Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Πέμπτη 4 Αυγούστου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η νέα διακοίνωση των Συμμαχικών Δυνάμεων, έρχεται να ξεκαθαρίσει τις προθέσεις τους ‘’ότι αύται εννοούν να λύσουν το Ανατολικόν ζήτημα διά της αποκλειστικής θελήσεώς των’’. Αφού οι Σύμμαχοι αντέδρασαν στην προοπτική κατάληψης της Κωνσταντινούπολης από τα ελληνικά στρατεύματα διαφωνούν τώρα και με την αυτοδιοίκηση της Μ. Ασίας, ενώ πληθαίνουν τα ‘’αγγέλματα περί εμμονής εις τας αποφάσεις του Μαρτίου, δι’ ων η Μικρασία αποδίδεται εις τους Τούρκους με προβληματικάς ‘’εγγυήσεις υπέρ των εθνοτήτων’’, ως και το ήμισυ της Ανατολικής Θράκης’’…

ΑΘΗΝΑΙ

• Ο ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ

«Η κυβέρνησις αναμένει να μάθη τι θα συμβή με το Ανατολικόν πρόβλημα. Επιδιώξασα τον τερματισμον αξώθησε την εθνικήν υπόθεσιν προς νέον αδιέξοδον. Διότι κινήσασα αυτήν ακαίρως και χρησιμοποιήσασα ελατήρια εύθραυστα διά την προύθεσίν της, ανεκαθήλωσε ταύτην εντός ανυπερβλήτων φραγμών. Ούτε εμπρός, ούτε όπισθεν, ούτε διά πλαγίας τινός διόδου επιτρέπεται νυν η εκφυγή από της αοριστίας διά το μέλλον και της αμφιβολίας δια το ενεστώς»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΟΙ ΑΤΙΜΟΙ ΦΙΛΟΙ

«Την συμμαχικήν διακοίνωσιν προς παρεμπόδισιν της καταλήψεως της Κωνσταντινουπόλεως υπό των Ελληνικών στρατευμάτων, διεδέχθη και άλλη χθες, της αυτής κακοήθους υφής, όσον αφορά την αυτοδιοίκησιν της Μ. Ασίας, ην ήρξατο εφαρμόζουσα η Ελληνική Αρμοστεία Σμύρνης. Η Ελλάς ούτως αντικρύζει, διά της μεθόδου των διπλωματικών εγγράφων την κοινοπραξίαν των περιφήμων συμμάχων προς εξέντλησιν και καταστροφήν αυτής»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΤΑΧΥΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΔΙΑΒΗΜΑ

«Ο σκοπός του διαβήματος είνε προφανής. Οι Σύμμαχοι δηλούν εις την Ελληνικήν Κυβέρνησιν ότι το πολιτικόν καθεστώς της Σμύρνης θα καθορισθή διεθνώς υπό των Δυνάμεων και ότι δεν δύναται να προδικάση την γνώμην αυτών η ενέργεια της Ελληνικής κυβερνήσεως ουδ’ οπωσδήποτε να επηρεάση την μέλλουσαν τύχην αυτής […] Έχομεν την πεποίθησιν ότι η Κυβέρνησις δεν θ’ αναθεωρήση τας αποφάσεις αυτής, αλλ’ ότι τουναντίον θα προχωρήση εις την εκτέλεσιν όλων των αποφασισθέντων μέτρων τα οποία θα καταστήσουν δυνατήν την ιδία δυνάμει εξασφάλισιν των εθνικών δικαιωμάτων επί της Μ. Ασίας»

ΕΘΝΟΣ

• ΠΕΡΙ ΤΗΝ ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΙΝ

«Μετά την εις το ζήτημα της Κωνσταντινουπόλεως επέμβασίν των, δι’ ης απέκλεισαν τον μόνον τρόπον εκβιασμού της Τουρκίας προς ειρήνευσιν, ήδη διαμαρτύρονται διά τας εν Ιωνία πολιτικάς ενεργείας της Ελλάδος, εμποδίζουσαι εις αυτήν πάσαν μεταρρύθμισιν του καθεστώτος. Και συγχρόνως έρχονται άλλα αγγέλματα περί εμμονής εις τας αποφάσεις του Μαρτίου, δι’ ων η Μικρασία αποδίδεται εις τους Τούρκους με προβληματικάς ‘’εγγυήσεις υπέρ των εθνοτήτων’’, ως και το ήμισυ της Ανατολικής Θράκης»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Ο ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ Θ’ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΙΣ ΤΑΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ

Θ’ ΑΝΤΙΚΡΟΥΣΗ ΟΛΑ ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΤΟΥ

• Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΝ

«Παρ’ όλην την αισιόδοξον φρασεολογίαν των επισήμων ανακοινωθέντων, ήτο προφανές ότι η από μακρού χρόνου λανθάνουσα και δυσκολώτατα συγκρατουμένη αγγλογαλλική διαφορά αντιλήψεων θα εξέσπα μόλις ήρχιζεν η Συνδιάσκεψις του Λονδίνου. Τούτο και συνέβη. Δέον να σημειωθή (…) ότι η διάστασις αυτή δεν προήλθε τόσον από διάφορον διανοητικότητα όσον από διαφοράν συμφερόντων. […] Η δε Κυβέρνησις των Αθηνών τι κάμνει; Μπλοφάρει και απολύει τους μπράβους της εναντίον των πολιτικών της αντιπάλων»

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΙΣ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΝ

Η ΝΕΑ ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΙΣ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

«Διά της διακοινώσεώς των, χωρίς το παράπαν να διαμαρτύρωνται ή καταδικάζουν ή αποκηρύττουν ρητώς την προκηρυχθείσαν ενέργειαν, δηλούν ότι αύτη δεν προδικάζει την γνώμην αυτών, ότι η οριστική τύχη της χώρας εκείνης δεν δύναται να κριθή μονομερώς υπό ενός μόνον εκ των ενδιαφερομένων, εφ’ όσον πρόκειται περί ειρήνης ήτις αφορά όχι μόνον τους εμπολέμους, αλλά και τας Δυνάμεις, ότι εις την λύσιν του ζητήματος διατηρούν ακέραιον το δικαίωμα της επεμβάσεως και της συνεργασίας εις την διαμόρφωσιν του οριστικού καθεστώτος της χώρας, όπερ θα καθιερωθή διά της συνθήκης της ειρήνης»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΔΙΑ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΝ ΑΣΙΑΝ

«Αλλά το Σημείωμα δεν λέγει πότε θα γείνη τέλος πάντων αυτή η συνομολόγησις της ειρήνης, κατά την οποίαν θα λυθή οριστικώς και το Μικρασιατικόν ζήτημα. Και ποίαν ειρήνην εννοούν; […] Και μόνη η Ελλάς, με το πικρόν μειδίαμα της υπερηφάνου αλλ’ αδικουμένης Αμαζώνος, στηριζομένη επί του απελευθερωτικού ξίφους της θα προσμένη την κατάλληλον στιγμήν διά να είπη προς τους Συμμάχους : Με σημειώματα δεν λύνονται τα ζητήματα, τα οποία έλυσα ήδη εγώ διά του ξίφους μου»

ΕΣΤΙΑ

• Η ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΙΣ

«Η Κυβέρνησις η σπεύσασα να χαρακτηρίση το προχθεσινόν έγγραφον ως ανώδυνον, αντελήφθη άραγε την σημασίαν του, και προσπαθεί ακόμη μίαν φοράν να απατηθή και ν’ απατήση, ή πραγματικώς το επερίμενε πολύ οδυνηρότερον και ησθάνθη ευχάριστον έκπληξιν διότι η θετικότης του περικαλύπτεται εις τόσον μετριοπαθή και συγκρατημένην έκφρασιν;»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΙ ΔΙΑ ΤΗΝ ΣΥΓΚΛΗΣΙΝ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ ΕΝ ΒΕΝΕΤΙΑ

• ΑΛΛ’ ΕΩΣ ΠΟΤΕ;

«Και διαβουκολούν τον λαόν με ψεύδη ασύστολα και υπόσχονται, διαρκώς υπόσχονται, αδιάφορόν τι, αδιάφορον αν όλαο αι υποσχέσεις των φέρουν την σφραγίδα του γελοίου και του ανεφίκτου, αρκεί να είνε αι υποσχέσεις τοιαύται, ώστε να γίνεται εκμετάλλευσις του πατριωτισμού του λαού, να μετριάζεται η αγωνία του […] Και η Ελλάς θα εξαντλήται χάρις εις την ανικανότητα των κυβερνητών της. Αλλ’ έως πότε; Έως πότε θ’ αρνούνται να προσφέρουν την μίαν και μόνην υπηρεσίαν, που θα ημπορούσαν να προσφέρουν; Να φύγουν;»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΕΙΣ ΤΑ ΠΡΟΘΥΡΑ ΕΣΧΑΤΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ

«Δια να αναγκασθούν οι ‘’Τάϊμς’’, οι εκπροσωπούντες από αιώνος και πλέον την συντηρητικότητα, οι οποίοι πάντοτε αντικειμενικώς συνεζήτησαν τα μεγάλα πολιτικά ζητήματα, να εκτοξεύσουν την εναντίον των σημερινών Ευρωπαίων κυβερνητών απειλήν λαΪκής οργής, είνε φως φανερόν ότι πράγματι η Ιώβειος υπομονή των λαών έφθασεν εις το απροχώρητον και ότι ωρίμασε παντού η ιδέα περί της αναποτρέπτου ανάγκης της αναθεωρήσεως της συνθήκης των Βερσαλλιών»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

«Η γενική κατάστασις παρά τας αρχικάς αισιοδόξους προβλέψεις των περί την Κυβέρνησιν κύκλων, παραμένει πάντοτε τόσον ασαφής όπως και προ της εκτελέσεως του διπλού Κυβερνητικού εγχειρήματος»

• ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ
• ΒΟΥΛΓΑΡΟ-ΚΕΜΑΛΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΕΙΣ ΤΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑΣ ΚΑΛΕΝΔΑΣ

«Αφ’ ης το εθνικόν μας ζήτημα ερρίφθη υπό των Συμμάχων εις τας Ελληνικάς καλένδας, μόνον μία άλλη Κυβέρνησις είνε δυνατόν να εκμαιεύση το ενδιαφέρον των Δυνάμεων. Η παρούσα Κυβέρνησις είνε τελείως ακατάλληλος προς τούτο. Η μέχρι σήμερον πολιτεία της το πιστοποιεί κατά τρόπον αναμφισβήτητον»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΕΙΣ ΤΑ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΥΧΙΑΝ ΤΩΝ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΕΩΝ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ ΚΑΙ κ. ΜΕΤΑΞΑΚΗ

Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΣ ΤΩΝ ΑΓΓΛΙΚΑΝΙΚΩΝ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΩΝ – ΑΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΔΙΚΩΝ ΤΩΝ ΑΝΤΙΘΕΤΩΝ ΤΟΥ κ. ΜΕΤΑΞΑΚΗ

ΠΡΩΪΝΗ

• ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ ΔΙΑ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΝ ΠΕΝΤΑΚΟΣΙΩΝ ΕΤΩΝ

«Ας προσέξουν οι Τούρκοι να μη μας αναγκάσουν όπως κατά τον ιδικόν των τρόπον εκδικηθώμεν και ημείς τα μαρτύρια πεντακοσίων ετών, τα οποία υπέστη παρ’ αυτών η Φυλή μας. Τα ερρίψαμεν εις την λήθην χάριν του πολιτισμού, χάριν της συμπνοίας των Ανατολικών και Βαλκανικών Λαών. Ας μη μας τα ενθυμίζουν οι Τούρκοι διά των νέων κακουργιών των. Θα μετανοήσουν οικτρώς. Δεν θα τους σώση κανείς»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• Τ’ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ

«Ημείς νομίζομεν ότι δεν πρέπει να σταματήσωμεν. Αλλ’ ότι αντιθέτως απέχοντες από του ν’ απαντήσωμεν εις το τυπικόν διάβημα των νικητριών Δυνάμεων πρέπει να λάβωμεν όλα τα μέτρα τα οποία θα πειθαναγκάσουν τον Κεμάλ να προσυπογράψη τους όρους της δικαίας ειρήνης […] Και αν δεν τολμά να τα εφαρμόση η παρούσα κυβέρνησις θα τα εφαρμόση εν ανάγκη άλλη κυβέρνησις μάλλον αποφασιστική και μη διατεθειμένη ν’ ανέχεται τας Κεμαλικάς ατιμίας του Πόντου χωρίς να μετέρχεται τα’ αναγκαία αντίποινα»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΚΑΤΑΔΙΩΞΙΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – ΟΙ ΑΝΤΕΡΓΑΤΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ – ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΟΥ ΕΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΜΑΣ
• Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ ΔΙΑ ΤΟΝ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΝ ΔΙΩΓΜΟΝ – ΕΝΤΟΝΟΙ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΙ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΕΩΣ

ΣΚΡΙΠ

• ΕΠΕΔΟΘΗ ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΙΣ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΙΝ ΤΗΣ Μ. ΑΣΙΑΣ
• ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

«Η Ελλάς, ούτω, οφείλει να κρίνη επί της καταστάσεως, ην δημιουργούν αι αντιθέσεις των Συμμάχων προς αλλήλους. Διότι αι αντιθέσεις αυταί καθ’ εαυταί αποτελούν την πραγματικότητα. Επί της πραγματικότητος δε ταύτης οφείλομεν να βασισθώμεν και εξ αυτής ν’ αντλήσωμεν την βάσιν της κατευθύνσεώς μας»

• Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΕΙΣ ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ΕΠΑΘΕ ΜΑΝΙΑΝ ΚΑΤΑΔΙΩΞΕΩΣ – Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΕΙΣ ΚΙΝΗΣΙΝ

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΛΥΚΟΦΙΛΙΑ ΤΟΥΡΚΩΝ ΚΑΙ ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ
• Η ΕΣΧΑΤΗ ΚΡΙΣΙΣ

«Πλέον ή βαρυσήμαντον και αληθώς κεραυνοβόλον δύναται να θεωρηθή το άρθρον του εγκριτοτέρου των Αγγλικών φύλλων, των ‘’Τάϊμς’’, το σχετικόν προς την αποτυχίαν της Διασκέψεως του Λονδίνου. ‘’Η Ευρώπη –γράφει- ευρίσκεται εις τας παραμονάς κρίσεως, ήτις δύναται ν’ αποβή καταστρεπτική. […] Μία αποτυχία θα σημάνη την πολιτικήν χρεωκοπίαν της Ευρώπης, πρόδρομον της οικονομολογικής τοιαύτης. Η οργή των λαών θα ηδύνατο να σαρώση τους υπευθύνους πολιτικούς αρχηγούς»

• ΠΟΙΟΙ ΝΑΥΤΑΙ ΤΟΥ 1923 ΕΚ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΜΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΟΝ ΞΗΡΑΣ