του Νάσου Μπράτσου
Σε πολλούς έχουν αποτυπωθεί οι εικόνες από τα γήπεδα της Αγγλίας, όταν τιμούνται οι πεσόντες στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι η λεγόμενη «poppy day» στον αθλητισμό της συγκεκριμένης χώρας και αναφέρεται συνολικά σε όλους τους πεσόντες εκείνης της περιόδου και όχι ιδιαίτερα σε όσους είχαν αθλητική ιδιότητα.
Στην Ελλάδα στη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου, και στη γερμανική εισβολή που ακολούθησε, αλλά και στα μαύρα χρόνια της κατοχής, αρκετοί ήταν οι αθλητές που έχασαν τη ζωή τους πολεμώντας με κάθε τρόπο τους κατακτητές, ενώ αρκετοί συμμετείχαν σε αθλητικές δράσεις (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, κλπ) στα κατοχικά χρόνια, στηρίζοντας το φρόνημα του λαού μας και ενισχύοντας εμπράκτως την προσπάθειά του για επιβίωση, με στήριξη συσσιτίων, κλπ.
Στη χώρα μας που αναλογικά με τον πληθυσμό της σε μία άλλη περίοδο, εκείνη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πλήρωσε βαρύτατο φόρο αίματος και ειδικά στο χώρο του αθλητισμού, αρκετοί ήταν οι αθλητές που αγωνίστηκαν εναντίον του φασισμού – ναζισμού, καμία ανάλογη εκδήλωση τιμής και μνήμης δεν έχει οργανωθεί μέχρι σήμερα σε σταθερή βάση από την πολιτεία, μιλώντας εξειδικευμένα για το χώρο του αθλητισμού. Μερικές εξαιρέσεις έχουν υπάρξει από συλλόγους και αυτές σποραδικές.
Τέτοιες μέρες σαν αυτές που διανύουμε, οι ναζί υποχωρούσαν το 1944 από την Αθήνα και τον Πειραιά, έχοντας τοποθετήσει εκρηκτικούς μηχανισμούς στον Πειραιά, για να καταστρέψουν υποδομές, μεταξύ αυτών και το εργοστάσιο της ΔΕΗ στο Κερατσίνι.
Όταν ξημέρωνε η 13η Οκτωβρίου 1944, οι Γερμανοί έπεσαν στην παγίδα του ΕΛΑΣ που τους άφησε να προσεγγίσουν το εργοστάσιο της ΔΕΗ, ενώ οι τρεις λόχοι του ΕΛΑΣ (περίπου 90 μαχητές) είχαν πιάσει τους λόφους, είχαν δηλαδή «από κάτω» τους Γερμανούς, «στη γούβα» όπως έλεγαν στις διηγήσεις τους οι συμμετέχοντες.
Στη μάχη συμμετείχαν ο ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού Νίκος Γόδας, ο μετέπειτα άσος του Ολυμπιακού Ανδρέας Μουράτης. Επίσης πολλοί άλλοι έδωσαν το παρόν στα βουνά της Αλβανίας και μετά στους αγώνες στην κατεχόμενη Ελλάδα, όπως ο Κώστας Λιάρος, ποδοσφαιριστής και κολυμβητής του Απόλλων Καλαμαριάς που εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ, ο καπετάνιος του ΕΛΑΣ Πάνος Αλεξάς του Παναιτωλικού, ο σαμποτέρ Γεώργιος Ιβανόφ, ο Αντώνης Καστρινός, ο πιο σημαντικός πρόεδρος της Δόξας Δράμας, που υπήρξε αξιωματικός της Εθνικής Αντίστασης, ο Σπύρος Κοντούλης της ΑΕΚ τον Ιούνιο του 1944 που σκοτώθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής, στην προσπάθεια του να αποδράσει από το φορτηγό που τον μετέφερε για εκτέλεση από τις φυλακές Χαϊδαρίου στο σκοπευτήριο της Καισαριανής.
Ο Ολυμπιακός Βόλου έχασε τους Κυριάκο Μαυραντζούλη στην μάχη της Κλεισούρας και τους Νίκο Μαλαβέτα και Φάνη Σωτηρίου, στη διάρκεια της κατοχής. Ο Μεσσηνιακός τον Πότη Μανολούδη στο Μπλόκο της Καλαμάτας.
O Δημήτρης Πιερράκος του Παναθηναϊκού έπεσε στις 18 Νοεμβρίου 1940 στη Διποταμιά, αλλά και ο τερματοφύλακας του ΠΑΟΚ, Νίκος Σωτηριάδης έπεσε στις 28 Ιανουαρίου 1941, στο ύψωμα της Τσέροβας, στην Κλεισούρα, καθώς και ο Γιώργος Βατίκης ποδοσφαιριστής του ΠΑΟΚ που έπεσε στον Μοράβα στις 17 Νοεμβρίου 1940. Ο Νίκος Πολυκράτης του Ολυμπιακού Πατρών που ανδραγάθησε στο ελληνοϊταλικό μέτωπο και ακολούθως έγινε ο θρυλικός Καπετάν Νικήτας στα βουνά της Αχαΐας.
Αλλά και τόσοι και τόσοι άλλοι που είτε δεν έζησαν να δουν την χώρα μας να απελευθερώνεται, είτε τραυματίστηκαν στους αγώνες εκείνης της περιόδου. Ατελείωτος είναι ο κατάλογος.
Με αφορμή και τον επετειακό χαρακτήρα της ημέρας που πλησιάζει, αυτή της 28ης Οκτωβρίου, νομίζουμε ότι επιτέλους θα έπρεπε να θεσμοθετηθεί και «η δικιά μας poppy day» ώστε να αναδειχθεί και να τιμηθεί ο ρόλος του αθλητισμού στην περίοδο της επίθεσης της φασιστικής Ιταλίας και της ναζιστικής Γερμανίας στη χώρα μας και των δεινών που επακολούθησαν.
Στα μεταπολεμικά χρόνια που ακολούθησαν η απόδοση τιμών από το κράτος, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και άλλους φορείς, στα θύματα της κατοχής και τους αγώνες της Εθνικής Αντίστασης, ήταν και παραμένει μία σωστή επιλογή για διατήρηση της ιστορικής μνήμης. Ομοίως και πιο εξειδικευμένες εκδηλώσεις Τιμής & Μνήμης σε κλάδους που είχαν ιδιαίτερη συμμετοχή (πχ στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, το Μπλόκο της τηλεφωνικής, η Μάχη της Ηλεκτρικής, κλπ).
Εκτίμησή μας είναι ότι ο ρόλος του αθλητισμού στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο δεν έχει αναδειχθεί, ώστε να αποτελέσει θετικό παράδειγμα και στις νέες γενιές.
Για να προλάβουμε όσους εύλογα αναρωτηθούν για το αν αυτές οι κατευθύνσεις μπορούν να υλοποιηθούν – δρομολογηθούν όταν στον καιρό μας διοργανώσεις αναβάλλονται, άλλες δεν ξέρουν πότε αρχίζουν και με ποιους οργανωτικούς όρους, ας σκεφτούμε αν είχαν τέτοιου τύπου «κρατήματα» οι πρόγονοί μας όταν δέχονταν τις επιθέσεις της φασιστικής Ιταλίας και της ναζιστικής Γερμανίας, πόσο διαφορετικά θα είχε γραφτεί η ιστορία. Πάντα οι μεγάλες στρατηγικές επιλογές πρέπει να προηγούνται της περιστασιακής διαχείρισης καταστάσεων.
Προτείνουμε λοιπόν σαν ένδειξη τιμής προς τους αθλητές της κατοχικής περιόδου, να θεσμοθετηθεί την πλησιέστερη αγωνιστική στην 28η Οκτωβρίου η τήρηση ενός λεπτού σιγής πριν την έναρξη των αγώνων ποδοσφαίρου και μπάσκετ και όποιων άλλων ομαδικών αθλημάτων έχουν οι ομοσπονδίες τους ανάλογες επιλογές.
Σχετικά θέματα
Τίμησαν τους αθλητές που έπεσαν τον πόλεμο του 1940 και στην κατοχή
Το ποδόσφαιρο στον πόλεμο του 1940 και στην κατοχή
«12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα ελεύθερη» – Ποδόσφαιρο και Εθνική Αντίσταση
Κώστας Λιάρος: Αγώνες στο γήπεδο, στους υγρούς στίβους και στο βουνό
Ενωμένοι Παναθηναϊκοί και ΑΕΚτζήδες στην κατοχική Αθήνα
Τιμήθηκαν τα “γελαστά παιδιά” των γηπέδων που έδωσαν τη ζωή τους στα κατοχικά χρόνια
Tιμούν τη μνήμη του εκτελεσμένου από τους ναζί Σπύρου Κοντούλη
H συγκλονιστική ιστορία του Heinz Steyer – O Γερμανός που εκτέλεσαν οι ναζί στην Ηλεία
“Εθνική Αντίσταση και ποδόσφαιρο” στις εκδηλώσεις για το Μπλόκο της Καλογρέζας
Τίμησαν τους νεκρούς του Μπλόκου της Καλογρέζας με αγώνα ποδοσφαίρου
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος