Όταν ο γλύπτης Μπόμπι Ζοκάιτς μετακόμισε στο Φοίνιξ το καλοκαίρι του 2011, διαπίστωσε ότι το να διανύει σχεδόν ένα χιλιόμετρο για να παρακολουθήσει τα μαθήματά του στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα (ASU) υπό θερμοκρασίες πάνω από 38°C ήταν επικίνδυνο. Σύντομα έμαθε να αναζητά σκιερά μέρη κατά μήκος της διαδρομής, αποφεύγοντας τον καυτό ήλιο όσο το δυνατόν περισσότερο. Αυτή η εμπειρία ενέπνευσε ένα από τα πιο πρόσφατα έργα του Ζοκάιτς, ο οποίος ήταν ένας από τους εννέα καλλιτέχνες που επιλέχθηκαν φέτος για να δημιουργήσουν σκιερά μέρη στο Φοίνιξ.
Στις ΗΠΑ, ορισμένες πόλεις συνδυάζουν τέχνη και επιστήμη για να ενημερώσουν τους ανθρώπους σχετικά με τους κινδύνους της ακραίας ζέστης. Καθώς οι πόλεις προσαρμόζονται σε υψηλότερες θερμοκρασίες, λόγω της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, η σκιά παίζει κρίσιμο ρόλο. Συχνά, όμως, η επικοινωνία των κινδύνων της ακραίας ζέστης και των μέτρων ασφαλείας μπορεί να είναι δύσκολη. Σε αυτό το πλαίσιο, η τέχνη μπορεί να εμπλέξει το κοινό, να προσφέρει ελπίδα και ακόμη να ενισχύσει την αίσθηση δροσιάς.
«Η σκιά μπορεί να είναι κάτι πολύ περισσότερο από λειτουργική. Μπορεί να εμπλουτίσει τους δημόσιους χώρους μας», λέει ο Ντέβιντ Χοντούλα, Διευθυντής του τμήματος αντιμετώπισης και μετρίασης της θερμότητας στο Φοίνιξ.
Τέχνη και σκιά στις πιο ζεστές πόλεις της Αμερικής
Σε ένα πάρκο στο Φοίνιξ, μια μεγάλη τέντα στηρίζεται σε πάνελ με εκθαμβωτικά χρώματα. Πάνω τους είναι ζωγραφισμένα ιδιότροπα πλάσματα που ονομάζονται «alebrijes» από τη μεξικανική λαϊκή τέχνη, και η κατασκευή περιλαμβάνει ένα σύστημα υδρονέφωσης που λειτουργεί με ηλιακή ενέργεια. Σε ένα άλλο πάρκο, ένα στέγαστρο διακοσμημένο με πολύχρωμα σχέδια χρησιμοποιεί ανακλαστική βαφή και έναν καμβά ανθεκτικό στην υπεριώδη ακτινοβολία.
Οι εν λόγω εγκαταστάσεις εντάσσονται στα προσωρινά δημόσια έργα τέχνης του Φοίνιξ, που δημιουργήθηκαν με τη συμμετοχή των κατοίκων. Κάθε έργο αποκαλύφθηκε σε ειδική εκδήλωση, όπου το κοινό ενημερώθηκε για τη σημασία της σκιάς και της προστασίας από τη ζέστη, ενώ διανεμήθηκαν δωρεάν πετσέτες και αντηλιακό.
«Όσο περισσότερα γνωρίζεις και μπορείς να αναγνωρίσεις την αντίδραση του σώματός σου, τόσο καλύτερα μπορείς να φροντίσεις τον εαυτό σου», λέει η Κάρι Μπράουν, αναπληρώτρια διευθύντρια του γραφείου τέχνης και πολιτισμού της πόλης.
Οι συγκεκριμένες εγκαταστάσεις αποτελούν μέρος του σχεδίου της πόλης για την αύξηση των σκιερών σημείων. Έρευνες δείχνουν ότι η σκιά μειώνει σημαντικά τόσο τη θερμοκρασία του αέρα και των επιφανειών όσο και την ένταση με την οποία οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τη ζέστη.
Μια μελέτη που διεξήχθη στο Φοίνιξ, διαπίστωσε πως οι άνθρωποι αξιολογούσαν τις αισθητικά όμορφες στάσεις λεωφορείων ως πιο δροσερές σε σχέση με τις λιγότερο όμορφες. Μια άλλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Χονγκ Κονγκ, έδειξε ότι οι άνθρωποι αντέχουν καλύτερα τη ζέστη όταν αντιλαμβάνονται το περιβάλλον τους ως ήσυχο και όμορφο.
Στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης, ένα έργο με τίτλο «Shade is Social Justice» («Η σκιά είναι κοινωνική δικαιοσύνη») βοηθά την πόλη να επικοινωνήσει τους κινδύνους της ζέστης και την ασφάλεια με δημιουργικό τρόπο. Μια εγκατάσταση με λουλούδια που ανοίγουν όταν η θερμοκρασία φτάσει τους 29°C, υπενθυμίζει στους περαστικούς να πιουν νερό και να αναζητήσουν σκιά, εξηγεί η Κλώντια Ζαραζούα, διευθύντρια τέχνης και πολιτισμού της πόλης.
Τεχνολογία που συλλέγει δεδομένα χωρίς να εκθέτει τους ανθρώπους στη ζέστη
Ο Μουχάμαντ Αμπντουλάχ, φοιτητής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνας, τοποθέτησε έναν προηγμένο κινητό μετεωρολογικό σταθμό που ονομάζεται MaRTy 3D+ δίπλα σε μια καλλιτεχνική εγκατάσταση που προσφέρει σκιά, στο Cielito Park στο Φοίνιξ. Ο φοιτητής κατέγραψε τη θερμοκρασία, την υγρασία, την ένταση του ανέμου και την ακτινοβολία, προκειμένου να εκτιμήσει τις επιδράσεις στο ανθρώπινο σώμα τόσο στη σκιά όσο και κάτω από τον ήλιο.
Διαπίστωσε ότι η μετάβαση από τον ήλιο στη σκιά μείωσε τη μέση θερμοκρασία ακτινοβολίας (MRT) από περίπου 63°C σε 31°C. Η μεταβολή αυτή δεν είχε ουσιαστική επίδραση στη θερμοκρασία του σώματος, ωστόσο η θερμοκρασία του δέρματος μειώθηκε άμεσα. Όταν ο φοιτητής ξανατοποθέτησε τον MaRTy3D+ στον ήλιο, η θερμοκρασία του δέρματος αυξήθηκε ξανά.
Η δυνατότητα του MaRTy 3D+ να μοντελοποιεί και να μετρά τον τρόπο θερμορύθμισης- της ικανότητας δηλαδή ενός οργανισμού να διατηρεί τη θερμοκρασία του σώματός του εντός συγκεκριμένων ορίων- διαφορετικών ατόμων είναι μοναδική. Μπορεί, για παράδειγμα, να υπολογίσει τη θερμοκρασία δέρματος καθώς και την καρδιακή καταπόνηση σε ηλικιωμένους ή άτομα που παίρνουν συγκεκριμένα φάρμακα, σύμφωνα με την Τζένιφερ Βάνος, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο ASU που μελετά τις επιπτώσεις της ζέστης στο ανθρώπινο σώμα και τρόπους αντιμετώπισής της. Αυτή η τεχνολογία επιτρέπει τη συλλογή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο σε εν δυνάμει επικίνδυνες συνθήκες, χωρίς να εκθέτει ανθρώπους σε ρίσκο.
Ανάδειξη ανισοτήτων και λύσεων
Η Έντιθ ντε Γκουσμάν, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφορνιας στο Λος Άντζελες, μελετά εδώ και χρόνια τρόπους αύξησης των σκιερών σημείων σε κοινότητες που πλήττονται περισσότερο από την ακραία ζέστη. Μαζί με συναδέλφους της, διαπίστωσε ότι η σκιά μπορεί να μειώσει έως και 25% τους θανάτους στο Λος Άντζελες και έως 66% τις επισκέψεις στα επείγοντα λόγω ακραίας ζέστης.
Η ερευνήτρια διοργάνωσε την έκθεση τέχνης με τίτλο «Roots of Cool: A Celebration of Trees and Shade in a Warming World» («Οι Ρίζες της Δροσιάς: Γιορτάζοντας τα Δέντρα και τη Σκιά σε έναν Κόσμο που Θερμαίνεται»). Η έκθεση προσκαλεί το κοινό σε ένα ταξίδι μέσα από το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της σκιάς στο Λος Άντζελες, συνδυάζοντας υφάσματα, ζωγραφικά έργα, μικτές τεχνικές, διαδραστικούς χάρτες, πολύχρωμες κρεμαστές ομπρέλες και άλλα μέσα. Στόχος τους είναι όχι μόνο να αναδείξουν το πρόβλημα, αλλά και να δείξουν στο κοινό ότι υπάρχουν λύσεις, λέει η Γκουσμάν.
Μια εγκατάσταση της Leslie K. Gray που αποτελείται από τρία μέρη, προσκαλεί τους επισκέπτες να σκεφτούν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον των ανθρώπων που χρησιμοποιούν τις δημόσιες αστικές συγκοινωνίες. Κάθε μέρος απεικονίζει μια σιλουέτα γυναίκας σε στάση λεωφορείου με καθόλου, λίγη ή άφθονη σκιά. Οι ταμπέλες περιλαμβάνουν πληροφορίες για τους κινδύνους της ζέστης, τα οφέλη της σκιάς και την άνιση πρόσβαση σε αυτήν. Η έκθεση ολοκληρώνεται σε μια αίθουσα με εκατοντάδες καρτ-ποστάλ με χειρόγραφες ευχές των επισκεπτών προς το παρελθόν, το παρόν ή το μέλλον. Στην άλλη πλευρά υπάρχουν σχέδια που δείχνουν πώς θα δημιουργούσαν τη ζητούμενη σκιά σε μια στάση λεωφορείου.
Πίσω από μια κάρτα με ημερομηνία 1 Σεπτεμβρίου, ένας επισκέπτης έγραψε:
«Αγαπητοί άνθρωποι του παρελθόντος. Προσέξτε τους γύρω σας. Αν δεν προστατεύσουμε τη Μητέρα Γη, θα φέρουμε την ευθύνη τόσο για τη δική της καταστροφή όσο και για τη δική μας. Με εκτίμηση, κάποιος που παρακολουθεί τις συνέπειες των πράξεών μας».
ΠΗΓΗ: AP
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος