της Χρυσάνθης Φραντζεσκάκη
Την έκθεση «Frontières, populations, territoires de la Grèce à travers les cartes de l’Institut français d’études byzantines (Σύνορα, πληθυσμοί και περιοχές της Ελλάδας μέσα από τους χάρτες του Γαλλικού Ινστιτούτου Βυζαντινών Σπουδών)» παρουσιάζουν, στο Ελληνικό Σπίτι στο Παρίσι, το Γαλλικό Ινστιτούτο Βυζαντινών Σπουδών σε συνεργασία με την Ελληνική Κοινότητα Παρισιού και Περιχώρων, τιμώντας τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Για την έκθεση, μιλάει στη “Φωνή της Ελλάδας”, στην εκπομπή «Κουβέντες Μακρινές» και τη Νατάσα Βησσαρίωνος, η διευθύντρια Σπουδών στο Ecole Pratique des Hautes Etudes (EPHE), που επιμελήθηκε και την έκθεση, Βάσσα Κοντουμά.
Η έκθεση στηρίζεται στη συλλογή του Γαλλικού Ινστιτούτου Βυζαντινών Σπουδών, η οποία δημιουργήθηκε από το 1895 στην Κωνσταντινούπολη και μετά από μια μεγάλη περιπέτεια έφρασε στο Παρίσι το 1949. Όπως αναφέρει η κ. Κοντουμά, υπεύθυνοι για τη συγκέντρωση της συλλογής ήταν οι ιεραπόστολοι, μέλη του καθολικού Τάγματος της Μεταστάσεως της Θεοτόκου, οι οποίοι βρέθηκαν στην Κωνσταντινούπολη με σκοπό τον προσηλυτισμό. Εκεί, ενδιαφέρθηκαν για τον πολιτισμό του Βυζαντίου και άρχισαν να συγκεντρώνουν υλικό, στο οποίο συμπεριλαμβάνονταν και χάρτες, που ξεκινούσαν από τον 15ο αιώνα και έφταναν μέχρι και τον 20ο. Ανάμεσα τους, υπάρχουν χάρτες της εποχής 1850 με 1922-23 που ουσιαστικά αντικατοπτρίζουν την εξέλιξη του ελληνικού κράτους και του ελληνικού χώρου εκείνη την εποχή.
Πρόκειται για ένα πλούσιο χαρτογραφικό υλικό, το οποίο αποτυπώνει την εξέλιξη των συνόρων, τις μεταβολές των πληθυσμιακών δεδομένων και τη διοικητική οργάνωση του Ελληνικού κράτους από την ίδρυσή του ως τις παραμονές της Μικρασιατικής καταστροφής. Η Έκθεση δεν περιορίζεται στην παρουσίαση της ευρωπαϊκής χαρτογράφησης του ελληνικού χώρου, αλλά παρακολουθεί επίσης την εξέλιξη της ελληνικής χαρτογραφίας από τον Καποδίστρια ως την παραγωγή της Χαρτογραφικής υπηρεσίας του Ελληνικού Στρατού (1896-1921). Ένα σημαντικό τμήμα της έκθεσης αφιερώνεται στο σύνθετο πρόβλημα της χαρτογράφησης της Μακεδονίας και της Θράκης (σε συνάρτηση με τρείς συνιστώσες: γλώσσα, θρησκεία, εθνικότητα).
«Εμείς, επ’ ευκαιρία της επετείου», σημειώνει η Βάσσα Κοντουμά «είπαμε να μαζέψουμε αυτό το υλικό και να το παρουσιάσουμε στο κοινό και να δείξουμε πως αυτή η γαλλική συλλογή μπορεί να ενδιαφέρει την Ελλάδα. Θέλουμε να δείξουμε αυτόν τον πρώτο αιώνα στον οποίον έγιναν πάρα πολλά ιστορικά γεγονότα, πολύ σημαντικά για το ελληνικό κράτος… Πως αυτή η σχέση του χώρου, μάλιστα της μελέτης του χώρου, μπορεί να έχει και μια πολιτική σημασία. Δηλαδή πως οι συζητήσεις σε πολιτικό επίπεδο έδωσαν τη δυνατότητα να δημιουργηθούν πολύ ενδιαφέροντες χάρτες που δείχνουν πως προχωρεί το ελληνικό κράτος σε σχέση με την Οθωμανική Αυτοκρατορία που χάνει έδαφος, αλλά και πως εξελίσσεται η χαρτογραφία».
Όσον αφορά το κοινό που απευθύνεται η έκθεση, εξηγεί πως στόχος ήταν βεβαίως οι Γάλλοι να δουν την έκθεση, αλλά και, με αυτή την ευκαιρία, να φέρουν σε επαφή Έλληνες και Γάλλους. Ωστόσο, προκειμένου να έχουν την ευκαιρία να δουν κάτι από αυτήν και όσοι δεν θα βρίσκονται στο Παρίσι από τις 12 Οκτωβρίου έως τις 7 Νοεμβρίου που διαρκεί, δημιουργήθηκαν και βρίσκονται σε διαδικασία ανάρτησης στο internet, ο κατάλογος της έκθεσης καθώς και μια μικρή ταινία, διάρκειας 8 λεπτών που αφορά την έκθεση και δημιουργήθηκε από την ίδια σε συνεργασία με τη σκηνοθέτη Δέσποινα Κονταργύρη.
Η Βάσσα Κοντουμά πήγε στο Παρίσι για σπουδές το 1984 και τελικά η εγκατάστασή της έγινε μόνιμη, όπως συνέβη σε πολλούς Έλληνες εκείνη την εποχή. Πάντως, η ίδια βλέπει σήμερα να υπάρχει και αντίστροφο ρεύμα και υπογραμμίζει: «…Υπάρχει πλέον μια ανταλλαγή. Επειδή είναι εύκολο πλέον να μετακινηθείς, και οι Έλληνες που έρχονται εδώ, και οι Γάλλοι που πάνε να εγκατασταθούν στην Ελλάδα, συνεχίζουν να δημιουργούν αυτές τις σχέσεις, αλλά με κάπως διαφορετικό τρόπο που μπορεί να μην τον φανταζόμασταν παλιά, αλλά που είναι πάρα πολύ θετικός και εμένα με ενθουσιάζει πραγματικά».
Ο κατάλογος και η μικρή ταινία για την έκθεση μπορούν να αναζητηθούν σύντομα στο διαδίκτυο, με τον πλήρη τίτλο της έκθεσης.
Επίσης, όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να παρακολουθήσει στα γαλλικά και τη διάλεξη του αναπληρωτή καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Σπύρου Καράβα, με θέμα «Ο πόλεμος της Ανεξαρτησίας του 1821 και ο προσδιορισμός της Ελλάδας», αύριο Τρίτη 19 Οκτωβρίου στις 7.30 μμ (ώρα Γαλλίας) στην ηλεκτρονική διεύθυνση:
https://us02web.zoom.us/j/88557687888?pwd=NldVRkdGeUt5b05tS3pXUE1GN3Rndz09
Χρησιμοποιώντας το ID: 885 5768 7888 και password: 366491.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος