Οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία εθελοντικής μείωσης κατανάλωσης φυσικού αερίου μπρος στην υφέρπουσα απειλή τις Μόσχας να διακόψει ανα πάσα στιγμή την τροφοδοσία. Οι 27 συμφώνησαν να μειώσουν κατά 15% την κατανάλωση μέχρι τις 31 Μαρτίου 2023 με μέτρα δικής τους επιλογής και αρκετές εξαιρέσεις σε ένα μήνυμα ευρωπαϊκής ενότητας απέναντι στο Κρεμλίνο, το οποίο την ίδια ημέρα μείωσε περισσότερο τη ροή του φυσικού αερίου. Επίσης αν υπάρξει ενεργειακός συναγερμός με ξαφνική διακοπή ρωσικού αερίου, η Κομισιόν θα διαβιβάσει το θέμα στο Συμβούλιο και η τελική απόφαση θα ληφθεί από την πλειοψηφία των χωρών και όχι μονομερώς από την Επιτροπή.
Τα βασικά σημεία της πολιτικής συμφωνίας που επετεύχθη:
- Εθελοντική μείωση κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά τουλάχιστον 15% (σε σχέση με τη μέση κατανάλωση των τελευταίων πέντε ετών) από την 1η Αυγούστου 2022 έως τις 31 Μαρτίου 2023.
- Αν η Επιτροπή καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει κίνδυνος εφοδιασμού φυσικού αερίου θα υποβάλει σχετική πρόταση στο Συμβούλιο, αν τουλάχιστον πέντε κράτη-μέλη δηλώσουν κατάσταση συναγερμού σε εθνικό επίπεδο. Η απόφαση θα ληφθεί με ειδική πλειοψηφία από τα κράτη-μέλη.
- Τα κράτη-μέλη έχουν την ευελιξία να επιλέξουν τα κατάλληλα μέτρα για να μειώσουν την κατανάλωση φυσικού αερίου.
Στη συμφωνία προστέθηκαν διάφορες και ειδικά στοχευμένες εξαιρέσεις που αντανακλούν τη διαφορετική κατάσταση στα κράτη-μέλη. Μεταξύ αυτών, είναι η εξαίρεση που δίνεται στις χώρες της Βαλτικής, των οποίων το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας εξαρτάται από αυτό της Ρωσίας.
Εξαίρεση δίνεται, επίσης, στα νησιά (Κύπρος, Μάλτα, Ιρλανδία) που δεν έχουν ενεργειακή διασύνδεση με το σύστημα της ΕΕ. Δίνονται εξαιρέσεις σε κράτη-μέλη που έχουν αποθέματα αερίου πάνω από το απαιτούμενο επίπεδο (80% φέτος). Εξαιρέσεις δίνονται και για κρίσιμης σημασίας βιομηχανίες και αλυσίδες εφοδιασμού, ώστε να μην πληγεί η οικονομία της ΕΕ.
Τα κράτη-μέλη με περιορισμένες διασυνδέσεις μπορούν να μειώσουν το δεσμευτικό στόχο καθώς έχουν μειωμένη δυνατότητα να βοηθήσουν γειτονικά κράτη-μέλη. Τέλος, δίνεται εξαίρεση για να αντιμετωπιστούν κίνδυνοι που συνδέονται με την κρίση ηλεκτρικής ενέργειας σε ορισμένα κράτη-μέλη.
Τι πέτυχε η Ελλάδα
Η ελληνική πλευρά ζήτησε και πέτυχε να περιληφθεί στο κείμενο η πρόβλεψη που, κατ’ εξαίρεση στο άρθρο 2 και στο άρθρο 5, επιτρέπει τον υπολογισμό της μείωσης κατανάλωσης φυσικού αερίου σε σχέση, όχι με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας, αλλά συγκρινόμενο με την προηγούμενη χρονιά.
Επιπλέον, η Ελλάδα, μαζί με την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία, πέτυχαν να συμπεριληφθεί διάταξη με την οποία, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μπορούν να εξαιρεθούν από τον υπολογισμό οι ποσότητες φυσικού αερίου που χρησιμοποιούνται από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, κρίσιμες για την ευστάθεια του συστήματος.
Παράλληλα, στην αιτιολογική σκέψη γίνεται σαφής αναφορά στη διερεύνηση – από πλευράς Ευρωπαϊκής Επιτροπής – της σκοπιμότητας εισαγωγής προσωρινών ανώτατων ορίων τιμών στο φυσικό αέριο (gas price caps), για τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όπως είχε προτείνει ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε προηγούμενο ευρωπαϊκό συμβούλιο αρχηγών.
«Η σημερινή συμφωνία στέλνει ένα ισχυρό και αποφασιστικό μήνυμα ενότητας και αλληλεγγύης της Ε.Ε. απέναντι στους ρωσικούς εκβιασμούς. Καταλήξαμε, σήμερα, σε έναν κανονισμό που εξετάζει τις ιδιαίτερες συνθήκες της κάθε χώρας και εξυπηρετεί πρωταρχικό στόχο της Ε.Ε., αυτόν της μείωσης της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο, με τρόπο που να μη θέτει σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή και την παραγωγική βάση της Ευρώπης» τόνισε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας.
Από τη Γερμανία το πρώτο “ναι”
Παρά τις διαφωνίες και τους συμβιβασμούς που χρειάστηκε να γίνουν τα κράτη μέλη της ΕΕ απέδειξαν ότι μπορεί να υπάρξει αλληλεγγύη στην πράξη στέλνοντας σαφές μήνυμα στο Κρεμλίνο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μάλιστα αποτελεί το Βερολίνο και η στάση του απέναντι στην Ελλάδα.
Όταν ο Έλληνας Υπουργός Κώστας Σκρέκας, ολοκλήρωσε την παρουσίαση της πρότασης της Ελλάδας για αποσύνδεση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας από αυτές του φυσικού αερίου, η πρώτη χώρα που κράτησε θετική στάση ήταν η Γερμανία. Ακολούθησαν Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Κύπρος, Ρουμανία.
Από χθές το βράδυ φάνηκε ότι το κλίμα για την Αθήνα ήταν θετικό με τα κράτη μέλη να αντιλαμβάνονται τις προτάσεις της χώρας μας και να κάνουν δεκτό και το αίτημα για τον υπολογισμό περιόδου κατανάλωσης του φυσικού αερίου.
Αγώνας δρόμου από τη Γερμανία – Η ανάγκη της για αλληλεγγύη
Στη νέα εποχή μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία αλλάζουν όλες οι σταθερές, ακόμα και αυτή της αλληλεγγύης. Τώρα είναι η Γερμανία που έχει ανάγκη την αλληλεγγύη των εταίρων στην ΕΕ για να τα βγάλει πέρα τον δύσκολο χειμώνα, χωρίς το ρωσικό φυσικό αέριο.
Υπεύθυνη για την κατάσταση αυτήν είναι η ίδια η Γερμανία. Μόνη της οδηγήθηκε στην μεγάλη εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Εκ των υστέρων διαπιστώνουν όλοι στο Βερολίνο, πόσο μεγάλη ήταν η πλάνη ότι η Μόσχα δεν θα κλείσει ποτέ τη στρόφιγγα, αφού δεν είχε κοπεί η ροή ρωσικής ενέργειας ούτε στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου με τη Σοβιετική Ένωση.
Τώρα, μόνον αν συνδράμουν οι άλλοι εταίροι μπορεί να κρατηθεί όρθια η οικονομία της Γερμανίας και να μην παγώσουν οι Γερμανοί το χειμώνα. Χρειάζεται μάλιστα την αλληλεγγύη εκείνων που είχαν τα προβλήματά τους με την γερμανική ηγεμονία στη διαχείριση της ευρωκρίσης την προηγούμενη δεκαετία.
Κυρίως η χημική βιομηχανία της Γερμανίας κινείται με φυσικό αέριο και τροφοδοτεί με τα προϊόντα της το 90% της συνολικής παραγωγικής μηχανής – όχι μόνον στη Γερμανία, αλλά και στην Ευρώπη, ακόμα και σε παγκόσμια κλίμακα. Χωρίς φυσικό αέριο η γερμανική οικονομία θα πέσει σε ύφεση. Αλλά όχι μόνον η γερμανική, διότι αυτή έχει συστημικό χαρακτήρα και για τις άλλες οικονομίες.
Και σ΄όλα αυτά υπάρχει και η πολιτική διάσταση. Το μεγάλο στοίχημα είναι αν η Γερμανία και η Ευρώπη μπορούν να αντέξουν στον ενεργειακό εκβιασμό του Πούτιν. Κλείνοντας τη στρόφιγγα στον Nord Stream 1, φέρνει από την πίσω πόρτα τον Nord Stream 2 που ήταν έτοιμος να λειτουργήσει, αλλά σταμάτησε στο παραπέντε με την εισβολή στην Ουκρανία. Αυτή θα ήταν και η μεγαλύτερη επιτυχία του εκτός του πεδίου της μάχης.
Η Gazprom μειώνει στο 20% τη ροή μέσω Nord Stream
Εν τω μεταξύ η Ρωσική Gazprom, με νέες δικαιολογίες, μειώνει κι άλλο τη ροή φυσικού αερίου από τον αγωγό Nord Stream εκτοξεύοντας την διεθνή τιμή του φυσικού αερίου σε υψηλό 15 ετών!
Ο ρωσικός κολοσσός φυσικού αερίου ανακοίνωσε συγκεκριμένα ότι η ροή φυσικού αερίου θα μειωθεί σε 33 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ημερησίως από αύριο, Τετάρτη, μείωση κατά το ήμισυ από τα τρέχοντα, ήδη μειωμένα επίπεδα, επειδή χρειάζεται να σταματήσει τη λειτουργία άλλης τουρμπίνας σε σταθμό συμπίεσης βάσει οδηγιών ομάδας επιτήρησης της βιομηχανίας.
Όλα αυτά την ώρα που Βρυξέλλες και Βερολίνο μιλούν για πολιτικά υποκινούμενη ενέργεια. Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας που βλέπει να εκτυλίσσεται η πρώτη παγκόσμια ενεργειακή κρίση.
Ρεπορτάζ: Ειρήνη Ζαρκαδούλα, Γιώργος Παππάς, Κατερίνα Χριστοφιλίδου, Ζέτα Κονταξή
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος