Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τετάρτη 4 Μαΐου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Κοινή η πεποίθηση ότι η κυβέρνηση Στράτου που ορκίστηκε την προηγούμενη ημέρα, ‘’δεν δυνατόν να είναι βιώσιμος’’. Ο Δ. Γούναρης θα επιδιώξει κατά τη νέα συνεδρίαση της Συνέλευσης να τεθεί ζήτημα εμπιστοσύνης πριν τις δηλώσεις του πρωθυπουργού, κατηγορώντας τον Ν. Στράτο ότι αποδέχθηκε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης ‘’εφ’ όσον δεν εστηρίζετο επί πλειοψηφίας ιδικής του’’. Απεγνωσμένες προσπάθειες του παραιτηθέντος πρωθυπουργού, να επανέλθει στην αξουσία…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΛΥΠΗΘΗΤΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

«Η χθεσινή απόφασις της Συνελεύσεως, αποτελούσα δεινήν αποδοκιμασίαν των μαινομένων ν’ αρπάξουν την Εξουσίαν, ας χρησιμεύση τουλάχιστον και εις παραδειγματισμόν και εις επανόρθωσιν. Δύνανται αν θέλωσι να σχηματίσωσι Κυβέρνησιν συνασπισμού, σύνανται να υποχωρήσωσι προς αλλήλους, έχουσι την ισχύν να καταλύσωσι την ακυβερνησίαν της πατρίδος. Πράξατε λοιπόν παν το δυνάμενον να δώση τέρμα εις την έρυθμον και αντεθνικήν αυτήν περιπέτειαν. Λυπηθήτε την Ελλάδα…»

• Η ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ

Η ΦΥΓΟΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ. ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ ΕΙΚΩΝ ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ. Η ΒΙΑΙΑ ΠΡΟΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ

«Ενώπιον των αντιπροσώπων του έθνους θα εμφανισθή σήμερον η νέα Κυβέρνησις, η εμπιστευθείσα την διαχείρισιν των κοινών υπό του Στέμματος. Πάσα προκατειλημμένη γνώμη περί αυτής είνε αδικαιολόγητος […] Η νέα Κυβέρνησις θα προβή εις δηλώσεις και θ’ αναπτύξη το πρόγραμμά της. Επί τη βάσει τούτου και μόνον έχει υπερτάτην υποχρέωσιν να ορφώση την κρίσιν της και ν’ αποφασίση η Εθνοσυνέλευσις, εκτιμώσα τας συνεπείας, τας οποίας θα είχεν η δημιουργία νέας κυβερνητικής κρίσεως και η προσφυγή εις λύσεις εσχάτης απογνώσεως»

• ΠΡΙΝ ΟΜΙΛΗΣΗ Η ΨΗΦΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΟΥΓΓΑΣ

ΕΘΝΟΣ

• ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ

«Αι απαίσιαι ωμότητες των Τούρκων ενεποίησαν τοσαύτην εντύπωσιν, ώστε η Κυβέρνησις της κοσμοκρατείρας Αγγλίας ομιλεί περί ριζικής αναθεωρήσεως της επ’ εσχάτων πολιτικής της εις το Ελληνοτουρκικόν ζήτημα, καλεί δε την Αμερικήν, Γαλλίαν και Ιταλίαν εις έρευναν επί των Κεμαλικών φρικαλεοτήτων […] Πάντως τυγχάνει προφανές, ότι το Ανατολικόν ζήτημα εισέρχεται εις νέαν φάσιν, εις φάσιν ήτις δύναται να μεταστρέψη την ριζικώς τόσον δυσμενή διά την Ελλάδα σημερινήν βάσιν αυτού και εξαρτάται από ημάς να επωφεληθώμεν, χειριζόμενοι καταλλήλως το ζήτημα. Αλλά –είνε τραγικόν και δεινόν το ερώτημα- τις θα είνε ο χειριστής;»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΘΑ ΑΚΥΡΩΘΟΥΝ ΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ; ΑΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΑΣΑΙ ΦΗΜΑΙ
• ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΕΩΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ

«Ο κ. Στράτος εξεπλήρωσεν ένα διακαή του πόθον, ο οποίος εκυριάρχει εις την ζωήν του. το να θέλη κανείς να διευθύνη τας τύχας του λαού εν τω μέσω του οποίου ζη, αποτελεί ευγενή φιλοδοξίαν, ο δε κ. Στράτος, πρέπει να το ομολογήσωμεν, έχει αρκετάς ικανότητας, δυναμένας να σοβαροποιήσουν την φιλοδοξίαν αυτήν. Αλλ’ αι ικανότητες αυταί δεν είνε επαρκείς εις την περίστασιν»

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΣΤΡΑΤΟΥ – Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ
• Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ. Η ΕΚΤΟΠΙΣΙΣ ΤΗΣ ΓΟΥΝΑΡΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

«Ο κ. Στράτος ανήλθεν εις την αρχήν όχι διά να δώση την θέσιν του πίπτων εις τον κ. Γούναρην, αλλά διά να εκκαθαρίση και προετοιμάση το έδαφος εις την Κυβέρνησιν εκείνην την Συμμαχικήν ή του Συνασπισμού –ήτις δεν θα είνε δορυάλωτος του γουναρισμού και δεν θα έχη εις τα στήθη της το μικρόβιον της αψυχίας, της αβουλίας, της αποσυνθέσεως της Γουναρικής, αλλ’ ήτις θα έχη εις τους κόλπους της τα ζώπυρα της Εθνικής ψυχής και του ευρώστου νου και της σιδηράς ψυχής –την Κυβέρνησιν της Εθνικής Δράσεως, της Πανεθνούς Πίστεως, του πολιτικού και διπλωματικού κύρους, την Κυβέρνησιν της σθεναράς πρωτοβουλίας και των τετελεσμένων γεγονότων, ην αξιοί το Έθνος»

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΗΜΕΡΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΟΡΛΩΜΟΣΙΑΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ. ΠΩΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕ ΚΑΙ ΣΥΝΕΖΗΤΗΣΕΝ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΓΟΥΝΑΡΗ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΜΑΚΡΑΝ ΠΑΣΗΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

«Η πείρα εις την Ελλάδα έχει καταδικάσει ασυζητητί τας Κυβερνήσεις των συνασπισμών, τας κοινώς λεγομένας Κυβερνήσεις ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΑΣ […] Εξορκίζομεν εν ονόματι της Πατρίδος και τον Βασιλέα και τον Αρχηγόν της πλειοψηφίας να αποκρούσουν μίαν τοιαύτην καταστρεπτικήν λύσιν. Επίσης εξορκίζομεν και τους φίλους του κ. Γούναρη να θυσιάσουν τας φιλοδοξίας των εις τα συμφέροντα της Πατρίδος. Όλοι οι Έλληνες εκάμαμεν θυσίας. Ας κάμουν τοιαύτας και οι φίλοι του κ. Γούναρη και ας του παράσχουν την πληρεξουσιότητα να προβή αύριον εις τον καταρτισμόν ομοιογενούς Κυβερνήσεως, αλλ’ αποτελουμένης κατά το πλείστον από νέα πολιτικά πρόσωπα»

ΕΣΤΙΑ

• ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΑΙΖΕΙ

«Τι θα συμβή σήμερον, δεν χρειάζεται μεγάλη προφητική δύναμις διά να μαντεύσωμεν. Οι κ.κ. πληρεξούσιοι του Λαϊκού κόμματος διαπλέουν αυτήν την στιγμήν θαλάσσας, τραντάζονται μέσα εις σιδηροδρομικά βαγόνια, ταλαντεύονται επί ημιόνων και, Απόστολοι εκ περάτων, σπεύδουν προς τας Αθήνας με τον αξιέπαινον σκοπόν ν’ ανατρέψουν τον κ. Στράτον. […] Αλλά ο συνασπισμός δεν είνε προωρισμένος να ζήση πολύ. Μεταξύ του κ. Γούναρη, του κ. Στράτου, του κ. Μπουσίου, των Μακεδόνων, των Ανεξαρτήτων, υπάρχουν διαφοραί βαθύταται. […] Τα συμβαίνοντα έχουν και θα έχουν χαρακτήρα παιγνιδίου μικρών παιδιών»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΣΤΡΑΤΟΥ ΩΡΚΙΣΘΗ. Ο κ. ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΙΑΝ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ. ΠΩΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΕΤΑΙ Ο ‘’ΛΑΟΣ’’ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ
• Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

«Σήμερον χρειάζεται κυβέρνησις ομοιογενής και ισχυρά, δυναμένη ελευθέρως και απερισπάστως να επιληφθή των μεγάλων ζητημάτων, και η πρώτη συνεδρίασις της Εθνοσυνελεύσεως θα μας πληροφορήση αν η χώρα απέκτησε τοιαύτην κυβέρνησιν»

• Η ΑΓΓΛΙΑ ΘΑ ΜΕΤΑΒΑΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΝ ΕΙΣ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ. Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΒΟΥΛΗ ΔΙΑ ΤΑΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΩΜΟΤΗΤΑΣ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• Η ΕΦΗΜΕΡΟΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ

«Μοιραίως ούτω κατέστη αδύνατον να παρεμποδισθή ο καταρτισμός της εφημέρου Κυβερνήσεως και μοιραίως παριστάμεθα θεαταί της πολιτικης ταύτης κωμωδίας. Αλλά το τέλος δεν είνε μακράν. Οιαδήποτε λύσις και αν επέλθη θα είνε προτιμωτέρα της ήδη επελθούσης και οιαδήποτε Κυβέρνησις αν πρόκειται να διαδεχθή την χθες σχηματισθείσαν θα είνε αξιολογωτέρα αυτής»

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ ΠΡΟΣ ΑΜΕΣΟΝ ΣΥΓΚΛΗΣΙΝ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΟΡΚΩΜΟΣΙΑΝ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ – ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ – ΨΗΦΙΖΕΤΑΙ ΠΡΟΤΑΣΙΣ ΥΠΟΧΡΕΟΥΣΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΣΘΗ ΣΗΜΕΡΟΝ – ΚΑΙ ΔΗΛΟΥΤΑΙ ΟΤΙ Η ΨΗΦΙΣΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΣ ΕΝΕΧΕΙ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΑΝ ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ – ΕΨΗΦΙΣΑΝ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΣ ΕΚΑΤΟΝ ΕΞΗΚΟΝΤΑ ΕΠΤΑ

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΠΩΣ ΕΤΕΡΜΑΤΙΣΘΗ Η ΚΡΙΣΙΣ
• ΕΣΧΗΜΑΤΙΣΕ Ο κ. ΣΤΡΑΤΟΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΕΚΛΗΘΗ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΤΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΥ

«Από την πρωΐαν της παρελθούσης Πέμπτης ο Ελληνικός λαός αναγκάζεται να παρακολουθή τα αποκαλυπτήρια του παλαιοκομματισμού. Θέαμα πρωτοφανούς αηδίας. Και αφαντάστου βδελυγμίας. Θέαμα αποκαρδιωτικόν και απαίσιον εκτυλίσσεται προ των οφθαλμών του […] Και ο Ελληνικός λαός, ο ατυχής αυτός θεατής του θεάματος, ερωτά : Μα πού ήτο κρυμμένη η ακοσμία αυτή; Η αηδία αυτή; Η ασχημία αυτή; Υπάρχει λοιπόν τόση ρυπαρότης; Τόση αναισχυντία; Τόση έκλυσις πολιτικών ηθών, και εγώ δεν την εγνώριζα; Υπάρχει λοιπόν τόση ακολασία εις τον τόπον αυτόν και εγώ ήμουν τελείως απληροφόρητος;»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΣΥΜΠΡΑΞΙΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΝ

«Ό,τι απομένει να ευχηθώμεν είναι να μη σπαταληθή πλέον επί ματαίω καιρός. Οι πολιτικοί ηγέται, οι οποίοι συνεφώνησαν τέλος επί της ανάγκης της συμπράξεως, καθήκον έχουν να καταστείλουν τας ακρίτους μαχητικάς ορέξεις ενίων εκ των οπαδών των. Αρκεταί ‘’μάχαι’’ εδόθησαν, εις τας οποίας τετρωμένη εξήλθεν η Χώρα. Είνε πλέον καιρός περισυλλογής και εργασίας. Εις τον εθνικόν ορίζοντα υποφώσκει αυγή ημέρας ευοιώνου. Την αναγγέλλουν αι χθεσιναί δηλώσεις εις την Βουλήν των Κοινοτήτων επί του Ανατολικού. Ας ανατείνωμεν εις το φως ηνωμένοι τα μέτωπα»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΤΟ ΑΠΟΤΡΟΠΑΙΟΝ ΕΡΓΟΝ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΠΑΔΩΝ ΤΟΥ

«Η Ελλάς, λοιπόν, κατά τον Βενιζελισμόν, φέρεται ακρατήτως προς την άβυσσον και προς το βάραθρον της καταστροφής! Και θα σωθή μόνον εάν καλέση τον Τύραννον εις την Κυβέρνησιν της Χώρας. […[ Διατί ο Ελευθέριος Βενιζέλος δεν καθιστά φανεράν απέναντι του κόσμου όλου την στάσιν του; Διατί καταφεύγει εις ανευθύνους προκηρύξεις και δεν θέτει κάτωθι αυτών την υπογραφήν του; […] Ο Ελευθέριος Βενιζέλος οφείλει εις τους φίλους του και τους εχθρούς του, εις τους θαυμαστάς και τους αντιπάλους του, και τέλος οφείλει εις την πατρίδα του να καθορίση την στάσιν του κατά την σημερινήν ιδίως περίστασιν»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΚΑΤΑ ΛΑΘΟΣ ΣΥΓΓΝΩΣΤΟΝ ΕΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙΣ

«Εάν οι ενδεδειγμένοι να μετάσχουν της νέας κυβερνήσεως φανώσι κρείσσονες εαυτών, αφιλόπρωτοι δηλαδή, μετριοπαθείς και διαλλακτικοί, εντός της αύριον, το πολύ δε μέχρι του Σαββάτου η χώρα θέλει αποκτήσει κυβέρνησιν, ήτις και το Συντακτικόν έργον της Συνελεύσεως να ποδηγετήση και διά τα μεγάλα εθνικά συμφέροντα, τα οποία είνε εισέτι επίμαχα, να προνοήση. Η ανάγκη της λύσεως ταύτης, λύσεως την οποίαν επιβάλλει η σύνθεσις του Κοινοβουλίου, και την οποίαν επιτρέπει η Κοινή προέλευσις των καθεστωτκών ομάδων, είνε επιτακτική – επιτακτικώτατη»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΑΚΥΒΕΡΝΗΣΙΑ

«Η κρίσις εις ην ευρίσκεται η ‘’Ηνωμένη’’ έσχε χθες το πρώτον αποτέλεσμά της εις την κυβέρνησιν της χώρας. η ‘’Ηνωμένη’’ διασπασθείσα εις δύο ομάδας κατεμέρισε και τας πολιτικάς εξουσίας. […] Η ακυβερνησία της σήμερον είναι η απλουστέρα μορφή της ανικανότητος της αστικής τάξεως να χειρισθή την εις χείρας της πολιτικήν εξουσίαν»

ΣΚΡΙΠ

• Ο κ. ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΙΠΤΕΙ ΣΗΜΕΡΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ
• ΣΕΒΑΣΜΟΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ!

«Ο κ. Στράτος εν γνώσει της κοινοβουλευτικής ανικανότητος και αδυναμίας προς σχηματισμόν κυβερνήσεως, την εσχεδίασε, την κατέστρωσε, την παρουσίασεν ενώπιον του Βασιλέως, την εσφράγισε διά της ορκωμοσίας και την ανήγγειλεν ως Κυβέρνησιν του Κράτους εις τας Αρχάς. Μόνον ενώπιον της Εθνοσυνελεύσεως δεν ηθέλης να την παρουσιάση. Εάν η τοιαύτη σκηνοθεσία Κυβερνήσεως αποτελή παρωδίαν του Πολιτεύματος, εάν είνε ασέβεια προς το Στέμμα και προς την εθνοσυνέλευσιν, εάν προσβάλη το δημόσιον αίσθημα και την κοινήν γνώμην, είναι αδιάφορον»

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΕΝ ΑΠΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΥΠΟ ΤΟΝ κ. ΣΤΡΑΤΟΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΑΠΕΦΑΣΙΣΕ ΚΑΤΟΠΙΝ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΟΠΩΣ Ο κ. ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΡΟΣΕΛΘΗ ΣΗΜΕΡΟΝ ΕΝΩΠΙΟΝ ΑΥΤΗΣ

ΣΦΑΙΡΑ

• ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΣΑΜΠΕΡΛΑΙΝ

«Τοιοτοτρόπως η κακούργος μικροπολιτική του Κεμάλ προς εξολόθρευσιν των χριστιανικών μειονοτήτων, ώστε να απαλλαγή από τας ενοχλήσεις της προστασίας των, γίνεται αυτή αύτη αφορμή της ενεργοτέρας επεμβάσεως και της μεταστροφής της πολιτικής και αυτών των προστατίδων του Δυνάμεων. Διά μίαν ακόμη φοράν η ηλιθιότης των εχθρών της σώζει και προασπίζει τα Ελληνικά δίκαια. Ο θεός της Ελλάδος είνε μεγάλος»