«Δεν αλλάζει κάτι σε σχέση με τα Eurofighter, αν δει κανείς και τους χρόνους. Τα Eurofighter θα έρθουν στην Τουρκία όταν θα έρχονται τα F-35 σε εμάς πάνω-κάτω. Επομένως, η Ελλάδα θα διατηρήσει την αεροπορική της υπεροχή» είναι η εκτίμηση του καθηγητή Διεθνών Σχέσεων Κωνσταντίνου Φίλη, ο οποίος μίλησε στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Πρωινές Διαδρομές στο Πρώτο» με τον Βασίλη Αδαμόπουλο, σχετικά με τη συμφωνία που υπέγραψαν η Βρετανία και η Τουρκία πριν δυο μέρες στην Κωνσταντινούπολη.
«Από εκεί και πέρα όμως, η αλήθεια είναι ότι είναι μία πρώτη κίνηση. Είναι η πρώτη φορά που η Τουρκία αγοράζει ευρωπαϊκά αεροπλάνα. Γίνεται κατόπιν και της σύμπραξης με το Ηνωμένο Βασίλειο, που από ό,τι φαίνεται έχει βοηθήσει πάρα πολύ την Τουρκία σε διάφορα μέτωπα, να μην το λησμονούμε αυτό. Υπάρχει μία σταθερή δηλαδή σχέση, ειδικότερα μετά το Brexit.
Επομένως εμείς πρέπει να είμαστε με τις κεραίες μας ανοιχτές, γιατί εδώ, αυτό που βλέπουμε με την Τουρκία είναι ότι, υπάρχει ένας ανταγωνισμός ο οποίος αφορά εμάς, αφορά την Τουρκία, δεν είμαι σίγουρος ότι είναι στις προτεραιότητες πολλών εκ των συμμάχων μας.
Οπότε, όταν ας πούμε λες στους Γερμανούς, μα κοιτάξτε, η Τουρκία έχει αναθεωρητικές βλέψεις σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου, έχει το casus belli ενεργό και ούτω καθεξής, η απάντηση είναι, τα καταλαβαίνουμε αυτά, ουσιαστικά είναι σαν να λένε δεν μας ενδιαφέρουν, αλλά κοιτάξτε τώρα και εσείς τι κινήσεις έχει κάνει ο Ερντογάν. Ότι έχει, ας πούμε, ο ίδιος αποσυρθεί από τους πύρινους λόγους, κοιτάξτε τι κάνει στην Ουκρανία που προσπαθεί ας πούμε να τα βρει μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών. Κοιτάξτε και πόσο σημαντική είναι η Τουρκία για την ευρωπαϊκή άμυνα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Φίλης.
Η» εικόνα αυτή τη στιγμή της Τουρκίας, αν τη συγκρίνουμε με ό, τι πίστευαν πολλές ευρωπαϊκές χώρες αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες πριν από λίγα χρόνια, είναι εντελώς διαφορετική. Πριν από λίγα χρόνια η Τουρκία τα είχε σπάσει με το Ισραήλ και με την Αίγυπτο. Σήμερα προσπαθεί να προσεγγίσει την Αίγυπτο. Κατηγορεί το Ισραήλ, αλλά είναι και πολλές ευρωπαϊκές χώρες που το κάνουν έτσι κι αλλιώς. Δεν είναι δηλαδή ότι πηγαίνει κόντρα στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Η Τουρκία απειλούσε θα μας στείλει πυραύλους Typhoon ότι θα έρθει μια νύχτα ξαφνικά, παραβίαζε την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα της Κύπρου με σεισμικά σκάφη, με πλωτά γεωτρύπανα, βρισκόταν 6,00 1 ναυτικά μίλια νοτίως του Καστελορίζου, διεξάγοντας σεισμικές έρευνες σε ανοριοθέτητες περιοχές. Ήταν μία χώρα η οποία είχε έναν πύρινο λόγο σε βάρος της Ευρώπης και της Δύσης. Όλα αυτά σήμερα δεν υπάρχουν.
Υπάρχει το τουρκολιβυκό, υπάρχει η γαλάζια πατρίδα, υπάρχουν όλα αυτά, Αλλά αυτά δεν είναι άμεσου ενδιαφέροντος για τους εταίρους μας. Είναι για εμάς.
Οπότε το πρόβλημα ακριβώς εδώ εντοπίζεται. Ότι τα θέματα στα οποία η Τουρκία εξακολουθεί να είναι προβληματική και αναθεωρητική δεν είναι πλέον για τους υπόλοιπους άμεση προτεραιότητα και αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει εμείς μέσα από τη δημόσια διπλωματία μας και από κινήσεις που κάνουμε, να το υπενθυμίζουμε συνεχώς στους συμμάχους μας, το οποίο δεν είναι καθόλου εύκολο, ειδικότερα σε έναν κόσμο που είναι τόσο εναλλακτικός όσο είναι ο τωρινός. Αυτό είναι το οποίο με προβληματίζει» τόνισε ο κ. Φίλης.
Ως προς το κατά πόσο μπορεί το μνημόνιο που υπέγραψαν οι δύο χώρες να οδηγήσει και σε ένα πρόκριμα για το σχέδιο SAFE, ο κ. Φίλης εξέφρασε την άποψη ότι προφανώς λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο, αλλά «το καλό για εμάς είναι ότι έχουμε τη δυνατότητα να μπλοκάρουμε αυτή τη διαδικασία».
Σχετικά με την άποψη που ακούγεται ότι αυτή η επιβράβευση έρχεται για την Τουρκία από τους Ευρωπαίους εταίρους παρά τη στάση που έχει επιδείξει η Τουρκία στο Ουκρανικό, παίζοντας τον ρόλο του επιτήδειου ουδέτερου, ενώ η χώρας μας επέλεξε διακριτά σε ποια πλευρά στάθηκε δίπλα, ο κ. Φίλης σχολίασε ως εξής.
«Μην γελιόμαστε, είναι άλλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των δύο χωρών. Η Τουρκία είχε την πολυτέλεια να παίξει αυτό το ρόλο και όπως βλέπετε υπό την αμερικανική διοίκηση του Τραμπ, αυτό μάλλον της βγαίνει. Ενώ υπό τον Μπάιντεν υπήρχε μια πίεση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αισθάνθηκε.. αλλά να πούμε το εξής. Επί Μπάιντεν ο Ερντογάν δεν πέρασε ούτε μία φορά την πόρτα του Λευκού Οίκου. Δεν προσεκλήθη από τον Αμερικανό πρόεδρο για τέσσερα χρόνια. Η Τουρκία βρισκόταν σε δυσμένεια. Αυτό είχε να κάνει και με τη στάση της απέναντι στην Ουκρανία. Πολλές φορές κάνουμε μία ανάλυση των εξελίξεων στον χρόνο που μιλάμε και είναι και λογικό. Πρέπει όμως να βλέπουμε τι έχει συμβεί στο παρελθόν και να κάνουμε μία προβολή στο μέλλον, όσο αυτό μπορεί να συμβεί σε έναν κόσμο τόσο αβέβαιο. Άρα θέλω να πω ότι η Τουρκία εδώ πέρα δεν έφτασε αναίμακτα. Επέμεινε σε μία πολιτική. Της βγήκε. Αν είχε εκλεγεί η Κάμαλα Χάρις ή κάποιος άλλος δημοκρατικός υποψήφιος, τα πράγματα πιθανόν να ήταν διαφορετικά. Γιατί οι Δημοκρατικοί έχουν μία άλλη θεώρηση απέναντι στην Ρωσία από ό,τι έχει ο Τραμπ συγκεκριμένα, γιατί και πολλοί Ρεπουμπλικάνοι έχουν την ίδια θεώρηση με τους Δημοκρατικούς. Επομένως, αυτό ήταν ένας παράγοντας ο οποίος άλλαξε σημαντικά τα δεδομένα.
Όπως επίσης κάτι που άλλαξε τα δεδομένα και τους συσχετισμούς ήταν η ανατροπή του Άσαντ στη Συρία, την οποία η Τουρκία επεδίωκε για 15 χρόνια. Και το κατάφερε όχι μόνο η Τουρκία και άλλες δυνάμεις, τον Δεκέμβριο του 24, ενώ ο πόλεμος είχε ξεκινήσει το Μάρτιο του ’11 στη Συρία.
Επομένως θέλω να πω ότι δεν είναι πως η Τουρκία τα έχει κάνει όλα καλά, εμείς τα έχουμε κάνει όλα λάθος, οπότε τι φοβερή πολιτική ακολουθεί ο Ερντογάν, ο οποίος αν δεν είχε αγοράσει τους S-400 και μάλιστα σήμερα που μιλάμε η Τουρκία θα είχε εκατό F-35, γιατί ήταν χώρα συμπαραγωγός που είχε προπαραγγείλει εκατό F-35. Αγόρασε τους S-400, μπήκε στο στόχαστρο των Αμερικανών και ουσιαστικά αυτοπυροβολήθηκε. Και πολλά άλλα λάθη τα οποία έχουν γίνει από πλευράς Ερντογάν. Φανταστείτε πώς θα ήταν η κατάσταση για την Ελλάδα αν η Τουρκία δεν είχε διαρρήξει τη σχέση της με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, κάτι που έδωσε σε εμάς ένα παράθυρο ευκαιρίας το οποίο αξιοποιήσαμε πλήρως για να καταφέρουμε να κατοχυρώσουμε την θέση μας στην Ανατολική Μεσόγειο και πολλά άλλα.
Επομένως, δεν είναι μονοδιάστατα τα ζητήματα όταν μιλάμε για εξωτερική πολιτική. Υπάρχουν πάρα πολλές παράμετροι και πάρα πολλοί παράγοντες και αυτό προσπαθούμε όταν κουβεντιάζουμε να εξηγήσουμε στους ακροατές μας. Άρα ναι, είναι ενοχλητικό ότι η Τουρκία φαίνεται να επιβραβεύεται για πολιτικές που ήταν κόντρα και δεν ευθυγραμμίζονταν με τις πολιτικές της Δύσης. Από την άλλη όμως, δεν είναι ότι όλο αυτό έχει συμβεί χωρίς να έχει επηρεαστεί η άποψη αρκετών για το ποιος είναι ο ρόλος της Τουρκίας. Όπως βλέπουμε σήμερα τον Ερντογάν να αλλάζει στάση, γιατί ο Ερντογάν ήταν αυτός που έλεγε ότι θέλει να συναντηθεί με τον Έλληνα πρωθυπουργό, o Ερντογάν ήταν αυτός ο οποίος, όπως είπα, απειλούσε ότι θα έρθει μια νύχτα ξαφνικά και ο Ερντογάν ήταν αυτός ο οποίος ουσιαστικά, γιατί τότε είχε την πρωτοβουλία των κινήσεων, σήμερα δεν νομίζω τόσο πολύ, είναι αυτός που από εκεί που έλεγε Μητσοτάκης γιοκ, επεδίωξε μια προσέγγιση με την Ελλάδα για τους δικούς του λόγους προφανώς, για να εξωραΐσει την εικόνα της Τουρκίας και ούτω καθεξής. Αλλά το επιχείρησε και αυτός ήταν που έκανε την πρώτη προσέγγιση, καθότι αυτός ήταν που επιτίθετο στην Ελλάδα.
Μας έχει μείνει η γαλάζια πατρίδα, μας έχει μείνει το τουρκολιβυκό σύμφωνο. Και τα δύο είναι εξαιρετικά προβληματικά και ενοχλητικά. Όμως και εμείς κάνουμε τις κινήσεις μας επί του πεδίου και θεωρώ ότι θα δούμε και μια αντίδραση από πλευράς Τουρκίας. Αλλά χρειαζόμαστε μια συνολική στρατηγική απέναντι στην Τουρκία, που έχει να κάνει και με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, έχει να κάνει και με τους Αμερικάνους, έχει να κάνει και με την περιοχή, έχει να κάνει και με τις περιφερειακές μας συμμαχίες. Είναι δηλαδή κάτι πολυδιάστατο» ανέφερε καταλήγοντας ο κ. Φίλης.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος