Γεώργιος Παπανικολάου – 13 Μαΐου 1883

Στις 13 Μαΐου 1883 γεννήθηκε στην Κύμη Ευβοίας ο γιατρός και ερευνητής με παγκόσμια αναγνώριση Γεώργιος Παπανικολάου. Η προσφορά του στην ανθρωπότητα με την ανακάλυψη και τη συμβολή της πρωτοποριακής κυτταροδιαγνωστικής μεθόδου στην πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, τον κατέστησε έναν από τους διασημότερους ερευνητές της Ιατρικής του 20ου αι. ενώ η εφαρμογή του Τεστ Παπανικολάου (Τεστ-Παπ) κυριάρχησε, σώζοντας εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο.

Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή την επέτειο γέννησης του μεγάλου επιστήμονα, σας προτείνει την εκπομπή:

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΙΑ ΖΩΗ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ

(video)

Σειρά ντοκιμαντέρ ιστορικής καταγραφής με θέμα πρόσωπα και γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μας. Το συγκεκριμένο επεισόδιο της εκπομπής «Μαρτυρίες» παρουσιάζει τη ζωή και το ερευνητικό έργο, αναγνωρισμένο σε παγκόσμια κλίμακα, του Γεωργίου Παπανικολάου. Η αφήγηση ξεκινώντας με την παράθεση στοιχείων για τη γενέτειρά του, την Κύμη Ευβοίας, τις καταβολές του και το οικογενειακό του περιβάλλον, διατρέχει τα πρώτα χρόνια της ζωής του, τις γυμνασιακές σπουδές του στην Αθήνα, παράλληλα με τις ευαισθησίες του, την αγάπη για τη μουσική, τις πνευματικές του ενασχολήσεις και τις νεανικές ανησυχίες του.

Παρακολουθούμε την περίοδο φοίτησής του στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1898-1904) και τη σύνδεσή του με τις προοδευτικές και ριζοσπαστικές αντιλήψεις της εποχής, τον κύκλο του αθηναϊκού περιοδικού «Ο Νουμάς», καθώς και τη φιλία του με τον Αλέξανδρο Δελμούζο που θα τον συνοδεύσει και τα χρόνια των μεταπτυχιακών του σπουδών στη Γερμανία (1907-1910). Γίνεται ακόμη λόγος για την περίοδο που ο Παπανικολάου εργάστηκε ως ερευνητής της ενάλιας ζωής στο Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο του Μουσείου του Μονακό, του φυσιοδίφη πρίγκιπα του Μονακό Αλβέρτου Α΄.

Σταθμός για το ξεκίνημα της ερευνητικής του καριέρας ήταν η πρόσληψή του στο Παθολογοανατομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κορνέλ της Ν. Υόρκης, όπου τη δεκαετία του ’20 οι ερευνητικές προσπάθειες του Παπανικολάου θα επικεντρωθούν στον εντοπισμό καρκινικών κυττάρων σε κολπικά επιχρίσματα. Γίνεται λόγος για την αντίδραση της αμερικανικής επιστημονικής κοινότητας απέναντι στην ανακάλυψη της νέας μεθόδου διάγνωσης του καρκίνου, όταν πρωτοδημοσιεύεται το 1928. Προβάλλονται αποσπάσματα συνεντεύξεων φίλων του ερευνητών, όπως του αμερικανού Τσαρλς Κάμερον και του καθηγητή Νικόλαου Λούρου, οι οποίοι μιλούν για την επιμονή του στην έρευνα και την απήχηση της κυτταροδιαγνωστικής μεθόδου που ανέπτυξε ο Παπανικολάου. Πολύτιμος παραστάτης και βοηθός στο έργο του ήταν η σύζυγός του Μάχη. Την μεγάλη προσφορά του σχολιάζουν επίσης στην εκπομπή, οι πανεπιστημιακοί καθηγητές Χρήστος Κίττας και Σπύρος Μαρκέτος. Στο τελευταίο μέρος, γίνεται αναφορά στις δημοσιεύσεις του, με κυριότερες την ιστορική μονογραφία του το 1943 «Διάγνωση του καρκίνου της μήτρας από το κολπικό υγρό» και το μνημειώδες σύγγραμμα «Άτλας Αποφολιδωτικής Κυτταρολογίας» το 1954, που αποτέλεσε σταθμό στον κλάδο της κυτταρολογίας.

Η αναγνώριση του Γ. Παπανικολάου από την παγκόσμια ιατρική κοινότητα επισφραγίστηκε με την απονομή του αμερικανικού έπαθλου Lasker το 1950 ενώ η συνομοσπονδία των γυναικείων σωματείων της Αμερικής τον τίμησε με ψήφισμά της το 1957 σε εκδήλωση, από την οποία ακούγεται απόσπασμα ομιλίας με τη φωνή του Γ. Παπανικολάου.

Λίγο πριν το θάνατό του το 1962 θα αφοσιωθεί στην υλοποίηση του οράματός του για τη δημιουργία Ινστιτούτου Αντικαρκινικής Έρευνας στο Μαϊάμι της Φλόριντας. Κατά τη διάρκεια της εκπομπής, στην προσωπικότητα και το έργο του Γ. Παπανικολάου αναφέρονται επίσης, η ανιψιά του Μαρία Κόκκορη και ο πρόεδρος του Μορφωτικού και Εκπολιτιστικού Συλλόγου Κύμης Γιάννης Αδαμόπουλος.

Έτος παραγωγής: 2008

Σενάριο-Σκηνοθεσία: Γιώργος Πετρίτσης

Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr