Το 20ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας αναμένεται να επισημοποιήσει την 
παραμονή του Σι στη θέση του Γενικού Γραμματέα και του Προέδρου της χώρας, ανατρέποντας τα έως τώρα δεδομένα των δύο θητειών και των ηλικιακών ορίων, αλλά και να δείξει τον τρόπο που θα πορευτεί η ηγεσία της Κίνας στο εσωτερικό και παγκόσμια, σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη εποχή. Η εκπομπή του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου «Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο» ανέλυσε το θέμα, με καλεσμένο τον Κωνσταντίνο Τσιμώνη, Επίκουρο Καθηγητή Κινεζικής Πολιτικής στο King’s College του Λονδίνου και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Η επανεκλογή και η παντοδυναμία του Σι
Κανείς δεν αμφιβάλλει ότι το 20ό Συνέδριο του Κόμματος θα ενισχύσει τον Σι στην εξουσία του. Είναι πιθανό οι σύντροφοι του να επιβεβαιώσουν τον 69χρονο όχι μόνο για τρίτη θητεία ως Γενικού Γραμματέα, αλλά ακόμη και ισοβίως. Αυτό θα μπορούσε να ακολουθηθεί την επόμενη άνοιξη από το Λαϊκό Κογκρέσο, το οποίο επίσης θα χορηγήσει στον Σι μια τρίτη θητεία ως αρχηγού του κράτους. Και το ερώτημα είναι τι θα σημάνει, με βάση και την μέχρι τώρα πορεία που ακολούθησε και τον χαρακτήρα που επέδειξε ο Σι, αυτή η μακροβιότητα και η συγκέντρωση εξουσιών από τον ίδιο. Μια ανάλογη συσσώρευση αρμοδιοτήτων τελικά δεν είχαν ούτε καν ο ιδρυτής της Ερυθράς Κίνας Μάο ή και ο αρχιτέκτονας της εκσυγχρονισμένης και οικονομικά δυναμικής Κίνας των τελευταίων δεκαετιών Ντεγκ Σιαο Πινγκ. Βεβαίως, ορισμένοι σινολόγοι θεωρούν πως κάτω από αυτή την παντοδυναμία ενυπάρχει κι ένα υπόστρωμα πολλών δυσαρεστημένων. Και δεν έχουν περάσει παρά λίγες βδομάδες που υπήρξε φημολογία για ένα είδος κινήματος στην Κίνα, με αφορμή την διακοπή για μερικές ώρες των αεροπορικών πτήσεων σε βασικά αεροδρόμια της χώρας.
Ο νέος ρόλος του κόμματος και η καινούργια «Μαοποίηση»
Σε αντίθεση με τους προκατόχους του, οι οποίοι κατέστησαν δυνατή τη ραγδαία οικονομική άνοδο της Κίνας χαλαρώνοντας ταυτόχρονα τον έλεγχο του Κόμματος στην οικονομία και την κοινωνία, ο Σι έχει δεσμευτεί για τον απόλυτο έλεγχο του Κόμματος σε όλες τις σφαίρες της ζωής. Έτσι, παρά τη συνέχιση των προόδων της Κίνας, ο Σι μοιάζει να οδηγεί με δύναμη τη χώρα του με την όπισθεν, προς ένα μοντέλο που μοιάζει –τηρουμένων των αναλογιών της εποχής- με το κλειστό, κατασταλτικό μοντέλο της μαοϊκής περιόδου, με συγκεντρωτικό κρατικό έλεγχο της κυβέρνησης, των επιχειρήσεων, της βιομηχανίας, της γης και των ανθρώπων. Επίσης, ο Σι μοιάζει να συντάσσεται με εκείνους τους Κινέζους που στα χρόνια της «περεστρόικα» έκαναν κριτική στους Σοβιετικούς συντρόφους τους, λέγοντάς τους ότι ήταν λάθος να προσπαθούν να προωθήσουν ταυτόχρονα την οικονομία της αγοράς και το τέλος του μονοπωλίου της εξουσίας του κόμματος. Και σε αρκετά πρωθύστερο χρόνο του 20ου συνεδρίου, ο Σι είχε προειδοποιήσει πως η Κίνα πρέπει να λάβει “βαθιά” διδάγματα από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Η Covid, η διατήρηση της πολιτικής μηδενικής ανοχής στην πανδημία και το σχετικό κόστος.
Κατά τη διάρκεια των 104’ που ο Σι Τζιν Πινγκ μιλούσε ενώπιον των 2300 αντιπροσώπων του Συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος, 30 εκατομμύρια Κινέζοι εξακολουθούσαν να βρίσκονται υπό πλήρη ή μερικό αποκλεισμό από τον κορονοϊό. Το πόσο στενά δικτυωμένη έχει γίνει η επιτήρηση στην Κίνα μπορεί να φανεί στα πολυσύχναστα εμπορικά κέντρα, όπου οι επισκέπτες πρέπει να σκανάρονται στην είσοδο και ξανά πριν μπουν σε κάθε κατάστημα. Ακόμη, όσοι βρίσκονται σε λάθος μέρος τη λάθος στιγμή, πχ επειδή στο κατάστημα ή στο εστιατόριο εισέρχεται λίγο αργότερα κάποιος που έχει μολυνθεί από τον κορονοϊό, αντιμετωπίζουν δύο εβδομάδες καραντίνας σε μια κεντρική εγκατάσταση, ανεξάρτητα από το αν οι ίδιοι έχουν θετικό τεστ. Έτσι, πρόσφατα οι περισσότεροι Κινέζοι προτίμησαν να περάσουν τη “Χρυσή Εβδομάδα” μετά την Εθνική Ημέρα της Κίνας την 1η Οκτωβρίου, μια από τις περιόδους αιχμής των ταξιδιών, στον τόπο διαμονής τους γιατί δεν ήθελαν να διακινδυνεύσουν να βρεθούν σε κατάσταση αποκλεισμού. Πάντως, κατά τα δύο πρώτα χρόνια της πανδημίας, η αυστηρή πολιτική μηδενικής μόλυνσης από τον κορονοϊό θεωρήθηκε επιτυχής. Αλλά με το πρώτο ξέσπασμα της εύκολα μεταδιδόμενης παραλλαγής όμικρον, αυτό άλλαξε. Η σχεδόν δίμηνη συλλογική απαγόρευση κυκλοφορίας για τα 25 εκατομμύρια κατοίκους της Σαγκάης την άνοιξη αποκάλυψε τις οικονομικές, αλλά και κοινωνικές παράπλευρες απώλειες της στρατηγικής μηδενικής ανοχής. Μένοντας μόνον στο οικονομικό επίπεδο, η ιαπωνική επενδυτική τράπεζα Nomura υπολογίζει σε έως και 1,8% του ΑΕΠ της Κίνας την συνέχιση των αυστηρών μέτρων για τον κορονοϊό. Επίσης, η Κίνα έχει μείνει πίσω σε παραγωγή δικών της εμβολίων τύπου mRNA και δεν έχει ακόμη εγκρίνει την εισαγωγή ξένων.
Η κατάσταση της οικονομίας και της κοινωνίας
Μετά τον οικονομικό-εμπορικό δυναμισμό των τελευταίων δεκαετιών, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου θα μπορούσε, για πρώτη φορά εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια, να αναπτυχθεί φέτος πιο αργά από την υπόλοιπη αναδυόμενη Ασία. Τα μέτρα για την πανδημία στο εσωτερικό, η μείωση των εξαγωγών στο εξωτερικό λόγω σχεδόν ύφεσης, η προβληματική κατάστασή με την τεράστια αγορά ακινήτων της Κίνας, καθώς και η δύσκολη μετάβαση από ένα αναπτυξιακό μοντέλο βασισμένο στις εξαγωγές, σε ένα αντίστοιχο που θα έχει ως βασικό πυλώνα την εσωτερική ζήτηση, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, το γεγονός πως το κατά κεφαλήν εισόδημα των Κινέζων εξακολουθεί να είναι το ¼ των Αμερικανών και το 1/3 των ευρωπαίων δεν αναμένεται να αλλάξει ριζικά τα επόμενα χρόνια. Έτσι, όμως, το ανεπίσημο κοινωνικό συμβόλαιο της χώρας, που ήθελε τον μέσο Κινέζο να γίνεται όλο και πιο πλούσιος και σε αντάλλαγμα να μένει έξω από την πολιτική, μπορεί να οδηγεί στα όριά του. Επίσης, αν συνδυάσει κανείς τις πρόσφατες τάσεις με την επιβράδυνση της αύξησης της παραγωγικότητας, τη δημογραφική μείωση και μία συνεχιζόμενη φυγή κινέζων επιστημόνων, ενδεχομένως η Κίνα να μην είναι ο οικονομικός οδοστρωτήρας που πιστεύουν πολλοί στη Δύση.
Οι μεταβαλλόμενες εξωτερικές οικονομικές σχέσεις
Τα τελευταία χρόνια η Κίνα έχει αρχίσει να αντιμετωπίζεται με πολλές επιφυλάξεις από αρκετές δυτικές χώρες. Σ’ αυτό έχουν συμβάλει, η διαρκής αύξηση των εμπορικών πλεονασμάτων της Κίνας σε σχέση με τις δυτικές οικονομίες, οι μαζικές εξαγορές επιχειρήσεων και υποδομών στην Ευρώπη αλλά και σε αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς και ο νέος δρόμος του μεταξιού, που αποτέλεσε έμπνευση του Σι. Ωστόσο, αυτή η στρατηγική συναντά πλέον εμπόδια και επιφυλάξεις σε σειρά χωρών. Οι ΗΠΑ και ορισμένα ευρωπαϊκά κράτη παίρνουν μέτρα προστατευτισμού έναντι του κινεζικού εισοδισμού στις οικονομίες και σε σχέση με την απόκτηση των τεχνολογιών τους. Επίσης, στην ίδια την Κίνα έχουν να γίνουν άξιες λόγου δυτικές επενδύσεις από το 2020.
Ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός που γίνεται και πλέον και στρατιωτικός
Πολλοί δυτικοί αναλυτές θεωρούν πως παρά τη δημιουργία μιας πόλωσης, η Κίνα εξακολουθεί να ενεργεί ως ορθολογικός παράγοντας στο διεθνές σύστημα, σε αντίθεση με τη Ρωσία. Οι ίδιοι βάζουν τον τόνο στο ότι η Λαϊκή Δημοκρατία εξαρτάται από τις μεγάλες αγορές της Δύσης και επομένως εξακολουθεί να ενδιαφέρεται για την παγκόσμια συνεργασία. Από την άλλη, σε μια 48σέλιδη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, που δημοσιεύθηκε πριν μερικές μέρες με υπογραφή του Προέδρου Μπάιντεν, αναφέρεται ότι «η Κίνα είναι η μόνη χώρα που έχει την πρόθεση να αλλάξει τη διεθνή τάξη και, ταυτόχρονα, διαθέτει όλο και περισσότερο την οικονομική, διπλωματική, στρατιωτική και τεχνολογική δύναμη για να προωθήσει αυτόν τον στόχο». Στο ίδιο κείμενο υπογραμμίζεται πως, περισσότερο κι από τη Ρωσία, οι κινήσεις της Κίνας συνδυάζουν τον αυταρχικό έλεγχο με μια αναθεωρητική εξωτερική πολιτική. Επίσης, ορισμένοι αναλυτές σημειώνουν πως το 20ο συνέδριο είναι το πρώτο του ΚΚΚ από την εποχή του Μάο που θα εδραιώσει τη θέση ενός Κινέζου ηγέτη ο οποίος μπορεί να οδηγήσει την Κίνα σε πόλεμο τα προσεχή χρόνια, εάν οι τρέχουσες τάσεις παραμείνουν ως έχουν ειδικά σε ό,τι αφορά την Ταϊβάν.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος