Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τρίτη 30 Αυγούστου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Φωνές για σύσταση εξεταστικής επιτροπής, αρχίζουν να ακούγονται. Η Διάσκεψη της Βενετίας οδηγείται σε ματαίωση και ενώ οι Τούρκοι της Κωνσταντινούπολης ‘’ονειρεύονται εκκένωσιν της Θράκης’’, ιταλικά δημοσιεύματα εκτιμούν ότι ‘’θα ήτο συνατή η λύσις του Ανατολικού ζητήματος, εάν παρεχωρείτο εις τους Τούρκους το ήμισυ της Θράκης’’…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΤΟ ΠΡΩΤΟΝ ΤΩΝ ΟΛΙΣΘΗΜΑ

«Διά τούτο το πρώτον κυβερνητικόν ολίσθημα υπήρξεν η δημιουργία κοινωνικού πανικού, επί δήθεν απειλουμένη τάξει και η αποφυγή δημοσιεύσεως προγράμματος κυβερνητικού εξ ου να αντλήση νέαν ελπίδα και νέαν πίστιν ο Ελληνικός λαός»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ

ΒΑΡΥΣΗΜΑΝΤΟΣ ΔΗΛΩΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ

Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΠΟΜΕΝΕΙ ΤΟ ΜΟΝΟΝ ΑΤΟΥ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΝ ΤΗ ΕΓΓΥΣ ΑΝΑΤΟΛΗ

• ΑΙ ΕΥΘΥΝΑΙ

«Η δημοσία γνώμη διατελεί σήμερον κατά μέγα μέρος εν πλάνη. Εν τη πλάνη την οποίαν κατώρθωσαν να εμπεδώσωσι συστηματικοί και θρασείς ψευδολόγοι και άλλοι καλής μέν πίστεως αλλ’ ανόητοι και ευεπίφοροι ερευνηταί. Η αλήθεια θ’ αποκαταστασθή μόνον διά της καταδίκης πάντων γενικώς των υπευθύνων. Η οποία θα υπάρξη παράδειγμα και διά τους μεταγενστέρους, οίτινες θα ετόλμων υπό την φοράν παραδόξου τύχης ν’ αναλάβωσι την διαχείρισιν υψίστων αξιωμάτων»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙΡΟΣ ΕΥΘΥΝΟΛΟΓΙΑΣ

«Η λογική είνε μία, και επιτακτική η εξ αυτής υπαγορευομένη φρόνησις. Και η λογική επιτάσσει όπως επί του παρόντος, εφόσον διανύομεν το οξύ στάδιον της εθνικής κρίσεως και η εκ του στρατιωτικού ατυχήματος παραχθείσα εντύπωσις διατηρείται ισχυρά εις τα πνεύματα όλων, αποφευχθή πάσα συζήτησις περί ευθυνών και υπευθύνων, είτε εξ επισήμου πρωτοβουλίας προέρχεται, είτε εξ ανευθύνου, διότι κατά τας παρούσας περιστάσεις διεξαγομένη τοιαύτη συζήτησις, θα επιτίνη την σύγχυσιν, θα εξάψη τα πνεύματα και θα δημιουργήση περιβάλλον παν άλλο ή συνεπές προς τας απαιτήσεις και τας ανάγκας της κρίσεως»

ΕΘΝΟΣ

• ΔΕΝ ΕΝΘΑΡΡΥΝΟΥΝ…

«Φοβούμεθα, ότι οι αποτελούντες την Κυβέρνησιν δεν είνε ή συνεχισταί της διανοητικότητος των πολιτικών εκείνων, οίτινες έρριψαν την Ελλάδα εις την ιλιγγιώδη άβυσσον της καταστροφής. Τα ίδια μέτρα, αι ίδιαι σκέψεις, αι ίδιαι μέθοδοι. […] Είθε να μη είμεθα μάντεις κακών. Είθε ν’ αποδειχθώμεν παρεξηγούντες τους αποτελούντες την Κυβέρνησιν, ων δεν ηρνήθημεν και δεν αρνούμεθα τας αγαθάς προθέσεις. Αλλά τα έργα δεικνύουν τους κυβερνήτας»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Ο ΤΡΑΓΙΚΟΣ ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ
• ΜΑΤΑΙΟΥΤΑΙ ΟΡΙΣΤΙΚΩΣ Η ΣΥΓΚΛΗΣΙΣ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ ΕΝ ΒΕΝΕΤΙΑ – ΘΑ ΠΡΟΗΓΗΘΗ Η ΑΝΑΚΩΧΗ
• ΤΑ ΗΜΙΜΕΤΡΑ

«Μεταξύ των ηρωϊκών αποφάσεων προς συγκρότησιν Κυβερνήσεως, δυναμένης να περισώση ό,τι δύναται να σωθή, και της προσκλήσεως του λαού ν’ αποφανθή αμέσως επί της καταστάσεως, δεν υπάρχουν παρά ημίμετρα, Κυβερνήσεις ολεθρίας χρονοτριβής, αι οποίαι δεν δύνανται παρά να συμπληρώσουν την καταστροφήν. Και, δυστυχώς, εκεί βαίνομεν»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΟΙ ΑΓΓΛΟΙ ΗΜΠΟΔΙΣΑΝ ΤΗΝ ΔΙΑΒΑΣΙΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΕΙΣ ΤΑ ΣΤΕΝΑ
• ΕΝ ΑΡΧΗ ΗΝ Η ΤΑΞΙΣ

«Η φωνή της συνειδήσεως, η φωνή του καθήκοντος, η φωνή της οδύνης, ήτις κεντά πικρά την ψυχήν όλων των Ελλήνων, μας δίδει την παρήγορον και υπερήφανον απάντησιν ότι καθ’ ας ώρας ο Κεμάλ ετοιμάζεται να κρούση πλησιέστερον τας ιεράς πύλας του οίκου της Ελλάδος, έσωθεν του οίκου τούτου δεν υπάρχει εχθρός, υπάρχουν μόνον Έλληνες –προβάλλοντες μόνον τα στήθη των και δίδοντες τας χείρας αδελφικώς μόνον τα τέκνα της Ελλάδος ίνα αποκρούσουν οριστικώς και ταπεινωσουν τον εξωτερικόν εχθρόν και εξασφαλίσουν την τιμήν και την ύπαρξιν της πατρίδος των»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΤΟΠΟΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΝΕΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟΝ ΚΟΣΜΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Ο Ελληνικός Λαός αξιοί ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗΝ, ΑΝΟΡΘΩΣΙΝ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΝ ΚΑΙ ΑΝΑΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΝ. Θέλει να σώση πρωτίστως την Θράκην. Τα πάντα κείνται εις σύντριμμα. Θέλει να ανορθώση την τιμήν του Στρατού του και να περιφρουρήση τα σύνορά του και την Θράκην. Ποίος θα ανορθώση ΤΟΝ ΠΛΗΓΩΜΕΝΟΝ ΛΕΟΝΤΑ, τον Στρατόν μας και ποίος θα εμπνεύση τον Λαόν;»

ΕΣΤΙΑ

• ΑΝ Η ΕΛΛΑΣ ΘΕΛΗ ΝΑ ΖΗΣΗ

«Το ζήτημα είνε έν αυτήν την στιγμήν : Θέλει να ζήση η Ελλάς; Θέλει ν’ ανακτήση μέρος τουλάχιστον της θέσεως την οποίαν είχεν έως την 1^ην Νοεμβρίου 1920; Θέλει και μετά τοιαύτην πρωτοφανή καταστροφήν να μείνη τουλάχιστον τιμία και σεβαστή εις την συμφοράν της; Αυτό πρόκειται ν’ αποδειχθή τώρα. Και διά ν’ αποδειχθή δεν αρκούν αι υποδείξεις των ολίγων. Χρειάζεται η συναίσθησις απ’ άκρου εις άκρον»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΕΙΣ ΕΙΔΙΚΟΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΝ

«Εάν η Κυβέρνησις Τριανταφυλλάκου είνε όντως αυθύπαρκτος και ουχί υποτελής οφείλει να ικανοποιήση το λαϊκόν αίσθημα το θανασίμως πληγέν εκ της μικρασιατικής καταισχύνης. Οφείλει να καθορίση σαφώς την ευθύνην των υπαιτίων αυτής. […] Οφείλει τουτέστι να παραπέμψη εις Ειδικόν Δικαστήριον τους υπαιτίους της καταισχύνης επιζητούσα παντί σθένει την αρμόζουσαν τιμωρίαν αυτών»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ

«Οπωσδήποτε και αν χαρακτηρισθή το συγκρότημα, όταν πλήν των τεσσάρων κοινοβουλευτικών ανδρών, οι οποίοι την αποτελούσι, περιλαμβάνη και ιδιώτας, αξίους βεβαίως πάσης τιμής, αλλά μακράν της πολιτικής δράσεως διελθόντας τον μέχρι τούδε βίον των, και μη δεδοκιμασμένους, εκείνο το οποίον προκαλεί το μέγα ενδιαφέρον του Ελληνικού λαού, είναι, αν η νέα Κυβέρνησις θα δυνηθή να ανταποκριθή εις το ύψος των κρισιμωτάτων περιστάσεων, αίτινες δεν είναι μόνον αι αποβλέπουσαι τα σπουδαία όντως εθνικά ζητήματα, αλλά και τα εσωτερικά τοιαύτα»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΑΣΣΩΝΑ

«Και δεν θα παρέλθη πολύς καιρός που αντί να βλέπωμεν προς την Τσατάλτζαν θα ατενίζωμεν προς την Ελασσώνα. Εκεί ένας αύζωνος θα φρουρή τα σύνορα της ‘’μικράς και ατίμου’’ Ελλάδος, της Ελλάδος της αυτοτελείας. Αυτόν τον εύζωνον ας μην τον τοποθετήση εκεί ο κ. Τριανταφυλλάκος»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΝΩΣΙΝ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

«Εις την κυβέρνησιν, όμως, πρωτίστως απόκειται να δώση το σύνθημα της εθνικής, της κοινωνικής συνεργασίας διά τον βαρύτατον αγώνα. Εις αυτήν απόκειται να πείση πάντα πολίτην ότι αι ολέθριαι και εθνοφόροι τάσεις και ενέργειαι των προκατόχων της ρίπτονται διά παντός εις τον Καιάδαν της εθνικής καταδίκης, όπου θα έπρεπε να βαραθρωθούν και οι εργάται της σημερινής καταστάσεως»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΙΔΟΥ ΠΟΙΑ ΕΙΝΕ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΤΥΡΑΝΝΙΩΝ

«Και η βενιζελική Τυραννία είνε εκείνη, η οποία μας ωδήγησεν εις την Μικράν Ασίαν παρά την θέλησιν του Ελληνικού Λαού, παρά την θέλησιν του Βασιλέως μας, παρά την θέλησιν του ενδόξου μας Επιτελείου»

• ΤΑ ΒΑΘΥΤΕΡΑ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΕΠΕΛΘΟΝΤΟΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ

«Η βαθυτέρα έρευνα των αιτίων της εθνικής εν Μικρά Ασία τραγωδίας καθιστά επί μάλλον επιτακτικήν την συγκρότησιν εξεταστικής των πραγμάτων επιτροπής από της Εθνοσυνελεύσεως»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΟΛΟΙ ΠΕΡΙ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ

«Αλλά η απόδοσις των ευθυνών είνε το ύστερον μέλημα. Το πρώτον μέλημα πάντων αποτελεί το έργον της διασώσεως. Και το έργον τούτο το υπέρτατα δύσκολον και ανυπολογίστως κρίσιμον και διά την τύχην της Ελλάδος και διά την τύχην της τάξεως πραγμάτων, η οποία απέρρευσεν εκ των εκλογών της 1^ης Νοεμβρίου, ανέλαβεν η Κυβέρνησις του κ. Τριανταφυλλάκου. Η Κυβέρνησις της εθνικής ανάγκης. Η Κυβέρνησις της εθνικής σωτηρίας»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΤΑ ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΛΑΟΥ : ΑΠΟΣΤΡΑΤΕΥΣΙΣ – ΓΕΝΙΚΗ ΑΜΝΗΣΤΕΙΑ – ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΙΣ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ – ΒΑΡΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΩΝ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ – Η ΓΗ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΧΩΡΙΚΟΥΣ – ΔΙΑΛΥΣΙΣ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ – ΕΚΛΟΓΑΙ ΜΕ ΑΝΑΛΟΓΙΚΗΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΝ – ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ – ΚΑΤΑΡΓΗΣΙΣ ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑΣ – ΑΜΕΣΟΣ ΑΠΟΦΥΛΑΚΙΣΙΣ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΕΩΣ
• Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ

«Εάν λοιπόν θέλουν πράγματι να δόσουν μίαν ειρηνικήν εις την κρίσιν διέξοδον, εάν θέλουν ειλικρινώς να αποσοβήσουν κάθε κίνδυνον διαταράξεως της τάξεςως, είνε ανάγκη να εμφανίσουν κυβέρνησιν ολιγώτερον συμμετέχουσαν εις τας ευθύνας των συμφορών και ολιγωτέραν έχουσαν σχέσιν με τα αίτια της δυστυχίας του λαού που γεννά την σημερινήν αγανάκτησίν του»

ΣΚΡΙΠ

• ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΧΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΥΓΚΑΛΕΙΤΑΙ Η ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ
• ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΒΕΝΙΖΕΛΙΣΜΟΝ

«Δεν αναζητούμεν ευθύνας, διότι τοιαύται δύναναι και εις άλλους να ριφθώσιν. Αλλ’ απευθύνομεν τα ερωτήματα ταύτα εις τον βενιζελισμόν, όστις κλαίει ότι απωλέσαμεν την Μ. Ασίαν, ενώ ουδέποτε αυτός, ενώ ηδύνατο, εξησφάλισεν αυτήν, ανεξαρτήτως εάν η στρατιωτική εξασφάλισις ήτο αδύνατος και ανεξαρτήτως εάν αυτός δεν αζήτησε την διπλωμτικήν εξασφάλισιν εν οιαδήποτε προϋποθέσει»

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΘΡΑΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΤΕΝΑ

«Αν η Ελλάς δεν θέλει ν’ αυτοκτονήση έχει καθήκον ν’ αντικρύση την κατάστασιν μετά ψυχραιμίας και να εννοήση ότι ο αγών δεν ετελείωσεν. Αλλ’ ούτε αι θυσίαι, εις τας οποίας όλοι πρέπει να συνεισφέρωμεν. Αυτό κυρίως έπρεπε και πρέπει να τονίση και η ΚΥβέρνησις και ολόκληρος ο ΑθηναΪκός και Πανελλήνιος τύπος»