Απολογισμός χρονιάς ή ανασκόπηση; Τι είναι πιο χρήσιμο;

Του Βασίλη Βασιλόπουλου

Μέρες που είναι συνηθίζονται οι ανασκοπήσεις και οι γλυκόπικρες αναμνήσεις μπερδεύονται. Για τον δημοσιογράφο η επιλογή των γεγονότων της χρονιάς προσομοιάζει με εσωτερική αναθεώρηση αφού καλείται να εκτιμήσει σε ψυχρό χρόνο εκείνες τις ειδήσεις που σημάδεψαν τη χρονιά μήνα -μήνα ή συγκλόνισαν την κοινή γνώμη.

Βλέπει ο συντάκτης το αρχείο και προσπαθεί σαν υφαντουργός να φέρει την χρωματική ισορροπία, είτε να διορθώσει αμβλύνοντας εντυπώσεις  αν υπάρχει ενοχικό σύνδρομο ή ύστερες εξελίξεις που αποδομούν την τότε επικαιρότητα, είτε να υπερτονίσει τη σημασία ενός γεγονότος γνωρίζοντας ωστόσο ότι αυτό σχετίζεται περισσότερο με μια σχετική ακολουθία εξελίξεων.

Οι κάλπες και οι δραματικές καταστάσεις όπως φυσικές καταστροφές, οι συγκρούσεις και τα επακόλουθά τους, δεσπόζουν σε μια χρονιά αλλά δεν προβάλλονται οι ιστορικές συγκυρίες, οι μεταβολές στάσης των πολιτικών υποκειμένων, τα κείμενα κάτω από την αφήγηση που λένε και στο θέατρο.

Κανείς δεν κάνει μια ανασκόπηση για την τυχόν ασυνέπεια του πολιτικού υποκειμένου, την πιθανή ολιγωρία των θεσμών, το εκτιμώμενο έλλειμμα πολιτικής βούλησης για τομές, μια επιστημονική έρευνα για τις κοινωνικές συνθήκες που διαμορφώνουν νέα δεδομένα, την αγκυλωτική ιδιοτέλεια των προσώπων, την κατάσταση που είναι προϊόν ενός συνόλου εξελίξεων επί μήνες.

Αν θέλει κάποιος να μαντέψει ποια είναι τα γεγονότα της χρονιάς, είναι βέβαιο ότι θα βρει περισσότερα από 12 αλλά θα δυσκολευτεί να εντοπίσει ποια γεγονότα δημιουργούν σύνολα ιδιαίτερης σημασίας για τη χώρα και τους πολίτες.

Εδώ βρίσκεται η πρόκληση που αντιμετωπίζει ένας δημοσιογράφος.  Εξηγεί ή όχι το τι συνέβη όλη τη χρονιά στο κυβερνών κόμμα; Παραθέτει με αναθεωρητική διάθεση ή όχι τα γεγονότα που σχετίζονται με την αξιωματική αντιπολίτευση και τα άλλα κόμματα; Καταπιάνεται με το προσφυγικό στιγμιαία ή δεν αδιαφορεί για όλα τα νεκρά παιδιά και την κωματώδη ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης; Εξετάζει το νέο μνημόνιο και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ή τώρα που μένουμε Ευρώπη δεν ξαναγυρίζει σε αβεβαιότητες;

Ακόμη, παρουσιάζει την κοινοβουλευτική ζύμωση για το συνταξιοδοτικό ή ασχολείται με τους ασφαλισμένους και τα εξαθλιωμένα Ταμεία; Καταθέτει ως προσωπική θέση κάποιο σημαντικό γεγονός από την επιστήμη, την τεχνολογία, την παιδεία και την υγεία ή δεν βρίσκει τίποτα ενδιαφέρον;

Το βέβαιο είναι ότι οι ανασκοπήσεις της φορμαλδεΰδης δεν προσφέρουν τίποτα όταν πάντα το ζητούμενο είναι η ανάγκη να αναθεωρήσουν όλοι και να γίνουν σοφότεροι. Ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση θα ήταν να θεσπίσουν τα κόμματα μια διαδικασία έκθεσης των στελεχών τους με τίτλο: τι είπες και τι έκανες. Μια έκθεση μη πεπραγμένων των θεσμών. Μια έκθεση απόρριψης χρηματοδοτήσεων της πραγματικής οικονομίας από κάθε Τράπεζα. Ενας κοινωνικός απολογισμός από τους συντάκτες του κοινωνικού προϋπολογισμού. Μια αναλυτική έκθεση του δικαστικού σώματος και των αρχών δημόσιας τάξης. Ένα κόστος ευκαιρίας που χάθηκε από την φορολογική πίεση από το ΥΠΟΙΚ και πάντως μια μελέτη των δυσμενών εξελίξεων στις εργασιακές σχέσεις από το Υπουργείο Εργασίας.

Οι εξωραϊσμοί δεν βοηθούν πλέον ούτε τη χώρα, ούτε κανέναν να πάει μπροστά. Ωστόσο βοηθούν να μην μετακινηθεί τίποτα και κυρίως κανείς από τη θέση του. Ούτε συζήτηση για μεταρρυθμίσεις…

Έναν τέτοιο απολογισμό όμως περιμένουν οι πολίτες από τα Μέσα και τους δημοσιογράφους.