Οι συνέπειες του καύσωνα στην υγεία και το «κλιματικό εκθεσίωμα»-Συνέντευξη με τον καθηγητή του ΑΠΘ και πρόεδρο/διευθυντή του ΕΙΕ Δημοσθένη Σαρηγιάννη

Σύνταξη : Πολυδεύκης Παπαδόπουλος

Καθώς οι μέρες καύσωνα σημειώνουν νέα ρεκόρ το φετινό καλοκαίρι στην Ελλάδα όπως και σε πολλά σημεία του πλανήτη, αυξάνονται οι επιστημονικές συζητήσεις και η αρθρογραφία στα ΜΜΕ για την επίδραση της κλιματικής αλλαγής, μεταξύ των άλλων, στην υγεία μας. Το αυτό θέμα αυτό αναπτύσσεται στην εκπομπή του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου «Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο» (Α’ Πρόγραμμα, Σάββατα και Κυριακές 12.00-13.00), όπου με τη συμμετοχή του κ. Δημοσθένη Σαρηγιάννη, Καθηγητή Περιβαλλοντικής Μηχανικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και Πρόεδρου/Διευθυντή του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών παρουσιάζονται μια σειρά από δεδομένα του προβλήματος, τα οποία γίνονται περισσότερο κατανοητά τα τελευταία χρόνια.

Προκειμένου η επιστήμη να μελετήσει καλύτερα την αλληλεπίδραση περιβάλλοντος υγείας έχει προχωρήσει πρόσφατα στη δημιουργία του όρου «κλιματικό εκθεσίωμα». Αυτός αποτελεί μετεξέλιξη και εξειδίκευση του επίσης σχετικά νέου όρου «εκθεσίωμα», που καθιερώθηκε στις ΗΠΑ το 2005 από τον Αμερικανό επιδημιολόγο Κρίστοφερ Γουάλιντ. Στα ελληνικά αποτελεί μεταφορά και μετάφραση της τεχνητής λέξης exposome (από τη λέξη exposure-έκθεση- και οme) και η οποία σημαίνει όλους τους ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες με τους οποίους έρχεται σε επαφή ο οργανισμός μας από τη γέννησή του και οι οποίοι επηρεάζουν την υγεία και βιολογία του.

Τη σημασία αυτής της προσέγγισης, καθώς και τα ευρήματα που έχουν υπάρξει ήδη από τις σχετικές έρευνες για τις επιπτώσεις του «κλιματικού εκθεσιώματος» στην δημιουργία ή επιδείνωση σοβαρών παθήσεων, εξηγεί ο κ. Σαρηγιάννης. Να σημειωθεί ότι ο ίδιος είναι επίσης μέλος της Διεθνούς Συμβουλευτικής Επιτροπής που συστάθηκε για να πλαισιώσει το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο για το Εκθεσίωμα το οποίο δημιουργήθηκε στις ΗΠΑ για τη μελέτη της κατάστασης. Ο κ. Σαρηγιάννης ερωτάται για το τι επιδιώκεται από τη λειτουργία αυτού του Κέντρου και το κατά πόσον υπάρχουν ανάλογοι επιστημονικοί θεσμοί στην ΕΕ και την Ελλάδα.

Πάντως, από την προσέγγιση σήμερα του «κλιματικού εκθεσιώματος», αλλά και από τους παλαιότερους τρόπους μελέτης των επιπτώσεων του περιβάλλοντος στην υγεία μας ήδη αρκετά δεδομένα είναι γνωστά. Π.χ. το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι παλιό και πολλά στοιχεία για τις επιπτώσεις της στην υγεία είναι γνωστά και επιβεβαιωμένα. Και τώρα αρχίζουν να γίνονται καλύτερα κατανοητές οι συνέπειες που αφορούν την έκθεση σε «υπερβολική ζέστη» λόγω κλιματικής αλλαγής. Να σημειωθεί πως διεθνώς περίπου 3,6 δις. άνθρωποι, δηλαδή περισσότερο από το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού, ζουν πλέον σε περιοχές ιδιαίτερα ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή βάση των στοιχείων του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας.