Οι προοπτικές των πολιτικών και ιδίως των οικονομικών σχέσεων Ελλάδας και Ινδίας, με αφορμή την δεύτερη σε έξι μήνες συνάντηση κορυφής των ηγετών των δύο χωρών, ο σχεδιασμός του Διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής- Ευρώπης και ο ρόλος της χώρας μας σ ’αυτόν, τα δύο πρόσωπα της ινδικής οικονομίας που αποκτά τεράστιες διαστάσεις αλλά διατηρεί μεγάλα δομικά προβλήματα, η ικανότητα μιας τόσο πολυάνθρωπης κι ακόμη φτωχής χώρας να εφαρμόζει δημοκρατικό, κοινοβουλευτικό σύστημα, καθώς και η ιδιότυπη αυτονομία που επιδιώκει το Ν. Δελχί στην εξωτερική πολιτική του, είναι τα ζητήματα που εξετάζονται στην εκπομπή του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου «Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο» (Α’ Πρόγραμμα, Σάββατα και Κυριακές 12.00-13.00). Καλεσμένος είναι ο Αστέρης Χουλιάρας, Καθηγητής Συγκριτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και υπεύθυνος του έργου «Η Ινδία και οι Άλλοι-Οι σχέσεις της Ινδίας με την Ευρώπη και τον Κόσμο» (εκδόσεις Παπαζήση), μοναδικό στο είδος του στην ελληνική βιβλιογραφία.
Tις προηγούμενες, λοιπόν, μέρες έλαβε χώρα η δεύτερη συνάντηση Κορυφής Ελλάδας-Ινδίας, φιλοδοξώντας να δημιουργήσει μια στρατηγική σχέση μεταξύ των δύο χωρών, να αναπτύξει επιχειρηματικές συμπράξεις αλλά και να προωθήσει την συμπερίληψη της Ελλάδας στα σχέδια της πολυπληθέστερης χώρας του κόσμου να βρει «έξοδο» προς τις αγορές της Ευρώπης και της Δύσης. Η συνάντησή του κ. Μητσοτάκη με τον πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι είναι η δεύτερη σε διάστημα έξι μηνών, καθώς ο κ. Μόντι είχε επισκεφθεί την Αθήνα στις 25 Αυγούστου, στην πρώτη επίσκεψη Ινδού ηγέτη στην χώρα μας μετά από 40 χρόνια. Και είναι καλό που επιταχύνεται η ανάπτυξη των πολιτικών και ιδίως των οικονομικών σχέσεων των δύο χωρών, γιατί για χρόνια αυτό δεν συνέβαινε.
Τον πρωθυπουργό συνόδευσε αυτή τη φορά μια σημαντική επιχειρηματική αποστολή, αλλά μέχρι τώρα υπάρχει υστέρηση οικονομικών σχέσεων κι από τις δύο πλευρές. Π.χ. οι ινδικές επενδύσεις στην Ελλάδα είναι προς το παρόν ελάχιστες. Ξεχωρίζει η συμμετοχή της GMR Airports Limited (σε συνεργασία με την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ) στην κατασκευή και εκμετάλλευση του αεροδρομίου στο Καστέλι, καθώς οι εξαγορές σε εταιρείες τροφίμων (Κρητών Άρτος, Olympic Food, Ioniki, Κουλουράδες κ.α.) του SwitzGroup. Από ελληνικής πλευράς η παρουσία στην Ινδία είναι, επίσης, περιορισμένη με την Goldair η οποία προσφέρει υπηρεσίες handling σε εννέα αεροδρόμια στην Ινδία, ενώ στη χώρα συνεχίζει να έχει παρουσία ο όμιλος Θεοδωρόπουλου και σύντομα αναμένεται να μπει στην ινδική αγορά και η Eurobank. Τώρα, όπως ακούστηκε κατά τη διάρκεια της επίσκεψης της ελληνικής αντιπροσωπείας, οι τομείς που ενδιαφέρουν, ιδίως την Ινδία, είναι η γεωργία, η πράσινη ενέργεια, τα λιμάνια, η fintech, τα φάρμακα, τα τρόφιμα και ποτά, η ναυτιλία, ο βιομηχανικός εξοπλισμός, ο τουρισμός, η αγορά ακινήτων, οι κατασκευές και η οπτικοακουστική βιομηχανία.
Επίσης, ιδιαίτερη συζήτηση έγινε σ’ αυτή την επίσκεψη για το ρόλο του «διαδρόμου» IMEC (India-Middle East-Europe Corridor) στον οποίο εμπλέκονται η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Γαλλία, η Ιταλία και η Γερμανία, ενώ υπάρχει και μεγάλη στήριξη από τις ΗΠΑ. Πρόκειται για ένα μεγάλο και στρατηγικής σημασίας σχέδιο το οποίο προσδοκά να φέρει την Ινδία πιο κοντά στη Μέση Ανατολή αλλά και στις αγορές της Ευρώπης και της Δύσης με έναν «διάδρομο» για την ενέργεια, για προϊόντα αλλά και δεδομένα και ο οποίος θα αποτελεί μια απάντηση στον One Belt One Road της Κίνας. Ο IMEC θα ξεκινά από τα δυτικά λιμάνια της Ινδίας απ’ όπου τα πλοία θα φτάνουν στα ΗΑΕ και από εκεί με ένα εκτεταμένο σιδηροδρομικό δίκτυο θα μεταφέρονται μέσω Σαουδικής Αραβίας και Ιορδανίας στο λιμάνι της Χάιφα και από εκεί με πλοία θα κατευθύνονται προς την Ευρώπη. Στον σχεδιασμό προβλέπεται, μεταξύ των άλλων, ο Πειραιάς ως ένας βασικός σταθμός εισόδου του IMEC στην Ε.Ε. Ο Πόλεμος στη Γάζα έχει προς το παρόν παγώσει τον σχεδιασμό αυτό, ενώ υπάρχουν κι αναλυτές που συνδέουν την επίθεση της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου, μεταξύ των άλλων, με την εμπόδιση αυτού του σχεδίου που, αν υλοποιηθεί θα φέρει ανατροπές και μεγάλες αλλαγές στο παγκόσμιο εμπόριο και στους διεθνείς συσχετισμούς. Στην εκπομπή εξετάζεται η σημασία και η προοπτικές του IMEC, ο ρόλος της Ελλάδας και τo γεγονός ότι ο σχεδιασμός του παρακάμπτει την Τουρκία.
Εξετάζοντας γενικότερα τις προοπτικές της Ινδίας, το 2024 η διεθνής οικονομία αναμένεται ότι θα αναπτυχθεί με 2,4%, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης αυτής της χώρας το τελευταίο 12μηνο ήταν 7,6%, Επίσης, τον περασμένο Απρίλιο με βάση τους υπολογισμούς των ΗΕ ο πληθυσμός της Ινδίας, με 1,428 δισ. κατοίκους είχε γίνει πλέον ο μεγαλύτερος της Γης, ξεπερνώντας κατά περίπου 3 εκατ. εκείνον της Κίνας που βρίσκεται σε συρρίκνωση. Στο παρελθόν, στις δεκαετίες ’70-, 80’ ακόμη και ’90, η μεγάλη δημογραφική αύξηση ήταν ένα μειονέκτημα στην Ινδία, δεδομένου του επιπέδου ανάπτυξής της και για το λόγο αυτό είχε πάρει μέτρα ελέγχου της γονιμότητας, όπως και η Κίνα. Στο μεταξύ ως προς την Ινδία έχουν αλλάξει οι συνθήκες ώστε ο μεγάλος –και ταυτόχρονα ιδιαίτερα νεανικός πληθυσμός- να γίνει κυρίως πλεονέκτημα.
Με αφορμή αυτές τις επιδόσεις υπάρχουν πλέον πολλά σχόλια και αναλύσεις στον διεθνή τύπο για το κατά πόσον ο 21ος αιώνας θα είναι όχι πλέον αυτός της Κίνας, αλλά της Ινδίας. Όμως, παρότι η Ινδία κέρδισε τον τίτλο της ταχύτερα αναπτυσσόμενης μεγάλης οικονομίας, ουδέποτε επεκτάθηκε επαρκώς προκειμένου να παραγάγει θέσεις εργασίας για όλους, καθώς πρέπει να δημιουργεί 9 εκατομμύρια θέσεις εργασίας κάθε χρόνο προκειμένου να διατηρήσει τον αναπτυξιακό της ρυθμό. Έτσι, η Ινδία απειλείται από υποαπασχόληση, με τους μισθούς να παραμένουν «παγωμένοι» εδώ και χρόνια. Ακόμη, η οικονομική ανάπτυξη χωρίς παράλληλη αύξηση των θέσεων εργασίας καταδικάζει την ινδική κοινωνία σε μόνιμη ανισότητα, ενισχύοντας τις πιθανότητες αναταραχής. Επίσης, η Ινδία πλήττει βάναυσα το περιβάλλον της προκειμένου να σιτίσει τον πληθυσμό της, αν και η άνοδος του βιοτικού επιπέδου προστατεύει πλέον από φαινόμενα όπως τους λιμούς του παρελθόντος. Τέλος, η Ινδία παρά την ανάπτυξή της σε παραδοσιακούς οικονομικούς τομείς, αλλά και νέους όπως όπως η κατασκευή ημιαγωγών και ο τομέας των διαδικτυακών υπηρεσιών, συνεχίζει να αντιμετωπίζει σημαντικά προσκόμματα, όπως είναι η κρατική αναποτελεσματικότητα, οι ανεπαρκείς υποδομές, οι περιορισμένες δαπάνες στην παιδεία και στην υγεία και η νομοθεσία που περιορίζει τη χρήση γης. Ετσι, ο καθ. Χουλιάρας ερωτάται ποια από τις δύο όψεις της ινδικής οικονομίας δείχνει να υπερισχύει. Και πάντως ένα επιπλέον σχόλιο που μπορεί να γίνει είναι ότι δεν πρόκειται για κάτι τυχαίο πως πολλοί Ινδοί είναι επικεφαλής (chief executive officers – CEO) παγκόσμιων κολοσσών, όπως Google/Alphabet, Microsoft, YouTube, Adobe, IBM, Novartis, Starbucks, Chanel, κ.λπ.
Παράλληλα, εκτός έναν τεράστιο πληθυσμό και μια γιγαντούμενη οικονομία, η Ινδία καταφέρνει να είναι η μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου, με κοινοβουλευτικό σύστημα και επαρκή κυβερνητική σταθερότητα. Έτσι, αυτή η χώρα που σε μερικά χρόνια θα φτάνει το 1.5 δις ανθρώπους, με το πολυδαίδαλο διοικητικό σύστημα των 37 κρατιδίων και αυτόνομων περιοχών και μια κοινωνία στην οποία ακόμη παίζουν ρόλο οι κάστες, καταφέρνει ωστόσο να διεξάγει ελεύθερες κοινοβουλευτικές εκλογές για την εκλογή των 543 βουλευτών της κεντρικής βουλής, όπως θα γίνει επί ορισμένες μέρες τον ερχόμενο Απρίλιο και Μάιο, πέραν των διαδικασιών για την εκλογή των τοπικών κυβερνήσεων. Ο κ. Χουλιάρας εξηγεί πως μια χώρα τέτοιων διαστάσεων κατάφερε να οικοδομήσει μια δημοκρατία. Σχολιάζεται, επίσης, κατά πόσον η κυριαρχία του Ινδουιστικού Κόμματος του Μόντι και του ιδίου θα συνεχιστεί και υπογραμμίζεται η ολοένα και πιο εθνικιστική –και σε ορισμένες περιπτώσεις ακραία- γραμμή που ακολουθεί σε εσωτερικά ζητήματα.
Η συζήτηση ολοκληρώνεται με τη θεώρηση της ινδικής εξωτερικής πολιτικής, της οποίας Πάγια χαρακτηριστικά είναι η ευελιξία και η αποφυγή ρητών δεσμεύσεων έναντι τρίτων, με γνώμονα τα εθνικά συμφέροντα της χώρας. Τον τελευταίο καιρό έχει συζητηθεί εκτενώς η άρνηση της Ινδίας να καταδικάσει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η διατήρηση στενών οικονομικών σχέσεων με τη Μόσχα. Ωστόσο, αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι η Ρωσία είναι παραδοσιακός στρατηγικός εταίρος της Ινδίας -ως αντίβαρο μάλιστα στην Κίνα- και προμηθευτής υδρογονανθράκων, οπλικών συστημάτων, έως και διαστημικών τεχνολογιών. Όμως, παρότι το Νέο Δελχί παραμένει αρνητικό στην ιδέα για προσχώρηση σε πολιτικούς και στρατιωτικούς συνασπισμούς, η Ινδία αντιλαμβάνεται ότι η απομόνωση θα είχε ακόμη μεγαλύτερο κόστος. Γι’ αυτό και μετέχει σε συνεργασίες που όμως δεν αποτελούν συνασπισμούς, όπως είναι ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης και η ομάδα των BRICS. Ταυτόχρονα, είναι μέλος του τετραμερούς σχηματισμού Quad, τον οποίον συμπληρώνουν οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Αυστραλία. Σε γενικές γραμμές, θα χαρακτήριζε κάποιος την Ινδία ως μη δυτική, αλλά όχι αντιδυτική χώρα και η οποία παραδοσιακά ακολουθεί έναν τρίτο δρόμο, που θυμίζει μια κληρονομία του άλλοτε κινήματος των Αδεσμεύτων Χωρών.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος