Η σκηνή στο αεροδρόμιο της Καμπούλ ήταν μια σκηνή χάους και απόγνωσης. Εν μέσω πυροβολισμών, ο κόσμος ήταν πανικόβλητος. Χιλιάδες προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τους Ταλιμπάν και η Φατί ήταν ανάμεσά τους.
Η Φατί είναι μια τερματοφύλακας που βελτίωσε τα άπταιστα αγγλικά της παρακολουθώντας τηλεοπτικές σειρές και ταινίες μεγαλώνοντας σε ένα άλλο, πολύ διαφορετικό Αφγανιστάν.
Το πλήρες ονοματεπώνυμό της και η ηλικία της αποκρύπτονται για την προστασία της ταυτότητας της οικογένειάς της.
Καθώς οι Ταλιμπάν ανέκτησαν γρήγορα τον έλεγχο της χώρας τους τον Αύγουστο του 2021, η Φατί αποφάσισε γρήγορα ότι αυτή και οι διεθνείς συμπαίκτες της θα έπρεπε να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και τους αγαπημένους τους.
Για χρόνια έπαιζαν μαζί, μια ποδοσφαιρική ομάδα που αντιπροσώπευε ένα Αφγανιστάν με μεγαλύτερες ευκαιρίες και ελευθερία για τις γυναίκες.
Τώρα οι σκέψεις στράφηκαν στις δημόσιες εκτελέσεις και στην καταστολή της ελευθερίας που ήταν χαρακτηριστικά της προηγούμενης διακυβέρνησης των Ταλιμπάν από το 1996 έως το 2001.
Η Φατί είχε θεωρήσει αδύνατη την επιστροφή των Ταλιμπάν. Η δυσπιστία της σύντομα μετατράπηκε σε μια αίσθηση απελπισίας και τρόμου. Έπρεπε να βγει έξω.
«Δέχτηκα ότι το Αφγανιστάν τελείωσε», λέει.
«Σκέφτηκα ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να ζήσω, δεν υπήρχε περίπτωση να ξαναβγώ έξω και να παλέψω για τα δικαιώματά μου. Ούτε σχολείο, ούτε μέσα ενημέρωσης, ούτε αθλητές, τίποτα. Ήμασταν σαν πτώματα στα σπίτια μας. Για δύο εβδομάδες δεν κοιμήθηκα ποτέ. Ήμουν 24 ώρες με το τηλέφωνό μου, προσπαθώντας να απευθυνθώ σε κάποιον, οποιονδήποτε για βοήθεια. Όλη μέρα και όλη νύχτα, ξύπνια, στέλνοντας μηνύματα και έψαχνα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.”
Η Φατί και οι συμπαίκτες της βρήκαν διέξοδο. Βοηθήθηκαν από ένα «αόρατο» διεθνές δίκτυο γυναικών που καθοδηγούσε τα βήματά τους προς την ασφάλεια.
Αυτή είναι η ιστορία της φυγής τους
Ξεκινά 12.700 χιλιόμετρα μακριά στο Χιούστον του Τέξας, όπου ένας 37χρονος πρώην πεζοναύτης των Ηνωμένων Πολιτειών σχεδίαζε την εκκένωση.
«Ήταν σαν ένα μικρό εικονικό κέντρο λειτουργίας που τελείωσε το WhatsApp», λέει η Haley Carter. «Ποτέ μην υποτιμάτε τη δύναμη των γυναικών με smartphone».
Η Κάρτερ, 37 ετών, ήταν και τερματοφύλακας. Μετά τη θητεία της στον στρατό, η οποία περιλάμβανε θητεία στο Ιράκ, έπαιξε τρεις σεζόν με την ομάδα NWSL Houston Dash πριν προχωρήσει στην προπονητική. Μεταξύ 2016 και 2018 ήταν βοηθός προπονητή του Αφγανιστάν.
Η Αμερικανίδα μπορεί να ήταν χιλιάδες μίλια μακριά, αλλά μοιραζόταν πληροφορίες σχετικά με την ταχέως μεταβαλλόμενη κατάσταση στην Καμπούλ με πεζοναύτες και προσωπικό Εθνικής Ασφάλειας μέσω κρυπτογραφημένων εφαρμογών ανταλλαγής μηνυμάτων όπως το WhatsApp και το Signal.
Η επιχείρηση ονομάστηκε «Ψηφιακή Δουνκέρκη»
“Σε ένα κανονικό περιβάλλον μάχης, αυτού του είδους οι πληροφορίες δεν θα κοινοποιούνταν. Αλλά αυτή ήταν μια εκκένωση”, λέει η Carter.
“Θα είμαι ειλικρινής μαζί σου, δεν πίστευα ότι θα ήταν δυνατό. Ήταν τρελό. Ήταν άγριο, κοιτάζοντας πίσω σε αυτό.”
Η Κάρτερ είχε επιστρατευτεί για βοήθεια από την Khalida Popal, πρώην αρχηγό της εθνικής της ομάδας που είχε ασχοληθεί με το γυναικείο ποδόσφαιρο του Αφγανιστάν για χρόνια.
Ως έφηβη υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν, η Popal και οι φίλοι της έπαιζαν αγώνες σε απόλυτη σιωπή, ώστε οι Ταλιμπάν να μην τους ακούνε. Έφυγε από το Αφγανιστάν λόγω απειλών για θάνατο λόγω της συμμετοχής της στο παιχνίδι και από το 2011 ζούσε στη Δανία.
Ο χρόνος ήταν ουσιαστικός. Η Πόπαλ γνώριζε ότι η Φατί και οι συμπαίκτες της θα ήταν ευάλωτοι στις έρευνες των Ταλιμπάν λόγω των αθλητικών τους κατορθωμάτων. Ήξερε επίσης ότι οι στρατιώτες πήγαιναν από πόρτα σε πόρτα.
Πολλές αθλήτριες στην Καμπούλ κρύβονταν. Πολλοί φοβήθηκαν για τη ζωή τους. Είπε στην Fati και στους άλλους παίκτες να διαγράψουν τους λογαριασμούς τους στα social media, να κάψουν το κιτ τους και να θάψουν τα τρόπαιά τους.
«Ήταν δύσκολο γιατί ήταν τα επιτεύγματά μας», λέει η Fati. “Ποιος θέλει να κάψει τις φανέλες του; Σκέφτηκα, αν επιζήσω, θα ξανακάνω [τα επιτεύγματα]”.
Ταυτόχρονα, η Κάρτερ επεξεργαζόταν το σχέδιο να τους βγάλει με στρατιωτικό αεροπλάνο από τη χώρα με την πρώτη ευκαιρία. Ήξερε ότι η κατάσταση ασφαλείας στην αφγανική πρωτεύουσα θα γινόταν μόνο πιο επικίνδυνη.
Πίστευε ακράδαντα ότι οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας δεν χειρίζονταν άσχημα την κατάσταση. Και οι Ταλιμπάν έστηναν σημεία ελέγχου.
«Η Χαλίντα μας έστειλε μήνυμα σε όλους μας λέγοντας «κορίτσια, να είστε έτοιμες να φύγετε μαζί για το αεροδρόμιο, μόνο ένα σακίδιο το καθένα», λέει η Φατί.
“Είπε: “Δεν μπορούμε να σου πούμε ότι είμαστε σίγουροι ότι θα μπεις μέσα στο αεροδρόμιο. Αλλά αν παλέψεις, θα επιβιώσεις“.
Όταν ήρθε η ώρα, η Fati έγραψε τον αριθμό τηλεφώνου της Carter στο μπράτσο της σε περίπτωση που της κλέψουν ή της κατασχούσαν το κινητό.
Η Κάρτερ είχε πει επίσης στην Φατί ότι οι παίκτες θα έπρεπε να περιστρέφονται έχοντας τα τηλέφωνά τους ενεργοποιημένα για να διατηρήσουν τη διάρκεια ζωής της μπαταρίας στην ομάδα.
Η Φατί έφυγε από το σπίτι κουβαλώντας όσο το δυνατόν λιγότερα, σύμφωνα με τις οδηγίες. Φορούσε μακριές ρόμπες που κάλυπταν και το πρόσωπό της. Το ταξίδι προς το αεροδρόμιο ήταν γεμάτο κινδύνους, οποιοσδήποτε από τους οποίους θα μπορούσε να σταματήσει τους παίκτες στα ίχνη τους.
Η συμβουλή της Πόπαλ ήταν να μαζέψεις βαλίτσες για τρεις μέρες, για κάθε ενδεχόμενο. Αλλά εκτός από έναν φορτιστή τηλεφώνου, ρούχα και νερό, η Fati δεν μπόρεσε να αντισταθεί να πάρει άλλο ένα αντικείμενο, παρόλο που ήταν μεγάλος κίνδυνος.
«Είχα ένα από τα σορτς της εθνικής ομάδας», λέει. «Το φορούσα σαν εσώρουχο και τρόμαξα».
Η κατάσταση στο αεροδρόμιο ήταν πραγματικά απελπιστική. Χιλιάδες άνθρωποι είχαν συγκεντρωθεί, κάποιοι είχαν ταξιδέψει από τις πιο απομακρυσμένες περιοχές της χώρας.
«Οι άνθρωποι στριμώχνονταν ο ένας στον άλλον και προσπαθούσαν να μπουν μέσα όσο πιο γρήγορα μπορούσαν», λέει η Fati.
“Ήταν θέμα ζωής και θανάτου. Όλοι προσπαθούσαν να επιβιώσουν”. Για τη συντριπτική πλειοψηφία, ο αγώνας ήταν μάταιος.
«Αν το όνομά σου δεν ήταν σε λίστα ή δεν υπήρχε κάποιος μέσα στο αεροδρόμιο που έβγαινε να σε πάρει, δεν έμπαινες», λέει η Κάρτερ.
«Έπρεπε λοιπόν να δουλέψουμε πολύ σκληρά για να βεβαιωθούμε ότι οι αντίστοιχοι φύλακες στις πύλες είχαν τις πληροφορίες τους για να βεβαιωθούν ότι θα μπορούσαν να μπουν μέσα».
Η Κάρτερ είπε στην Φατί ότι «θα υπάρχει ένας τύπος στη βόρεια πύλη».
Και πρόσθεσε: “Θα πρέπει να είστε εκεί την ακριβή ώρα και να γράψετε έναν κωδικό πρόσβασης που σας λέω. Θα καταλάβει και δεν θα υπάρχουν ερωτήσεις και εσείς θα είστε μέσα”.
Αυτός ο κωδικός πρόσβασης ήταν το όνομα του ναυτικού ήρωα του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου, John Basilone, και η ημερομηνία ίδρυσης του σώματος των πεζοναυτών – 10 Νοεμβρίου 1775 – σε συνδυασμό με διάφορα άλλα σύμβολα.
«Μου ανακοίνωσαν ότι αυτό θα αναζητούσαν οι πεζοναύτες στην πύλη», λέει η Κάρτερ. «Οι πεζοναύτες θα μάθουν ότι ένας άλλος πεζοναύτης της είπε να γράψει αυτό το σημάδι».
Αλλά στη βόρεια πύλη, η Φατί και η ομάδα της γύρισαν πίσω. Το μήνυμα δεν είχε περάσει.
“Προσπάθησα να δείξω αυτόν τον κωδικό, αλλά ο στρατιώτης απέρριπτε και έλεγε, ποια εθνική ομάδα; Ποιά είσαι;” λέει η Φατί.
«Είπε, αν έχεις αμερικανικό διαβατήριο, θα σε αφήσουμε να μπεις, αλλά όχι άλλες επιλογές».
Στο Χιούστον, η Κάρτερ έπρεπε να βαθμονομήσει εκ νέου το σχέδιο.
«Η καρδιά μου δεν βούλιαξε σε εκείνο το σημείο επειδή ήμουν σε λειτουργία», λέει.
«Είπα εντάξει, αυτό δεν είναι πρόβλημα, απλά δώστε μου λίγο χρόνο για να επικοινωνήσω εκ νέου με τους ανθρώπους στην πύλη για να ξέρουν ότι θα έρχεστε.
“Νομίζω ότι είχε άγχος, και δικαίως. Δεν είχα άγχος, γιατί αν είμαι αγχωμένος, αυτό το άγχος θα της μεταδώσει.”
Ο Φάτι και οι υπόλοιποι παίκτες δεν είχαν παρά να περιμένουν.
«Αν υποθέσω, ήταν 48 ώρες έξω από το αεροδρόμιο», λέει.
«Ο καιρός ήταν πολύ ζεστός, δεν είχε αέρα. Τα παιδιά γύρω μας έκλαιγαν και ούρλιαζαν και έλεγαν «πάμε σπίτι, δεν θέλουμε να πεθάνουμε». Όποτε άκουγαν τους πυροβολισμούς, ούρλιαζαν.
«Υπήρχαν τόσα μάτια που με κοιτούσαν για να κάνω κάτι, να βρω έναν τρόπο».
Η Φατί αποφάσισε ότι αυτή και οι παίκτες θα προσπαθήσουν ξανά, αυτή τη φορά στη νότια πύλη. Υπήρχαν δύο σημεία ελέγχου των Ταλιμπάν στο δρόμο.
Στην αρχή την χώρισαν από τον αδερφό της και τον ξυλοκόπησαν άσχημα. Στο δεύτερο, η ίδια κλωτσήθηκε και χτυπήθηκε από τους άνδρες με τουφέκια σπρώχνοντας τα πλήθη προς τα πίσω.
Με το βάρος της ευθύνης στους ώμους της, μέσα στη συντριβή των σωμάτων, τη ζέστη και τους πυροβολισμούς, ένιωσε ότι είχε τελειώσει. Ένιωθε να τα παρατάει.
Τότε θυμήθηκε το μήνυμα που της είχε στείλει η Πόπαλ: «Αν παλέψεις, θα επιβιώσεις».
Η Φατί λέει: “Ήταν ένα πράγμα που φώτισε αυτό το σκοτάδι. Ξαφνικά, κάτι μου έλεγε να σηκωθώ ξανά και ξεκίνησα ξανά με έντονο τρόπο. Αυτό ήταν ένα μάθημα που θα κρατήσω σε όλη μου τη ζωή, υπάρχει πάντα μια ελπίδα, υπάρχει πάντα μια ανοιχτή πόρτα.”
Οι παίκτριες ανασυγκροτήθηκαν. Ξαφνικά, εκμεταλλευόμενες μια απόσπαση της προσοχής που απορρόφησε την προσοχή των φρουρών των Ταλιμπάν, έκαναν μια βόλτα για τους Αυστραλούς στρατιώτες λίγο πιο πέρα, ακόμα στη νότια είσοδο του αεροδρομίου.
“Υπήρχαν τόσοι πολλοί άνθρωποι, αλλά καταφέραμε να περάσουμε το τελευταίο σημείο ελέγχου”, λέει η Fati. «Είδαμε τους Αυστραλούς στρατιώτες και φωνάξαμε φράσεις όπως «παίκτες της εθνικής ομάδας», «Αυστραλία» και «ποδόσφαιρο».
«Εξέτασαν τα έγγραφά μας και μας άφησαν να περάσουμε».
Όταν η Φατί, οι συμπαίκτες της και κάποιοι Αφγανοί Παραολυμπιονίκες επιβιβάστηκαν σε ένα στρατιωτικό μεταγωγικό αεροπλάνο C-130 με προορισμό την Αυστραλία, έστειλε μια φωτογραφία και ένα μήνυμα στην Κάρτερ. “Τα κατάφερα. Τα καταφέραμε.”
Το C-130 είναι ένας ανόητος μεταφορέας υλικού και στρατευμάτων για εμπόλεμες ζώνες και τα κορίτσια φιλοξενήθηκαν στον χώρο φορτίου, προσπαθώντας να βολευτούν αρκετά ώστε να κοιμούνται το ένα στον ώμο του άλλου.
Έτσι, δεν υπήρχαν δραματικές τελευταίες ματιές κάτω από το παράθυρο στο μέρος που ήταν πάντα το σπίτι.
“Το αεροπλάνο μόλις απογειώθηκε και υπήρχε μόνο θόρυβος και φόβος που είχαμε. Κοιτάζοντας γύρω, υπήρχαν απλά φοβισμένα πρόσωπα”, λέει η Fati.
«Σκέφτηκα, δεν θα μπορέσεις ποτέ να ξαναδείς αυτό το όμορφο μέρος όπου έκανες αναμνήσεις και μεγάλωσες. Είναι η τελευταία σου φορά».
Το 2010, στον πρώτο τους επίσημο αγώνα, με αρχηγό την Popal, οι γυναίκες του Αφγανιστάν έχασαν με 13-0 από το Νεπάλ.
Ανεξάρτητα από το σκορ, δημιουργήθηκε μια δυναμική που θα μπορούσε να ανθίσει μόνο στις σχετικές ελευθερίες ενός Αφγανιστάν χωρίς την κυριαρχία των Ταλιμπάν.
«Ήμασταν μια φωνή για όλους αυτούς που ήταν άφωνοι», λέει η Fati.
«Έκανε τους γονείς μου να αλλάξουν νοοτροπία, ειδικά τον μπαμπά μου. Είχε την ίδια νοοτροπία με άλλους άνδρες που πίστευαν ότι ο αθλητισμός δεν είναι καλός για τις γυναίκες.
«Κάποιοι νόμιζαν ότι προσπαθούσαμε απλώς να διασκεδάσουμε. Αλλά δεν καταλάβαιναν ότι δεν ήταν απλώς διασκέδαση. Ήταν για την κοινωνία, ήταν για τα δικαιώματα.
«Η εθνική μας ομάδα αφορούσε όλες εκείνες τις γυναίκες που ήταν κρυμμένες».
Η ομάδα δεν έφτασε ποτέ κοντά στην πρόκριση σε ένα μεγάλο τουρνουά όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο ή το Ασιατικό Κύπελλο, αλλά υπό την Αμερικανίδα προπονήτρια Kelly Lindsey και την βοηθό Carter έφτασαν στο χείλος των 100 κορυφαίων του κόσμου, παρά το γεγονός ότι ήταν πολύ επικίνδυνο για κάποιον από τους προπονητές τους. πάτησε το πόδι του στο αφγανικό έδαφος.
Η πιο πρόσφατη επίσημη επιτυχία που αφορούσε γυναίκες Αφγανές ποδοσφαιριστές ήρθε τον Ιούνιο του 2021 σε ένα τουρνουά κάτω των 20 ετών για χώρες της κεντρικής Ασίας στο Τατζικιστάν.
Δύο μήνες αργότερα ήρθε η επιστροφή των Ταλιμπάν.
Στην Αυστραλία, η Φατί και οι συμπαίκτριές της προπονήθηκαν μαζί για πρώτη φορά τον Φεβρουάριο, αφού η Melbourne Victory παρείχε εγκαταστάσεις και προπονητές.
«Το συναίσθημα ήταν εκπληκτικό», λέει η Fati.
«Σκέφτηκα ότι έχουμε τα πάντα πίσω και υπήρχε μια νέα ελπίδα για όλους τους συμπαίκτες μου.
“Έχω κλειδώσει αυτά τα χαμόγελα στη μνήμη μου. Και σκέφτηκα, είμαι επιτυχημένη. Δεν θα χαθούμε.”
Τον Απρίλιο πέρασαν άλλο ένα ορόσημο. Με προπονητή τον πρώην διεθνή Ουαλό Τζεφ Χόπκινς, ο οποίος είναι τώρα προπονητής γυναικών στο Melbourne Victory, έπαιξαν τον πρώτο τους αγώνα μετά την φυγή τους από την Καμπούλ, ισόπαλοι 0-0 εναντίον μιας τοπικής ομάδας εκτός πρωταθλήματος.
Η φανέλα του Αφγανιστάν δεν έφερε ονόματα, μόνο αριθμούς στο πίσω μέρος των φανελών – μια υπενθύμιση ότι, ενώ είναι ασφαλείς, οι συγγενείς τους εξακολουθούν να κινδυνεύουν από αναγνώριση και αντίποινα.
Το μέλλον μοιάζει αβέβαιο. Για να αγωνιστούν διεθνώς σε επίσημους αγώνες θα χρειαστούν την υποστήριξη της Αφγανικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου (AFA) και την έγκριση των Ταλιμπάν, την οποία κανείς δεν περιμένει να δοθεί.
Τον Σεπτέμβριο η ομάδα αποσύρθηκε από τα προκριματικά για το Ασιατικό Κύπελλο γυναικών του Φεβρουαρίου, το οποίο κέρδισε η Κίνα.
Η FIFA περιγράφει την κατάσταση στο Αφγανιστάν ως «ασταθή και πολύ ανησυχητική». Λέει ότι «παραμένει σε επαφή» με την AFA και «παραμένει αφοσιωμένη στην ανάπτυξη του παιχνιδιού».
Αλλά δεν μπορούσε να πει με καμία σαφήνεια εάν η Φατί και οι συμπαίκτες της θα μπορούσαν και πάλι να εκπροσωπήσουν τη χώρα τους.
Εν τω μεταξύ, η ανδρική ομάδα έπαιζε, χάνοντας πρόσφατα την πρόκριση στο Κύπελλο Ασίας του 2023. Ο πρόεδρος της AFA, Mohammad Kargar, δεν έχει απαντήσει σε αίτημα συνέντευξης.
Η Φατί παραμένει αποφασιστική.
«Ανησυχούμε για τον τίτλο της εθνικής ομάδας του Αφγανιστάν, αν πρόκειται να τον έχουμε επίσημα ή όχι», λέει.
«Αν η AFA πει όχι εθνική ομάδα, δεν πειράζει γιατί έχω τους συμπαίκτες μου. Έχουμε ο ένας τον άλλον. Θα παίξουμε μαζί ή ατομικά. Είμαστε ήδη μια οικογένεια και κανείς δεν μπορεί να το αλλάξει.
“Οι στόχοι θα είναι να κάνουμε τις εθνικές ομάδες της Αυστραλίας ή της χώρας στην οποία βρισκόμαστε. Ακόμα είμαστε Αφγανοί και, κατά κάποιο τρόπο, θα είμαστε οι εκπρόσωποι της εθνικότητάς μας.”
Η Κάρτερ συνάντησε τελικά την Φατί στην Αυστραλία τον Απρίλιο. «Είναι μια απίστευτη νεαρή γυναίκα», λέει η Αμερικανίδα.
«Δεν είναι μόνο η επινοητικότητα, αλλά το θάρρος που επέδειξε ολόκληρη η ομάδα νεαρών γυναικών, με τη Φατί να είναι η ηγέτης. Η ανθεκτικότητα και το θάρρος που έδειξαν τον τελευταίο χρόνο κόβουν την ανάσα.
«Αυτές οι γυναίκες είναι οι ήρωές μου».
Πηγή: BBC News
Επιμέλεια-μετάφραση: Σπύρος Αμπελάκης
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος