ΕΚ: Νέο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών για τα εμπορικά κτίρια και τις οδικές μεταφορές από το 2024

Στρασβούργο, Ανταπόκριση: Κώστας Δαβάνης

Το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών βρίσκεται στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής για το κλίμα και έχει προκαλέσει σημαντικές μειώσεις των εκπομπών, καθώς η τιμή των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου αποτελεί κίνητρο για τους οικονομικούς παράγοντες να μειώσουν τις εκπομπές τους και να επενδύσουν σε τεχνολογίες εκπομπών με χαμηλό άνθρακα τονίζει σε ψήφισμα του για την αναθεώρηση του συστήματος το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Τα μέλη της Ολομέλειας θέλουν να αυξηθεί ο στόχος για μείωση των εκπομπών στους τομείς του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών από 61% που προτείνει η Επιτροπή σε 63% έως το 2030, σε σύγκριση με το 2005. Αυτό πρέπει να επιτευχθεί με περαιτέρω εφάπαξ περικοπές της ενωσιακής ποσότητας δικαιωμάτων που διατίθενται, σε συνδυασμό με αύξηση της ετήσιας μείωσης των δικαιωμάτων σε 4,4% έως το τέλος του 2025, σε 4,5% από το 2026 και σε 4,6% από το 2029.

Επιθυμεί επίσης να θεσπιστεί ένα σύστημα «bonus-malus» προκειμένου να δοθούν κίνητρα στους φορείς με τις καλύτερες επιδόσεις και στην καινοτομία, καθώς και να ανταμείβονται οι πλέον αποδοτικές εγκαταστάσεις σε έναν τομέα με πρόσθετα δωρεάν δικαιώματα. Όσοι δεν εφαρμόζουν τις συστάσεις των ενεργειακών ελέγχων ή των πιστοποιημένων ενεργειακών συστημάτων ή δεν καταρτίζουν σχέδιο απαλλαγής των εγκαταστάσεών τους από εκπομπές άνθρακα, θα χάνουν μέρος ή ακόμη και το σύνολο των δωρεάν δικαιωμάτων τους.

Τα δωρεάν δικαιώματα στους τομείς του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών που καλύπτονται από τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα θα πρέπει να καταργηθούν σταδιακά από το 2027 μέχρι το 2032, οπότε και το Κοινοβούλιο επιθυμεί την πλήρη εφαρμογή του μηχανισμού – τρία χρόνια νωρίτερα από ό,τι προέβλεπε η πρότασης της Επιτροπής. Τα δωρεάν δικαιώματα θα πρέπει να μειωθούν στο 93% το 2027, στο 84% το 2028, στο 69% το 2029, στο 50% το 2030, στο 25% το 2031 και στο 0% το 2032.

Ένα νέο ΣΕΔΕ ΙΙ για τα εμπορικά κτίρια και τις μεταφορές 

Παράλληλα θα πρέπει την 1η Ιανουαρίου 2024 να θεσπιστεί χωριστό νέο σύστημα εμπορίας εκπομπών για τη διανομή καυσίμων για επαγγελματικές οδικές μεταφορές και κτίρια – ένα έτος νωρίτερα από ό,τι έχει προτείνει η Επιτροπή.

Για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο οι πολίτες να επωμιστούν το πρόσθετο ενεργειακό κόστος, τα κτίρια κατοικιών και οι ιδιωτικές μεταφορές δεν θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο νέο συστήμα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών πριν από το 2029 και μόνο με την επιφύλαξη διεξοδικής αξιολόγησης από την Επιτροπή, ακολουθούμενης από νέα νομοθετική πρόταση που θα εγκριθεί από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο. Οι ευρωβουλευτές προτείνουν επίσης να εισαχθεί ανώτατο όριο τιμών ύψους 50 ευρώ, ώστε, εάν η μέση τιμή των δικαιωμάτων στο ΣΕΔΕ ΙΙ υπερβεί αυτό το ανώτατο όριο πριν από το 2030, να αποδεσμευτούν 10 εκατομμύρια δικαιώματα από το αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς.

Τα έσοδα από τον πλειστηριασμό 150 εκατομμυρίων δικαιωμάτων στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών ΙΙ θα πρέπει να διατεθούν στο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων σε οικογένειες με χαμηλό εισόδημα.