί οικονομικά όρθια. Δεν βλέπω να μπορούμε να καλύψουμε τόσο μεγάλα ελλείμματα με άλλες αόριστες υποσχέσεις ή ασαφείς εναλλακτικές λύσεις».
Πηγή: CNN
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος
