Πώς διαμορφώνεται στο πεδίο η εμφύλια σύγκρουση στο Σουδάν που ξέσπασε στις 15 Απριλίου; Ποιοι είναι οι κύριοι σταθμοί στην πορεία της χώρας από την ανεξαρτησία το 1956 μέχρι σήμερα, ποια τα ιστορικά αίτια, οι εσωτερικές και εξωτερικές παράμετροι της σημερινής σύγκρουσης και ποιες οι προοπτικές εξέλιξης της κρίσης εάν διαχυθεί στη γύρω περιοχή και προκύψει μια νέα Σομαλία ή Λιβύη;
Στην εκπομπή του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου “Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο” αναλύεται το ζήτημα από τον Ομότιμο Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αλέξανδρο Κούτση, ειδικό σε θέματα Μ. Ανατολής, αλλά και γεννημένο στο Σουδάν, απ’ όπου ξεκίνησε την ακαδημαϊκή καριέρα του στο Πανεπιστήμιο του Χαρτούμ.
Ο κ. Κούτσης, γνωρίζοντας τα γεωγραφικά δεδομένα της χώρας καθώς και πρόσωπα και πράγματα, δίνει μια ολοκληρωμένη εικόνα για τα τεκταινόμενα στο Χαρτούμ και γενικότερα στο Σουδάν, από πλευράς συγκρούσεων, επιχειρήσεων, το ποιος έχει τον έλεγχο κρίσιμων σημείων και υποδομών, αλλά και για τους κινδύνους που υπάρχουν για τους άμαχους, μεταξύ των οποίων είναι οι ξένοι διαμένοντες στο Σουδάν και τα εναπομείναντα μέλη της Ελληνικής Κοινότητας.
Στη συζήτηση εξηγείται πως η 67χρονη ιστορία του σύγχρονου Σουδάν ποτέ δεν ήταν ήρεμη. Σ’ ένα μεγάλο μέρος αυτού του διαστήματος υπήρχαν συγκρούσεις και αποσχιστικές τάσεις στον χριστιανικό και ανιμιστικό νότο, που κυριαρχούν αφρικανικές φυλές και όπου τελικά υπήρξε η δημιουργία ενός νέου κράτους το 2011 με την απώλεια για το Σουδάν του 1/4 της αρχικής επικράτειάς του.
Μέχρι τότε το Σουδάν ήταν η μεγαλύτερη εδαφικά χώρα της Αφρικής, ενώ η σπόσχιση του νότου του στέρησε, επίσης, σχεδόν το σύνολο των πετρελαϊκών πόρων του. Επίσης, στο δυτικό τμήμα του υπήρχε από ετών το πρόβλημα του Νταρφούρ και των διώξεων των τοπικών φυλών από τους αραβικούς πληθυσμούς. Ομως και το υπόλοιπο μέρος της χώρας έζησε σχεδόν το σύνολο της περιόδου της ανεξαρτησίας υπό δικτατορικά καθεστώτα.
Το σημερινό Σουδάν έχει 45,7 εκατομμύρια κατοίκους και είναι πλούσιο σε άλλους φυσικούς πόρους, όπως κοιτάσματα χρυσού, ουρανίου, σιδήρου, αργύρου, χαλκού, βολφραμίου, μαρμαρυγιών, χρωμίου και ψευδαργύρου. Κατέχει επίσης μια σημαντική γεωστρατηγική θέση στην Ερυθρά Θάλασσα και για τη ρύθμιση των νερών του Νείλου.
Παρ’ όλα αυτά, υπό τον προηγούμενο δικτάτορα Μπασίρ –που διατηρήθηκε σχεδόν 20 χρόνια στην εξουσία- παρέμεινε μία από τις φτωχότερες χώρες στον κόσμο. Ωστόσο, η σημερινή στρατιωτική ηγεσία του είναι ζάπλουτη. Ο στρατηγός Μπουρχάν ελέγχει μέσω του επίσημου στρατού το μεγαλύτερο κομμάτι των εγχώριων επιχειρήσεων και ο Νταγκάλο με την παραστρατιωτική του ομάδα τα περισσότερα χρυσωρυχεία.
Μετά την ανατροπή Μπασίρ το 2019 από τους δύο προαναφερόμενους, υπήρξε ίσως για πρώτη φορά στην χώρα η ευφορία μιας μετάβασης σε ένα καλύτερο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό σύστημα. Ομως, το νέο πραξικόπημα του 2021 που έκανε πάλι ο στρατός του Σουδάν, με συνεργασία του στρατηγού Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν και των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF) υπό τον Μοχάμεντ Χάμνταν Νταγκάλο, η αθέτηση του πλάνου μετάβασης σε σύστημα πολιτικής διακυβέρνησης, η εν συνεχεία σύγκρουση των δύο, αλλά και η επιδείνωση της οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης της χώρας, οδήγησαν στη σημερινή κρίση.
Το Σουδάν από ιδρύσεως του έως τώρα υφίσταται τις παρεμβάσεις ξένων δυνάμεων (Βρετανίας, Αιγύπτου, ΗΠΑ, Ρωσίας, Μοναρχιών του Κόλπου κ.α.). Ωστόσο, οι βασικές παράμετροι της σημερινής κρίσης μοιάζουν να έχουν τις αιτίες τους στο εσωτερικό, με τις πιο σημαντικές να είναι ο έλεγχος που, όπως προαναφέρεται, ασκούσε πάντα ο στρατός σε μεγάλα τμήματα της οικονομίας, με κατοχή επιχειρήσεων, διαχείριση από τους στρατιωτικούς των φυσικών πόρων κλπ. Στη συνέντευξη εξηγούνται ποιες είναι αυτές οι εσωτερικές παράμετροι, αλλά και οι κύριες εξωτερικές δυνάμεις που αναμειγνύονται κι ανταγωνίζονται στο Σουδάν. Εξετάζεται, επίσης, το κατά πόσον υπάρχει κίνδυνος μια εσωτερική σύγκρουση να μετατραπεί σε περιφερειακή κρίση.
Η συζήτηση ολοκληρώνεται με ορισμένες υποθέσεις για το πως μπορεί να εξελιχθεί η κατάσταση στο Σουδάν. Οι διεθνείς παρενέσεις και προτάσεις διαμεσολάβησης από έξω δεν φαίνεται να έχουν αποτέλεσμα κι από μέσα οι δυνάμεις που συγκρούονται δεν δείχνουν καμία διάθεση συνεννόησης και διαπραγμάτευσης. Ετσι, το ερώτημα είναι αν στο Σουδάν μπορεί μια εμφύλια σύγκρουση να μετατραπεί σε κανονικό εμφύλιο πόλεμο κι ακόμη χειρότερα αν η χώρα κινδυνέψει να φτάσει στον κατακερματισμό που υπέστησαν η γειτονική Σομαλία και η Λιβύη.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος