Κύπρος: Αυξάνεται η ανταπόκριση των καταναλωτών στα σχέδια χορηγιών φωτοβολταϊκών συστημάτων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις

Λευκωσία, Ανταπόκριση: Μανιάνα Καλογεράκη

Με σχέδια χορηγιών, παροχή κινήτρων σε κατοικίες και επιχειρήσεις, στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών, αλλά και ευρεία έρευνα στην προσαρμογή των νέων δεδομένων που δημιουργεί η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη και παγκοσμίως, το υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου επιδιώκει να αξιοποιήσει τις συγκυρίες που δημιουργούνται, ούτως ώστε να προωθήσει την εξοικονόμηση και αποθήκευση Ενέργειας και να βοηθήσει τους καταναλωτές να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες απαιτήσεις της εποχής.

Το 2021 προκηρύχθηκαν σχέδια χορηγιών για ενεργειακή αναβάθμιση και ΑΠΕ πέραν των €40 εκατ. Σε ό,τι αφορά την τρέχουσα χρονιά, προωθούνται σχέδια χορηγιών για ενεργειακή αναβάθμιση και ΑΠΕ πέραν των €160 εκατ., δίνοντας κίνητρα στους πολίτες, επιχειρήσεις, δημόσιες υπηρεσίες, ΜΚΟ, να προχωρήσουν με επενδύσεις που θα τους αποφέρουν άμεσο και σημαντικό όφελος στον μηνιαίο λογαριασμό ρεύματος.

Ειδικότερα οι χορηγίες για το Σχέδιο εγκατάστασης φωτοβολταϊκών και θερμομόνωση οροφής σε κατοικίες, που τα τελευταία χρόνια παρείχε ετήσιες χορηγίες ύψους €8 εκατ. έχουν τετραπλασιαστεί. Στις 22/8/2022, το Υπουργικό Συμβούλιο της Κύπρου ενέκρινε την αύξηση του προϋπολογισμού του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞΕ στα €70 εκατ. για τα έτη 2022-2023.

Από εφέτος, αυξημένες κατά 50% είναι και οι χορηγίες που προσφέρονται στα νοικοκυριά ώστε να αποτελούν ένα σοβαρό κίνητρο για να προχωρήσουν είτε σε θερμομόνωση και εξοικονόμηση, ή για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και αυτοπαραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στα ευάλωτα νοικοκυριά, για τα οποία πέραν των αυξημένων χρηματοδοτήσεων που προσφέρονται μέσα από τα σχέδια χορηγιών, έχει διευρυνθεί ο κατάλογος των δικαιούχων αυξημένης χορηγίας που πλέον ανέρχεται στις 80.000. (Μέχρι σήμερα ήταν 50.000, γεγονός που συνεπάγεται πως αυξήθηκαν κατά 30.000 τα ευάλωτα νοικοκυριά).

Σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας της Κύπρου, αναμένεται ότι από το συγκεκριμένο Σχέδιο χορηγιών θα επωφεληθούν πέραν των 20.000 νοικοκυριών, αριθμός πολύ σημαντικός, που θα βοηθήσει σημαντικά στην αύξηση της διείσδυσης των οικιακών φωτοβολταϊκών στο ενεργειακό μείγμα της χώρας.

Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος των πολιτών στα εν λόγω σχέδια χορηγιών είναι ότι από τις αρχές του έτους μέχρι και τις 26/08/2022, το υπουργείο Ενέργειας έλαβε 3.433 αιτήσεις για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων (εκ των οποίων οι 1231 από ευάλωτα νοικοκυριά), αριθμός που αντιστοιχεί σε σχεδόν όσες αιτήσεις είχε λάβει το 2021 για ολόκληρο το έτος.

Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία και σε ό,τι αφορά τα οικιακά φωτοβολταϊκά το υπουργείο Ενέργειας έχει σχεδόν 27.000 εγκατεστημένα φωτοβολταϊκά συστήματα Net-metering σε κατοικίες συνολικής ισχύος 118 MW, ποσοστό διόλου ευκαταφρόνητο της διείσδυσης στο σύνολο των εγκατεστημένων ΑΠΕ, εάν αναλογιστεί κανείς ότι η συνολική εγκατεστημένη ισχύς τους ξεπερνά σήμερα το 20%.

Σύμφωνα με όσα έχουν αναφερθεί μέχρι σήμερα από τους εκπροσώπους του ίδιου του υπουργείου, σε ό,τι αφορά τις συνολικές στατιστικές, η Κύπρος έχει καταφέρει να ξεπεράσει τους ενεργειακούς της στόχους για το 2020, που αποτελούσαν και τις δεσμεύσεις της χώρας προς την ΕΕ.

Πιο συγκεκριμένα, η Κύπρος πέτυχε: 17% συνεισφορά ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας, αντί 13% που ήταν ο στόχος, 38.55% ΑΠΕ στη θέρμανση και ψύξη, σε σχέση με τον ενδεικτικό στόχο του 23.5%, ο υποχρεωτικός στόχος του 2020 όσον αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση υπερκαλύφθηκε, ο εθνικός ενδεικτικός στόχος σε σχέση με την πρωτογενή κατανάλωση ενέργειας επιτεύχθηκε κατά 100%, ο εθνικός ενδεικτικός στόχος εξοικονόμησης ενέργειας σε σχέση με την τελική κατανάλωση ενέργειας επιτεύχθηκε κατά 120%, με μικρή καθυστέρηση, ενώ το 2021 ξεπέρασε και τον ενδεικτικό στόχο του 2020 για 16% ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή.

Το 2020 η ετήσια παραγωγή ηλεκτρισμού από ΑΠΕ, ήταν 612 GWh, εκ των οποίων 39% από αιολικά πάρκα, 51% από φωτοβολταϊκά συστήματα και 10% από βιομάζα.

Από τις σχετικές ανακοινώσεις του υπουργείου Ενέργειας μέχρι σήμερα, στην ΕΕ, η συνολική διείσδυση ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή το 2020, ανήλθε στο 37.48% με μόλις 5.22% από ηλιακή ενέργεια, με την Κύπρο να πετυχαίνει 6.10%. Μεταξύ 2010 και 2020 η Ευρώπη επένδυσε περισσότερο στην αιολική ενέργεια, διότι ήταν η πιο έτοιμη τεχνολογία για να προχωρήσει και η πιο ανταγωνιστική σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα. Όπως διαπιστώνεται, η Κύπρος το 2020 είχε υψηλότερο ποσοστό διείσδυσης των φωτοβολταϊκών από τον μέσο όρο της ΕΕ. Μάλιστα η χώρα τοποθετείται ανάμεσα στα πέντε πρώτα κράτη με τα υψηλότερα ποσοστά διείσδυσης της ηλιακής ενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή από το 2013 και μετά. Το 2020 η ηλιακή ενέργεια στην Κύπρο αποτελούσε το 51% της συνολικής παραγωγής ηλεκτρισμού από ΑΠΕ, ποσοστό που ήταν το 2ο υψηλότερο ανάμεσα στα κράτη μέλη. Σε σχέση με τα ποσοστά διείσδυσης της ηλιακής ενέργειας στη συνολική παραγωγή από το έτος 2013 μέχρι σήμερα, η Κύπρος παρουσιάζει 4,5 φορές αύξηση. Μόλις τρεις χώρες από το σύνολο της ΕΕ παρουσιάζουν μεγαλύτερη διείσδυση ηλιακής ενέργειας στο ενεργειακό τους μείγμα, κι αυτές ξεκίνησαν με χαμηλότερο δείκτη απ’ ότι η Κύπρος. Τα επιτεύγματα αυτά δεν είναι καθόλου αμελητέα, εάν ιδιαίτερα ληφθεί υπόψη το υψηλό κόστος των φωτοβολταϊκών που μέχρι το 2014 – 2015 καθιστούσε τη χρήση ηλιακής τεχνολογίας ασύμφορη.

Στο τέλος του 2022 θα προκηρυχθεί και άλλο σχέδιο χορηγιών ύψους €35 εκατ. για ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών που περιλαμβάνει και την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων. Στην παρούσα φάση, ”τρέχουν” άλλα δύο σχέδια χορηγιών, το ένα για ενεργειακή αναβάθμιση επιχειρήσεων και ΜΚΟ ύψους €40 εκατ. και το δεύτερο για ενεργειακή αναβάθμιση τοπικών αρχών ύψους €9 εκατ. Προωθείται επίσης μέσω σχεδίων χορηγιών την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών για φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων και την αντικατάσταση/εγκατάσταση ηλιακών συστημάτων για παραγωγή ζεστού νερού.