Νηστεία: Οφέλη και παγίδες

Διανύουμε τις ημέρες της Σαρακοστής, από τις σημαντικότερες περιόδους νηστείας, μια καλή αφορμή για αποτοξίνωση και υιοθέτηση πιο υγιεινών διατροφικών συνηθειών, που μπορεί να έχουν ευεργετικές επιδράσεις για τον οργανισμό μας.

«Η διατροφή της νηστείας μπορεί να επιφέρει σημαντικά οφέλη στην υγεία, ωστόσο κρύβει κάποιες ‘‘παγίδες’’ και πρέπει να υιοθετείται με προσοχή, ιδιαίτερα από ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού, όπως οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά» τονίζει ο Μιχάλης Γεωργούλης, MSc, διαιτολόγος-διατροφολόγος, επιστημονικός συνεργάτης-υποψήφιος διδάκτορας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου και μέλος της επιστημονικής ομάδας του ΕΥΖΗΝ.

“Κύριο χαρακτηριστικό της διατροφής κατά τη νηστεία είναι η αποχή από τρόφιμα ζωικής προέλευσης, δηλαδή το κόκκινο κρέας (μοσχάρι, χοιρινό, κατσίκι, αρνί, κλπ.), το λευκό (κοτόπουλο, γαλοπούλα, κλπ.), τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι και τυρί) και τα αβγά, η οποία αντισταθμίζεται από αύξηση στην κατανάλωση τροφίμων φυτικής προέλευσης, όπως δημητριακά (π.χ. ψωμί, παξιμάδια, ζυμαρικά, ρύζι, κ.λπ.),  όσπρια, λαχανικά και φρούτα. Συνεπώς, η διατροφή είναι πολύ πιο φτωχή σε λίπος, ιδίως κορεσμένο, και χοληστερόλη και αντιθέτως αρκετά πιο πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες. Όλα αυτά καθιστούν τη δίαιτα της νηστείας ένα υγιεινό πρότυπο, ενώ οι ομοιότητές της με τη μεσογειακή διατροφή είναι εμφανείς. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα, η διατροφή της νηστείας φαίνεται να συνδέεται με βελτιώσεις σε αρκετούς δείκτες υγείας, όπως τα λιπίδια του αίματος (ολική χοληστερόλη και LDL χοληστερόλη), η αρτηριακή πίεση, η γλυκόζη (σάκχαρο), και άλλοι δείκτες που σχετίζονται με την καρδιαγγειακή λειτουργία. Συνεπώς, εφόσον υιοθετηθεί σωστά, μπορεί να συμβάλει στην προστασία έναντι χρόνιων νοσημάτων, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, και στη βελτίωση της συνολικής υγείας και ευεξίας”.

κ. Γεωργούλη, ποια είναι τα συνηθέστερα διατροφικά λάθη των ατόμων που νηστεύουν; Ποιους  κινδύνους κρύβουν;

Κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις, και στην περίπτωση της νηστείας λανθασμένοι διατροφικοί χειρισμοί μπορούν όχι μόνο να αναχαιτίσουν τις ευεργετικές της επιδράσεις, αλλά να οδηγήσουν σε ανεπιθύμητα φαινόμενα, με κυριότερα την αύξηση του σωματικού βάρους και των τριγλυκεριδίων του αίματος, γεγονός που οφείλεται στην υπερκατανάλωση των τροφίμων που «επιτρέπονται», λόγω της αποχής από τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Το ψωμί, τα παξιμάδια, τα δημητριακά πρωινού, τα μακαρόνια, το ρύζι, οι πατάτες και όλα τα νηστίσιμα αρτοσκευάσματα (κουλούρια, μπισκότα, κράκερ κ.λπ.) αποτελούν κάποια παραδείγματα. Παράλληλα, τα αμυλούχα τρόφιμα περιέχουν μεγάλες ποσότητες υδατανθράκων, οι οποίοι όταν προσλαμβάνονται σε αυξημένα επίπεδα, σε συνδυασμό με μια διατροφή πλούσια σε θερμίδες, μετατρέπονται στο ήπαρ σε λίπος, δηλαδή σε τριγλυκερίδια, που συσχετίζονται με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Προσοχή χρειάζονται και κάποια τρόφιμα που παραδοσιακά καταναλώνονται κατά τη Σαρακοστή, όπως οι ελιές, τα λαχανικά τουρσί, ο ταραμάς, η λαγάνα και άλλα νηστίσιμα αλμυρά σνακ, πλούσια σε νάτριο, το οποίο σε υπερβολική ποσότητα μπορεί να συμβάλει στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης, καθώς και τα θαλασσινά, τα οποία είναι πλούσια σε χοληστερόλη και συνήθως καταναλώνονται τηγανιτά.