Το χρονικό της προσφυγιάς – 31 Αυγούστου 1922

Πλάνα από τη θάλασσα δείχνουν τα σπίτια στην προκυμαία της Σμύρνης παραδομένα στις φλόγες, ενώ πυκνός καπνός τυλίγει ολόκληρη την πόλη. Άνδρες και γυναίκες με ποικίλες ενδυμασίες βαδίζουν στην προκυμαία κουβαλώντας τα υπάρχοντά τους. Στο λιμάνι διακρίνεται μεγάλο πλοίο με ξένη σημαία, ενώ οι πρόσφυγες προσπαθούν να προσεγγίσουν με βάρκες τα πλοία που θα τους μεταφέρουν μακριά από τον τόπο της καταστροφής. Σύντομη σκηνή από το κατάστρωμα ενός πλοίου που είναι γεμάτο γυναικόπαιδα. Μέσα στη νύχτα η Σμύρνη εξακολουθεί να φλέγεται. Γενική άποψη των ερειπωμένων συνοικιών της πόλης με τους σκελετούς των σπιτιών.

Ακολουθεί γενική άποψη της Αδριανούπολης μετά την εκκένωσή της από τον ελληνικό πληθυσμό. Οι δρόμοι έχουν ερημώσει, αλλά μια ηλικιωμένη γυναίκα στέκεται μόνη στην πόρτα του σπιτιού της αρνούμενη να το εγκαταλείψει. Σ’ ένα δρόμο διακρίνεται άνδρας με όπλο, ο οποίος περιπολεί. Αγρότες πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη μεταφέρουν τα υπάρχοντά τους με καμήλες, κάρα και βοϊδάμαξες. Τα καραβάνια προχωρούν με δυσκολία στους αγροτικούς δρόμους. Σε μια στιγμή ανάπαυλας μια ομάδα προσφύγων γευματίζει στο ύπαιθρο καθισμένη κυκλικά στο έδαφος γύρω από ένα ταψί. Ο φακός καταγράφει τα βασανισμένα πρόσωπα των ανθρώπων. Φορτηγό τρένο μεταφέρει καρβέλια ψωμί. Άλλα τρένα, γεμάτα πρόσφυγες στις σκεπές των βαγονιών, περνούν από περιοχή όπου έχει στηθεί μεγάλος καταυλισμός με κωνικές σκηνές.

Τα πλοία με τους πρόσφυγες φθάνουν στο λιμάνι του Πειραιά. Οι νεοαφιχθέντες ξεφορτώνουν αποσκευές στην πλημμυρισμένη από κόσμο προκυμαία. Σε εργοστάσιο του Πειραιά στεγάζονται προσωρινά πρόσφυγες, άνδρες και γυναικόπαιδα. Ένας γιατρός και μια νοσοκόμα επισκέπτονται τον καταυλισμό για να εμβολιάσουν τα παιδιά. Ομάδα παιδιών ποζάρουν στο φακό κι ένα από αυτά κλαίει. Εικόνες από την καθημερινή ζωή στον πρόχειρο καταυλισμό. Γυναίκες ασχολούνται με τη φροντίδα των παιδιών και το νοικοκυριό, ενώ σ’ ένα τοίχο διακρίνονται οι θρησκευτικές εικόνες που έφεραν μαζί τους. Σε αποβάθρα του Πειραιά πρόσφυγες μαζεύουν την τζίβα που έχουν ξεφορτώσει τα καράβια, για να φτιάξουν στρώματα. Γυναικόπαιδα με δοχεία στα χέρια περιμένουν μέσα στο κρύο να αρχίσει η διανομή του συσσιτίου.

Εικόνες από προσφυγικό καταυλισμό στην Αθήνα. Πρόσφυγες στριμώχνονται για το συσσίτιο έξω από παράθυρο με κάγκελα. Σε δρόμο με χαμηλές μονοκατοικίες μεγάλη ουρά προσφύγων περιμένει για το συσσίτιο, το οποίο διανέμει ένας άνδρας από ανοιχτό παράθυρο.

Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr