Γιατί οι κρίσεις στη Γαλλία οδηγούνται συχνά στα άκρα;  Συζήτηση με τον Γιώργο Πρεβελάκη 

Η κατάσταση στη Γαλλία μετά τις 5 μέρες μεγάλων ταραχών, οι πρωτοβουλίες που δηλώνει πως θα πάρει η κυβέρνηση της, οι επιπτώσεις στις πολιτικές Μακρόν και στη δημοφιλία της Λεπέν, αλλά και το τι φταίει που η «Xώρα του Εξαγώνου» βιώνει περιοδικά τις εντονότερες κοινωνικές κρίσεις από όλο τον αναπτυγμένο κόσμο ήταν τα θέματα που αναπτύχθηκαν στην εκπομπή του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου «Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο» (Α’ Πρόγραμμα, Σάββατα και Κυριακές 12.00-13.00). Καλεσμένος ήταν ο Γιώργος Πρεβελάκης, Ομότιμος Καθηγητής Γεωπολιτικής στη Σορβόννη και έως πρότινος Μόνιμος Εκπρόσωπος της Ελλάδας στην έδρα του ΟΟΣΑ στο Παρίσι. 

Aκόμη και για τη δική της ταραγμένη ιστορία, αυτό που έζησε η Γαλλία επί 5 μέρες, μετά τον θάνατο του δεκαεπτάχρονου Ναέλ από πυροβολισμό αστυνομικού σε έλεγχο του αυτοκινήτου που επέβαινε στο προάστιο του Παρισιού Ναντέρ ήταν πολύ.  Έγιναν 3.500 συλλήψεις (πολλές εκ των οποίων αφορούν εφήβους ή πολύ νεαρά άτομα), 1100 δημόσια και ιδιωτικά κτήρια υπέστησαν επιθέσεις και καταστροφές, εκ των οποίων 250 αστυνομικά τμήματα, 12.000 αυτοκίνητα κάηκαν ή είχαν ζημιές και υπήρξαν εκατοντάδες τραυματίες, μεταξύ των οποίων 700 αστυνομικοί.  Τελικά, η τάξη επανήλθε στη χώρα, αλλά η ηρεμία παραμένει εύθραυστη, όπως παραδέχθηκε κι ο ίδιος ο Μακρόν. Πάντως, ο ίδιος ο Πρόεδρος της Γαλλίας όλες τις προηγούμενες μέρες  βάδισε σε μια λεπτή γραμμή μεταξύ της εκδήλωσης μιας ενσυναίσθησης για την εκτέλεση του 17χρονου και της αποστολής ενός σκληρού μηνύματος για τα επεισόδια. Χαρακτήρισε «ασυγχώρητη» και «απαράδεκτη» τη δολοφονία του 17χρονου, αλλά ταυτόχρονα κατέκρινε τις ταραχές ως «απαράδεκτη εργαλειοποίηση του  θανάτου ενός εφήβου». 

Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΚΑΙ Η ΕΞΑΓΓΕΛΊΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΩΝ  

«Είναι βιώσιμη η επιστροφή στην ηρεμία; Θα ήμουν επιφυλακτικός για τις ερχόμενες μέρες και εβδομάδες. Αλλά επιτέλους η κορύφωση της βίας που ζήσαμε τα πρώτα βράδια πέρασε», είπε ο Μακρόν υποδεχόμενος στο προεδρικό μέγαρο των Ηλυσίων τους 241 Δήμαρχους των πόλεων και των κοινοτήτων που επλήγησαν περισσότερο από τις ταραχές που ξέσπασαν στη Γαλλία μετά τον θάνατο του δεκαεπτάχρονου Ναέλ.  “Θα λάβουμε ορισμένες αποφάσεις μεγάλης εμβέλειας τις επόμενες εβδομάδες”, ανέφερε στην παραπάνω συνάντηση ο Μακρόν σημειώνοντας ότι ο γαλλικός λαός είναι “σοκαρισμένος” και ότι ο ίδιος επιθυμεί να δράσει με “αυστηρότητα και αποφασιστικότητα”. “Είναι ζήτημα οικονομικών πόρων; Δεν είμαι σίγουρος ότι αυτή είναι η μόνη απάντηση”, συνέχισε, ενώ εξήρε  τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισαν οι αστυνομικές αρχές τις πρόσφατες ταραχές, παρά την κριτική που ασκήθηκε από διαδηλωτές, ΜΜΕ κι αριστερή αντιπολίτευση.  

Ο γαλλικός τύπος γράφει πως πέραν από τις όποιες στοχευμένες οικονομικές παρεμβάσεις και αποζημιώσεις, η Προεδρία υπόσχεται ευρύτερες πολιτικές πρωτοβουλίες προκειμένου να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της κοινωνικής κρίσης και των βίαιων συγκρούσεων στις πόλεις. Τίθται όμως το ερώτημα ποιες μπορεί να είναι τέτοιες πρωτοβουλίες, οι οποίες να μην δοκιμάστηκαν μέχρι τώρα και τι περιθώρια υπάρχουν για την ανάκτηση των «χαμένων εδαφών της γαλλικής δημοκρατίας» , όπως αποκαλούν ορισμένοι τις υποβαθμισμένες περιοχές των πόλεων, με τη μεγάλη περιθωριοποίηση, την κοινωνική πόλωση και τον πολιτισμικό φανατισμό. 

ΤΙ ΦΤΑΙΕΙ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ 

«Η Γαλλία μοιάζει με μια χύτρα ταχύτητας, κάθε κρίση απελευθερώνει τα προβλήματα, τις κοινωνικές συγκρούσεις, τις εντάσεις και την αμφισβήτηση των θεσμών” γράφει το Politico.  «Το κράτος επικαλείται διαρκώς τις αξίες της ελευθερίας, της ισότητας και της αδελφοσύνης, αλλά φαίνεται πως ολόκληρα τμήματα του πληθυσμού δεν βιώνουν κάτι τέτοιο», σuμπληρώνει ο Μπούνο Κατρές, πολιτικός ερευνητής στο ινστιτούτο Sciences Po. Το γεγονός πάντως είναι ότι από όλες τις χώρες του G7 και τα μεγαλύτερα και πλουσιότερα κράτη μέλη της ΕΕ, η Γαλλία εδώ και χρόνια παρουσιάζει τις εντονότερες κοινωνικές κρίσεις και αντιδράσεις. Οι εργασιακές αναταραχές είναι συχνές και παίρνουν διαστάσεις, όπως η πρόσφατη για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Μεγάλες συγκρούσεις, επεισόδια, έως δολοφονίες και τρομοκρατικές πράξεις με φυλετικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά συμβαίνουν τουλάχιστον από το 2005. Κρίσεις διάχυτης κοινωνικής δυσαρέσκειας, που δεν αφορούν μόνο κάποια συγκεκριμένα αιτήματα, όπως το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων αποτελούν επίσης μια γαλλική ιδιαιτερότητα. Βίαια γεγονότα, όπως αυτά που ξέσπασαν μετά τον θάνατο του δεκαεπτάχρονου Ναέλ , ξεπερνούν κι εκείνα που συμβαίνουν σε περιπτώσεις αστυνομικής βίας στις ΗΠΑ. Τελικά τι συμβαίνει στη Γαλλία και κατά πόσον τα τελευταία επεισόδια είχαν χαρακτήρα «εσωτερικού πολέμου», όπως έφτασαν να λένε ορισμένοι αναλυτές, αλλά και μέλη της αστυνομίας ;     

Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΚΡΟΝ ΚΑΙ Η ΝΕΑ ΑΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΛΕΠΕΝ 

Η θητεία του Μακρόν χαρακτηρίστηκε σχεδόν από την αρχή από το ξέσπασμα κρίσεων : κίτρινα γιλέκα, πανδημία, πόλεμος στην Ουκρανία, αντιδράσεις για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, τώρα τα βίαια γεγονότα των τελευταίων ημερών. Ορισμένοι κρίνουν ως ικανοποιητική, μεθοδική κι αποφασιστική τη διαχείριση εκ μέρους του. Άλλοι το αντίθετο. Όμως πέραν τέτοιων εκτιμήσεων, αποτελεί αντικειμενική διαπίστωση πως το μεταρρυθμιστικό του έργο έχει υποστεί φθορά ήδη στον πρώτο χρόνο της δεύτερης και τελευταίας θητείας του, ενώ και η έλλειψη σταθερής πλειοψηφίας στο Κοινοβούλιο αποτελεί ένα διαρκές εμπόδιο.   

Ταυτόχρονα, από ΜΜΕ και αναλυτές καταγράφεται η άποψη ότι αναταραχές, όπως αυτές των τελευταίων ημερών, φέρνουν πιο κοντά στην Προεδρία της Γαλλίας τη Marine Le Pen, αν και για τις εκλογές του 2027 υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος. Πάντως η αρχηγός της «Εθνικής Συσπείρωσης» (RN) , όπως ονομάζεται πλέον το κόμμα της, κατέγραψε αυτές τις μέρες την υψηλότερη δημοτικότητα, καθώς το 40% στις δημοσκοπήσεις ενέκρινε την αντίδραση της στην κρίση, ακολουθούμενη από τον υπουργό Εσωτερικών Gérald Darmanin με 39%, ενώ ο Macron έρχεται τρίτος με 33%. Επίσης, περίπου το 57% τάχθηκε στο πλευρό της αστυνομίας και το 69% υποστήριξε την κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τον τερματισμό των ταραχών. Και οι δύο αυτές θέσεις υποστηρίχθηκαν έντονα από το RN.