Πού πηγαίνει η Γάζα

Σύνταξη : Πολυδεύκης Παπαδόπουλος

Η κατάσταση των στρατιωτικών επιχειρήσεων αλλά και των αμάχων στη Ράφα καθώς και σε άλλα σημεία της Λωρίδας που επανεμφανίζεται η Χαμάς, οι διεθνείς πρωτοβουλίες για την αποφυγή μιας μαζικής χερσαίας επιχείρησης, οι έριδες που έχουν δημιουργηθεί στο εσωτερικό πλέον του Ισραήλ για την έλλειψη σχεδίου για την «επόμενη μέρα», καθώς και ο χαρακτήρας του αντιπολεμικού-φιλοπαλαιστινιακού κινήματος στα αμερικανικά πανεπιστήμια, είναι ζητήματα που εξετάζονται στην εκπομπή του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου «Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο» (Α’ Πρόγραμμα, Σάββατα και Κυριακές 12.00-13.00). Προσκεκλημένος για την σχετική ανάλυση είναι ο Χαράλαμπος Τσαρδανίδης, π. Καθηγητής στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Αιγαίου και διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων.

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΜΑΧΩΝ ΣΤΗ ΡΑΦΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΌΛΟΙΠΗ ΛΩΡΙΔΑ

Απ’ό,τι φαίνεται και παρά τις διεθνείς πιέσεις το Ισραήλ ξεδιπλώνει αργά αλλά σταθερά την χερσαία επιχείρηση του στη Ράφα, καταλαμβάνει διαρκώς σημεία αυτής της πόλης και των περιχώρων της και ωθεί ολοένα και μεγαλύτερους πληθυσμούς αμάχων εκτός. Η υπηρεσία αρωγής του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες (UNRWA) ανακοίνωσε πως περισσότεροι από 800.000 Παλαιστίνιοι έχουν εκκενώσει τη Ράφα από τότε που το Ισραήλ άρχισε τη χερσαία επιχείρησή του σ’ αυτή τη νότια πόλη της Λωρίδας, στις 6 Μαΐου.

Πάντως, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε ότι το Ισραήλ απέφυγε την «ανθρωπιστική καταστροφή», για την οποία η διεθνής κοινότητα εξέφραζε φόβους, στη Ράφα, όπου συνωστίζονται 1,4 εκατομμύρια άνθρωποι. «Προς το παρόν, οι άνθρωποι εκκενώνουν τη ζώνη των μαχών στη Ράφα.

Η ανθρωπιστική καταστροφή για την οποία μίλησαν δεν εκτυλίχθηκε και δεν θα εκτυλιχθεί» διαβεβαίωσε ο Νετανιάχου.

Από την άλλη, εκτός από τη Ράφα οι μάχες ξεκίνησαν ξανά στη βόρεια Γάζα, καθώς οι δυνάμεις της Χαμάς έδειξαν πως κατάφεραν να ανασυνταχθούν και όπου ο ισραηλινός στρατός αναγκάστηκε να επιστρέψει σε περιοχές για τις οποίες είχε αναφερθεί ότι είχε εξαλείψει την παλαιστινιακή οργάνωση πριν από μήνες,. Έτσι, η Χαμάς μοιάζει σαν Λερναία Ύδρα, επιβεβαιώνοντας αυτούς που θεωρούν πως είναι δύσκολο να ηττηθεί πλήρως στρατιωτικά και πολύ περισσότερο πολιτικά.

Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΩΝ

Το Διεθνές Δικαστήριο, που εξετάζει την προσφυγή της Ν. Αφρικής κατά του Ισραήλ για τον τρόπο που διεξάγει τις επιχειρήσεις στη Γάζα, ζήτησε εξηγήσεις ειδικά για την εκτυλισσόμενη χερσαία επέμβαση στη Ράφα. Οι υπουργοί Εξωτερικών δεκατριών κρατών, υπογραμμίζοντας πως υποστηρίζουν το δικαίωμα του Ισραήλ στη νόμιμη άμυνα και υπενθυμίζοντας ότι καταδίκασαν την επίθεση της Χαμάς και άλλων παλαιστινιακών οργανώσεων στο Νότιο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου, κάλεσαν το Τελ Αβίβ με κοινή επιστολή τους προς τον ΥΠΕΞ του, Ισραέλ Κατζ, να μην προχωρήσει σε ευρείας κλίμακας χερσαία επιχείρηση στη Ράφα. Το σχετικό κείμενο έφερε τις υπογραφές των επικεφαλής της διπλωματίας όλων των χωρών του G7, πλην των ΗΠΑ (δηλ. της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Βρετανίας, της Ιταλίας, της Ιαπωνίας και του Καναδά), καθώς επίσης και της Αυστραλίας, της Δανίας, της Φινλανδίας, της Ολλανδίας, της Νέας Ζηλανδίας, της Νότιας Κορέας και της Σουηδίας- Επίσης, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής Ζοζέ Μπορέλ προειδοποίησε για ακόμη μια φορά το Τελ Αβίβ πως θα βρεθούν υπό πίεση οι σχέσεις ΕΕ – Ισραήλ αν συνεχιστεί η επιχείρηση στη Ράφα, ο δε Σύμβουλος Ασφαλείας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν επισκέφθηκε το Ισραήλ σε μια ύστατη, όπως φάνηκε, αμερικανική προσπάθεια να μεταπειστεί από το να προχωρήσει στην επιχείρηση στη Ράφα. Ωστόσο, όλη αυτή η διεθνής διπλωματική πίεση δεν φαίνεται ικανή αλλάξει τον σχεδιασμό της κυβέρνησης Νετανιάχου για την επέμβαση, στο βαθμό μάλιστα που δείχνει να πετυχαίνει την μαζική απομάκρυνση των αμάχων, χωρίς μεγάλες απώλειες.

Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΣΤΗ ΛΩΡΙΔΑ

Αν και οι επιχειρήσεις και συγκρούσεις στη Γάζα δείχνουν να απέχουν να τελειώσουν, οι συζητήσεις και τοποθετήσεις για το ΜΕΤΑ γίνονται ήδη από πολλές πλευρές. Π.χ. ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Αντονι Μπλίνκεν δήλωσε πως οι ΗΠΑ δεν θα υποστηρίξουν μια ισραηλινή κατοχή της Λωρίδας και ότι το Ισραήλ χρειάζεται ένα σαφές και συγκεκριμένο σχέδιο για το μέλλον της Γάζας, καθώς το κενό εξουσίας θα προκαλέσει χάος. Αυτό φυσικά ελέχθη πέραν της σύμφωνης γνώμης των ΗΠΑ ότι η Χαμάς πρέπει να εξουδετερωθεί και να μην αναμειχθεί ξανά με τη διακυβέρνηση της Γάζας. Οι εν λόγω δηλώσεις προκάλεσαν, πάντως, την ισραηλινή αντίδραση, με τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να υπογραμμίζει ότι ο μεταπολεμικός σχεδιασμός είναι αδύνατος χωρίς να ολοκληρωθεί πρώτα η εξάλειψη της Χαμάς. Ωστόσο, με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ μοιάζει να συμφώνησε ο Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Γκάλαντ που κάλεσε….τον Νετανιάχου να ανακοινώσει ότι το Ισραήλ δεν θα θέσει τη Γάζα υπό στρατιωτικό έλεγχο.

Επίσης, ο πολιτικός επικεφαλής της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια δήλωσε πως για την μεταπολεμική διακυβέρνηση της Γάζας θα αποφασίσουν η Χαμάς και οι άλλες παλαιστινιακές παρατάξεις. Όμως, σχεδόν ταυτόχρονα ξέσπασε ένας «εμφύλιος» Χαμάς-Φατάχ, καθώς ο Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Αμπάς κατηγόρησε ανοιχτά την Χαμάς, λέγοντας ότι «με την επίθεση που εξαπέλυσε την 7η Οκτωβρίου έδωσε τα προσχήματα στο Ισραήλ για να επιτεθεί στη Λωρίδα της Γάζας», για να απαντήσει η τελευταία πως «μας προκαλούν θλίψη τα σχόλια του Μαχμούντ Αμπάς». Επίσης, οι διαρροές ιδεών από την πλευρά του Ισραήλ, πως μετά τη λήξη των επιχειρήσεων στη Γάζα τη διοίκηση της Λωρίδας θα μπορούσε να αναλάβει για ένα μεταβατικό διάστημα ένας συνασπισμός αραβικών χωρών, οι οποίες έχουν σχέσεις από χρόνια με το Τελ Αβίβ ή που υπέγραψαν το 2020 τις λεγόμενες «Συμφωνίες του Αβραάμ», συναντούν την αντίδραση των τελευταίων, αν δεν υπάρξει συγκεκριμένη διαδικασία για τη λύση των δύο κρατών. Ακόμη, εντός των επομένων εβδομάδων αναμένεται να συμβεί συντονισμένη αναγνώριση της Παλαιστίνης ως κράτους από 4 χώρες μέλη της ΕΕ (Ισπανία, Ιρλανδία, Μάλτα, Σλοβενία). Να σημειωθεί ότι ήδη την Παλαιστίνη αναγνωρίζουν, ως ανεξάρτητο κράτος, 142 από τα 193 κράτη-μέλη του ΟΗΕ, ανάμεσά τους και η Κυπριακή Δημοκρατία. Στην Ελλάδα, ομόφωνη απόφαση της Ελληνικής Βουλής έχει καλέσει από τον Δεκέμβριο του 2015 για αναγνώριση της Παλαιστίνης και από τη χώρα μας, κάτι το οποίο όμως δεν έχει συμβεί μέχρι τώρα.

ΤΟ ΝΕΟ ΕΙΡΗΝΙΣΤΙΚΌ ΦΟΙΤΗΙΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΙΣ ΗΠΑ

Τις προηγούμενες εβδομάδες ο κ. Τσαρδανίδης βρέθηκε στις ΗΠΑ και επισκέφθηκε πανεπιστημιακούς χώρους όπου γίνονται διαμαρτυρίες και καταλήψεις υπέρ της Παλαιστίνης, αλλά και ορισμένες αντιδιαδηλώσεις από υποστηρικτές του Ισραήλ. Ετσι, αναφέρει στη εκπομπή την εικόνα που αποκόμισε και τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε για την εμφάνιση αυτού του νέου αμερικανικού φοιτητικού κινήματος, που είναι πιο μαζικό μετά από το εκείνο του ’60 και στο οποίο πάντως όσοι μετέχουν ρισκάρουν πολλά με τον κίνδυνο της διαγραφής τους από τα πανεπιστήμια και την στοχοποίησή τους από εταιρείες στη μεταγενέστερη επαγγελματική ζωή τους.