Εl País : Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ πρόσφεραν στον Πούτιν συμφωνίες αφοπλισμού

Οι επιστολές από την Ουάσιγκτον και τη Συμμαχία ως απάντηση στο Κρεμλίνο απαιτούν αποκλιμάκωση για τη διευκόλυνση του διαλόγου και άρνηση να κλείσει η πόρτα στην Ουκρανία, σύμφωνα με αποκλειστικό άρθρο που δημοσιοποιεί σήμερα η εφημερίδα El País.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ αρνούνται να υπογράψουν μια διμερή συνθήκη για την ασφάλεια στην Ευρώπη με τη Ρωσία και επίσης κλείνουν την πόρτα για μια μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στην Ατλαντική Συμμαχία. Αυτά ήταν δύο από τα βασικά αιτήματα που προέβαλε η Μόσχα για τον τερματισμό της κρίσης στην Ουκρανία σε μια περίοδο αυξημένης έντασης μεταξύ Ρωσίας και Δύσης που απειλεί την ευρωατλαντική ασφάλεια. Αντίθετα, τόσο η Ουάσιγκτον όσο και η Συμμαχία προσφέρουν στον Πούτιν να διαπραγματευτεί συμφωνίες αφοπλισμού και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης σε διαφορετικά φόρουμ (όπως ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, ο ΟΑΣΕ, ο Διάλογος Στρατηγικής Σταθερότητας ΗΠΑ-Ρωσίας και το Συμβούλιο του ΝΑΤΟ). -Ρωσία ), η επιτυχία του οποίου προϋποθέτει την έναρξη μιας αποκλιμάκωσης της ρωσικής στρατιωτικής απειλής πάνω από την Ουκρανία. Έτσι φαίνεται σε δύο εμπιστευτικά έγγραφα που έστειλαν την περασμένη Τετάρτη η Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ στη Μόσχα, στα οποία είχε πρόσβαση η EL PAÍS.

“Λαμβάνοντας υπόψη τη συνεχιζόμενη ουσιαστική, μονομερή και αδικαιολόγητη στρατιωτική ανάπτυξη εντός και γύρω από την Ουκρανία και τη Λευκορωσία, καλούμε τη Ρωσία να αποκλιμακώσει αμέσως την κατάσταση με επαληθεύσιμο, έγκαιρο και διαρκή τρόπο” επισημαίνει το ΝΑΤΟ. «Η θέση της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών είναι ότι πρόοδος μπορεί να επιτευχθεί μόνο σε αυτά τα θέματα [αφοπλισμός και μέτρα εμπιστοσύνης] σε ένα περιβάλλον αποκλιμάκωσης των απειλητικών ενεργειών της Ρωσίας προς την Ουκρανία», προειδοποιεί η Ουάσιγκτον.

Οι ρωσικές αρχές ζήτησαν γραπτή απάντηση στην πρότασή τους να υπογράψουν μια συνθήκη που θα έδινε στη Μόσχα εγγυήσεις ασφάλειας ενόψει της επέκτασης του ΝΑΤΟ προς την Ανατολή. Η Μόσχα υπέβαλε ακόμη και ένα σχέδιο της υποθετικής συνθήκης. Η απάντηση είναι δύο κείμενα: το ένα με τίτλο Confidential/Rel Russia (που αποτελείται από μια εισαγωγή, επτά σημεία και σύντομα συμπεράσματα) από την πλευρά της Ουάσιγκτον και ένα άλλο, υπό τον τίτλο ΝΑΤΟ-Russia Restricted (με 12 τμήματα), από την Ατλαντική Συμμαχία. Τα κείμενα συγκεντρώνουν σε μεγάλο βαθμό -αν και με πολύ πιο αναλυτικό τρόπο- τα μηνύματα που έχουν μεταδώσει δημόσια στο Κρεμλίνο οι ηγέτες της Δύσης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ έχουν συντονίσει τις απαντήσεις τους, οι οποίες είναι συμπληρωματικές, αλλά έχουν κάποιες διαφορές.

Η κύρια διαφορά μεταξύ των δύο κειμένων είναι ότι η Ουάσιγκτον είναι πρόθυμη να συζητήσει την έννοια του «αδιαιρέτου της ασφάλειας», την οποία ενέκρινε ο ΟΑΣΕ στη σύνοδο κορυφής του στην Αστάνα (Καζακστάν) το 2010. Η Μόσχα την έχει συμπεριλάβει στο πρώτο άρθρο του προχείρου της συμφωνίας, δεδομένου ότι βασίζεται σε αυτήν την αρχή ο ισχυρισμός ότι η ενδεχόμενη είσοδος της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα επηρέαζε την ασφάλειά της. Το αμερικανικό κείμενο προειδοποιεί ότι δεν συμμερίζεται τη ρωσική άποψη και επισημαίνει ότι η έννοια του αδιαίρετου της ασφάλειας «δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μεμονωμένα». Ακόμα κι έτσι, είναι πρόθυμος να απευθυνθεί στις «αντίστοιχες ερμηνείες» του. Επίσης «οι ΗΠΑ και η Ρωσία επιβεβαίωσαν επίσης το εγγενές δικαίωμα κάθε κράτους να επιλέγει ή να αλλάζει ελεύθερα τις συμφωνίες ασφαλείας του, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών και των συμμαχιών».

Το έγγραφο της Ουάσιγκτον καθιστά σαφές, από την αρχή, ότι «παραμένει σταθερά υποστηρικτής της πολιτικής ανοιχτών θυρών του ΝΑΤΟ», επομένως δεν αποκλείει τη μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας ή της Γεωργίας στη Συμμαχία και διευκρινίζει ότι, σε κάθε περίπτωση, ότι το θέμα αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί στο Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας (NCR). Το κείμενο του ΝΑΤΟ επιβεβαιώνει επίσης την πολιτική ανοιχτών θυρών του και υπογραμμίζει το δικαίωμα όλων των κρατών να επιλέγουν τις συμφωνίες ασφαλείας τους «χωρίς παρεμβάσεις».

Η Μόσχα δεν έχει στείλει ακόμη γραπτή απάντηση, αλλά συμμαχικές πηγές επισημαίνουν ότι η Ρωσία ζήτησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ να ενοποιήσουν τις απαντήσεις τους και ότι το τελευταίο συμφωνεί να συζητήσει την έννοια του «αδιαίρετου ασφάλειας», όπως έκαναν οι ΗΠΑ.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν και ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ είχαν την πρώτη τους τηλεφωνική επικοινωνία την Τρίτη από τότε που οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ έστειλαν τις απαντήσεις τους στη Μόσχα. Ο Μπλίνκεν, σύμφωνα με εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, μετέφερε στον Λαβρόφ την προθυμία του να συνεχίσει με μια «ουσιαστική» ανταλλαγή προτάσεων για την ασφάλεια, ενώ ο Ρώσος ομόλογός του είπε ότι και οι δύο συμφώνησαν να συνεχιστεί ο διάλογος. «Θα δούμε πώς θα πάει», είπε στη ρωσική τηλεόραση.

Σε σχέση με την Ουκρανία, η κυβέρνηση Μπάιντεν προσφέρει στη Ρωσία «μέτρα διαφάνειας υπό όρους και αμοιβαίες δεσμεύσεις» βάσει των οποίων η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα απέχουν από την «ανάπτυξη επίγειων επιθετικών πυραυλικών συστημάτων και μόνιμων δυνάμεων μάχης στο έδαφος της Ουκρανίας». Για το σκοπό αυτό, η Ουάσιγκτον ανακοινώνει την πρόθεσή της να πραγματοποιήσει διαβουλεύσεις με το Κίεβο.

Αυτές οι αμοιβαίες συμφωνίες εμπιστοσύνης, μαζί με τα σύμφωνα αφοπλισμού, είναι τα δύο κλειδιά για τα κείμενα που στέλνουν η Ουάσιγκτον και η Συμμαχία. Το έγγραφο των ΗΠΑ ξεκινά με τη διαβεβαίωση ότι είναι «έτοιμο να εργαστεί με στόχο την επίτευξη συνεννόησης με τη Ρωσία, μαζί με τους συμμάχους και τους διατλαντικούς εταίρους, για θέματα ασφάλειας». και απαριθμεί μια σειρά από θέματα για τα οποία είναι «πρόθυμη να συζητήσει δεσμεύσεις ή αμοιβαίες ενέργειες» και το φόρουμ στο οποίο πρέπει να εξεταστούν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δηλώνουν πρόθυμες να αντιμετωπίσουν αυτή τη διαδικασία «καλή πίστη», ενώ κατηγορούν τον Πούτιν ότι ανέπτυξε περισσότερους από 100.000 στρατιώτες στα σύνορα της Ουκρανίας, κατέλαβε την Κριμαία και πυροδότησε τη σύγκρουση στο Donbas (την ανατολική περιοχή της Ουκρανίας, με μία ρωσοομιλούμενη πλειοψηφία). ).

Η Ουάσιγκτον καταγγέλλει ότι, στο προσχέδιο της συνθήκης για την ασφάλεια στην Ευρώπη, «η Ρωσία προβάλλει απαιτήσεις που υπονομεύουν τις αρχές στις οποίες έχει δεσμευτεί σε προηγούμενα έγγραφα». «Είναι επιτακτική ανάγκη», προσθέτει, «οι συζητήσεις να βασίζονται στις συμφωνίες στις οποίες βασίζεται η ευρωπαϊκή ασφάλεια», όπως η Πράξη του Ελσίνκι, η Πράξη ΝΑΤΟ-Ρωσίας, η Χάρτα του Παρισιού ή τα Ηνωμένα Έθνη, «τις οποίες κατοχυρώνουν τις αρχές της εδαφικής ακεραιότητας, της κυριαρχίας και του δικαιώματος κάθε κράτους να επιλέγει τις συμφωνίες ασφαλείας και τις συμμαχίες του».

Περιορισμός πυραύλων

Αρκετές προτάσεις των ΗΠΑ περιλαμβάνουν περιορισμούς στους πυραύλους που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες συνθήκες αφοπλισμού. Η Ουάσιγκτον δηλώνει πρόθυμη να ξεκινήσει διμερείς συνομιλίες με τη Ρωσία για τον έλεγχο πυραύλων μικρού και μεσαίου βεληνεκούς και των εκτοξευτών τους, αν και καταγγέλλει ότι η τρέχουσα συνθήκη για τις πυρηνικές δυνάμεις μέσου βεληνεκούς έχει παραβιαστεί με την παραγωγή και την ανάπτυξη των πυραύλων SSC-8 και άλλα συστήματα. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της στη νέα συνθήκη START για τους διηπειρωτικούς πυραύλους, που ισχύει έως το 2026, αλλά προτείνει να συμπεριληφθούν νέοι εκτοξευτές, μη στρατηγικά όπλα και πυρηνικές κεφαλές που δεν έχουν αναπτυχθεί. Επιπλέον, προτείνει «να ξεκινήσουν αμέσως συζητήσεις για τα μέτρα παρακολούθησης της συνθήκης New START» και να συζητηθεί πώς οι μελλοντικές συμφωνίες «θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν όλα τα πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ και της Ρωσίας». Το έγγραφο δείχνει την ανησυχία της Ουάσιγκτον και των συμμάχων της για τις προσπάθειες της Ρωσίας να διαφοροποιήσει και να επεκτείνει το πυρηνικό της οπλοστάσιο, να αναπτύξει νέους διηπειρωτικούς πυραύλους και να αναπτύξει μη στρατηγικούς διπλούς πυραύλους κοντά στα σύνορα του ΝΑΤΟ.

Μία από τις πιο καινοτόμες προτάσεις είναι η προσφορά στη Ρωσία ενός «μηχανισμού διαφάνειας» για την επαλήθευση της απουσίας πυραύλων κρουζ Tomahawk, ικανών να φτάσουν στο ρωσικό έδαφος, στις βάσεις της αντιπυραυλικής ασπίδας του ΝΑΤΟ στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, που φιλοξενούν Σύστημα Aegis. Σε αμοιβαιότητα, η Ουάσιγκτον ισχυρίζεται ότι ενεργεί με τον ίδιο τρόπο με δύο βάσεις εκτόξευσης πυραύλων της επιλογής της στο ρωσικό έδαφος. Η Μόσχα είχε προτείνει τον περιορισμό της ανάπτυξης πυραύλων μικρού και μεγάλου βεληνεκούς και εξέφρασε ανησυχία για τα Tomahawks σε ρουμανικό και βουλγαρικό έδαφος.

Αντιμέτωπες με τη δυσφορία της ΕΕ για τον αποκλεισμό της από αυτές τις διαπραγματεύσεις, οι Ηνωμένες Πολιτείες διαβεβαιώνουν ότι «θα συζητήσουν όλα τα θέματα που επηρεάζουν την ασφάλεια της Ευρώπης» με τους συμμάχους τους.