Η εγγονή του Ιωάννη Μεταξά μιλά στο ΕΡΤnews: Διάβασε το τελεσίγραφο με δάκρυα στα μάτια και είπε «λοιπόν, έχουμε πόλεμο»

Στην ιστορική οικία του Ιωάννη Μεταξά στην Κηφισιά, εκεί όπου τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 ειπώθηκε το ιστορικό «ΟΧΙ», βρέθηκε η κάμερα του ΕΡΤnews και η εγγονή του, κ. Ιωάννα Φωκά, μίλησε για τη νύχτα που άλλαξε την πορεία της Ελλάδας ξεναγώντας – παράλληλα – στο σπίτι «όπου ακούστηκε το ΟΧΙ προς τον Ιταλό πρέσβη Εμμανουέλε Γκράτσι, πριν από 85 χρόνια».

Όπως ανέφερε, ο Ιωάννης Μεταξάς «περίμενε από καιρό την επίσκεψη του Γκράτσι», καθώς είχε ήδη προβλέψει την ιταλική επίθεση μετά την κατάληψη της Αλβανίας το 1939 και τη βύθιση της “Έλλης” τον Δεκαπενταύγουστο του 1940.

«Εκείνη τη Δευτέρα της 28ης Οκτωβρίου, κοιμόταν όταν χτύπησε η πόρτα. Ο φύλακας τον ειδοποίησε πως τον ζητούσε ο Γάλλος πρέσβης – στην πραγματικότητα όμως ήταν ο Ιταλός. Ο Μεταξάς άνοιξε ο ίδιος την πόρτα και δέχτηκε τον Γκράτσι στο μικρό σαλόνι του σπιτιού. Ήταν οι μόνοι δύο παρόντες εκείνη τη βραδιά», περιέγραψε η κυρία Φωκά.

«Λίγο μετά τις 03:00 τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου του 1940 η τότε ιταλική κυβέρνηση απέστειλε στην Ελλάδα τελεσίγραφο, δια του Ιταλού πρέσβη στην Αθήνα Εμανουέλε Γκράτσι, ο οποίος και το επέδωσε ιδιόχειρα στον Ιωάννη Μεταξά στην οικία του στην Κηφισιά και με το οποίο απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του ιταλικού στρατού από την Ελληνοαλβανική μεθόριο προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία του Βασιλείου της Ελλάδος, (λιμένες, αεροδρόμια κλπ), για ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων διευκολύνσεών του, στη μετέπειτα προώθησή του στην Αφρική.

Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του ίδιου του Γκράτσι, ο Έλληνας πρωθυπουργός «διάβασε το τελεσίγραφο με δάκρυα στα μάτια» και απάντησε στα γαλλικά με τη φράση “Alors, c’est la guerre” («Λοιπόν, έχουμε πόλεμο»).

Η συζήτηση, όπως είπε η εγγονή του, «κράτησε μόλις οκτώ λεπτά» και ο Μεταξάς, αμέσως μετά, ειδοποίησε τον βασιλιά, τον Άγγλο πρέσβη και συγκάλεσε το Υπουργικό Συμβούλιο στις 4 τα ξημερώματα. «Εκεί είπε στους υπουργούς: “Κύριοι, έχουμε πόλεμο. Είστε ελεύθεροι να υπογράψετε ή όχι τα διατάγματα της επιστράτευσης”.

Έκανε πρώτος το σταυρό του και υπέγραψε λέγοντας: “Ο Θεός σώζει την Ελλάδα”», ανέφερε χαρακτηριστικά η κυρία Φωκά.

Η εγγονή του Μεταξά στάθηκε και στην κοινωνική πολιτική του παππού της πριν από τον πόλεμο, επισημαίνοντας πως «είχε φροντίσει για όλους — εργάτες, αγρότες και παιδιά — με μέτρα για την υγεία και την κοινωνική ασφάλιση, ιδρύοντας το ΙΚΑ».

Η οικία του Ιωάννη Μεταξά στην Κηφισιά, όπου γράφτηκε η ιστορική φράση που συμβόλισε την εθνική αντίσταση, είναι σήμερα επισκέψιμη, διατηρώντας ζωντανό ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια της νεότερης ελληνικής ιστορίας.