Οι πιο κρίσιμες πλευρές του πέμπτου πολέμου Ισραήλ-Χαμάς

Με τρεις κρίσιμες πλευρές του 5ου και χειρότερου πολέμου που λαμβάνει χώρα μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς τα τελευταία 15 χρόνια στη Γάζα ασχολήθηκε η εκπομπή «Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο» του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου (Α’ Πρόγραμμα, Σάββατα και Κυριακές 12.00-13.00). Συγκεκριμένα, εξετάζονται οι ιδιαιτερότητες και οι δυσκολίες μιας εκτεταμένης χερσαίας επιχείρησης στη Λωρίδα, οι προφανείς, αλλά και λιγότερο εμφανείς, λογικές και σκοπιμότητες των δύο πλευρών πριν και μετά τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου, καθώς και το πόσο βάσιμες είναι ανησυχίες για διάχυση της κρίσης σε όλη τη Μ. Ανατολή, αλλά και διεθνώς. Καλεσμένος ήταν ο δημοσιογράφος-αναλυτής, που παρακολουθεί στενά το θέμα, Παναγιώτης Σωτήρης.

Σε ό,τι αφορά το πρώτο ζήτημα, εκτός από τις διεθνοπολιτικές παραμέτρους μια χερσαίας εισβολής, εξετάζονται τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε πλευράς σε σχέση με την επιχείρηση. Από τη μια υπάρχει ένας στρατός που έχει συγκεντρώσει 300.000 εφέδρους υπερεξοπλισμένος και πλέον καλά προετοιμασμένος για χερσαία, εναέρια και θαλάσσια επιχείρηση. Από την άλλη παρατάσσεται μια ανταρτική δύναμη 18.000-20.000 ανδρών, που όμως ξέρουν καλά τον τόπο τους, τον έχουν οχυρώσει, τοποθετήσει εκρηκτικά, κλπ και οι οποίοι αξιοποιούν αυτό τον δαίδαλο των υπόγειων στοών εντός και εκτός των οικιστικών περιοχών. Ωστόσο, πέραν της στρατιωτικής ισχύος, η μια και η άλλη πλευρά έχουν και σειρά αυτοπεριορισμών στη δράση τους.

Σχετικά με τις «ιδιαίτερες λογικές και σκοπιμότητες» και των δύο πλευρών, που συνέβαλαν κι αυτές, μεταξύ άλλων, στο να εξελιχθούν τα πράγματα στη σύγκρουση που παρακολουθούμε, να αναφερθούν δύο: Από τη μια, στην αντίληψη του ισραηλινού πρωθυπουργού Νετανιάχου, του κόμματός του Λικούντ και του υπόλοιπου κυβερνητικού συνασπισμού υπήρχε η εκτίμηση πως μια ορισμένη ενίσχυση της Χαμάς το προηγούμενο διάστημα, καθώς και η περαιτέρω εξασθένηση της Παλαιστινιακής Αρχής, εξυπηρετούσε την στάση τους για ενταφιασμό κάθε προοπτικής επίλυσης του Παλαιστινιακού στη βάση των δύο κρατών. Έτσι, με τον τρόπο τους, συνέβαλαν να ενδυναμωθεί ο ρόλος της Χαμάς μεταξύ των Παλαιστινίων. Από την άλλη, η Χαμάς προκειμένου να πετύχει τους στόχους της δεν είχε αυταπάτες πως θα πληρωθεί μεγάλος φόρος αίματος από τους μαχητές της, καθώς και πολλούς αμάχους της Γάζας. Όμως, αυτές οι απώλειες και καταστροφές ήταν, όπως φαίνεται, μέσα στον σχεδιασμό της και μάλιστα ενδεχομένως επιθυμεί να παρασύρει το Ισραήλ στο να προκαλέσει πολλά θύματα για να το εκθέσει.

Ως προς το τρίτο θέμα, η μεγάλη ανησυχία πολλών, εκτός από τα δράματα που συμβαίνουν στο εσωτερικό της Γάζας, είναι η διάχυση της κρίσης εκτός των ορίων της. Ήδη συμβαίνουν βίαια επεισόδια, με διαδηλώσεις, συγκρούσεις και νεκρούς, στη Δ. Όχθη, επεισόδια με τη Χεζμπολάχ, αν και προς το παρόν περιορισμένα, στο Β. Ισραήλ και τον Β. Λίβανο, ενώ το χειρότερο σενάριο είναι αυτό της εμπλοκής του Ιράν στον πόλεμο και μάλιστα από κοινού με τον «Άξονα της Αντίστασης» (Χεζμπολάχ, Συρία, Ιράκ) που θα ανοίξει -στην κυριολεξία- τις πύλες της κόλασης.

Όμως και χωρίς κάτι τέτοιο, η επιδείνωση των σχέσεων του Ισραήλ ακόμη και με μετριοπαθείς χώρες της περιοχής που έχει στενές σχέσεις (Αίγυπτος, Ιορδανία), με τα αραβικά κράτη που έχει ήδη προχωρήσει με τις Συμφωνίες του Αβραάμ και με εκείνα που μάλλον θα γίνει αδύνατο (Σ. Αραβία) δημιουργούν μια περιφερειακή γεωπολιτική αστάθεια. Επίσης, πέραν των στρατοπέδων στην περιοχή, η «νέα εποχή» που εισέρχεται η Μ. Ανατολή μετά την 7η Οκτωβρίου αναμένεται να επηρεάσει ευρύτερες, ίσως παγκόσμιες, ισορροπίες. Κατά μια αναλογία με το διαχωρισμό του κόσμου λόγω Ουκρανικού, έτσι και εδώ παρακολουθούμε όλες τις δυτικές χώρες να στηρίζουν το Ισραήλ, αλλά και να δημιουργούν ένα νέο ψυχολογικό/γεωπολιτικό ρήγμα με τον αραβικό κι ευρύτερα ισλαμικό κόσμο, την ίδια στιγμή που Ρωσία και Κίνα παίρνουν διαφορετικές θέσεις. Και φυσικά τίθενται ζητήματα νέων προσφυγικών/μεταναστευτικών ροών, διάχυση τρομοκρατίας, διαταραχή ενεργειακών αγορών κλπ.