“Έξοδος στο Φως” H εναρκτήρια συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών

“Έξοδος στο… Φως”. Ένας τίτλος-δήλωση της αισιοδοξίας, της πίστης ότι όλα θα πάνε Ακόμα Καλύτερα. Με θετική ενέργεια κι ενδιαφέρουσες προτάσεις η ευχή – κι υπόσχεση- της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, στη συναυλία που πραγματοποιείται την Παρασκευή 8 Οκτωβρίου και ώρα 20:00 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης.

Χαρακτηριστική του κλίματος, η εναρκτήρια συναυλία που οδηγείται σε ένα θριαμβευτικό φινάλε με τη μεγαλειώδη Πρώτη Συμφωνία του Μπραμς, παρασύροντας τους ακροατές από το Σκοτάδι στο Φως. Η βραδιά ξεκινά με τις Μεταπλάσεις Β’ του Γιάννη Ιωαννίδη, ο οποίος διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής της ΚΟΑ. Έργο επηρεασμένο από τον σπουδαίο συνθέτη Γιάννη Χρήστου, στον οποίο είναι αφιερωμένο. Ακολουθεί, η διεθνούς ακτινοβολίας Γερμανίδα μεσόφωνος Κρίστα Μάγερ στα συναρπαστικά, βαθιά βιωματικά Τραγούδια για τα νεκρά παιδιά (Kindertotenlieder) του Γκούσταβ Μάλερ. Διευθύνει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΚΟΑ, Λουκάς Καρυτινός.

Για την ιστορία…

ΓΙΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ (γεν. 1930)

Μεταπλάσεις Β!

Στις «Μεταπλάσεις Β’», έργο γραμμένο το 1970 στη μνήμη του Γιάννη Χρήστου, ο συνθέτης μοιράζει τα όργανα της ορχήστρας σε δύο μεγάλες κατηγορίες: πνευστά (ένα πίκολο, ανά δύο φλάουτα, όμποε, κλαρινέτα και φαγκότα, και ανά τρία κόρνα, τρομπέτες και τρομπόνια) και έγχορδα (δώδεκα βιολιά, τέσσερις βιόλες, τρία βιολοντσέλα και τρία κοντραμπάσα). Οι δύο αυτές ομάδες αναπτύσσουν δύο διαφορετικές ηχητικές επιφάνειες, δύο «ηχητικά κράματα», ενώ τα κρουστά είτε συνδέουν δύο ηχητικά πυκνώματα με κρατημένους ήχους (τύμπανα) ή συμμετέχουν στη σπονδύλωση της ηχητικής δέσμης των πνευστών (βιμπράφωνο) ή και τα δύο (γκονγκ). Σε καμία περίπτωση πάντως δεν προβάλλουν ρυθμικά σχήματα με λειτουργική ποικιλία· τέτοια σχήματα εξάλλου δεν χρησιμοποιούνται πουθενά στο έργο αυτό: οι μικρές και ποικίλες ρυθμικές αξίες (δέκατα έκτα, πεντάηχα δεκάτων έκτων, τρίηχα ογδόων – σε απλή, διπλή ή παρεστιγμένη μορφή) συνδυάζονται οριζόντια και κατακόρυφα για να δημιουργήσουν πυκνά νεφελώματα από ασύμμετρες ηχητικές στίξεις, τα οποία αποτελούν στοιχεία μιας «ηχητικής δέσμης». Έτσι, λ.χ., στην αρχή του έργου, τα πιτσικάτα των εγχόρδων κινούνται με τις παραπάνω ρυθμικές αξίες, οργανωμένες σε μικρά οστινάτα σχήματα και εξαντλώντας τις δώδεκα νότες με μία σειρά, χωρισμένη σε τρία όμοια τετράχορδα κι ένα τρανσπότρο της. Καθεμιά από τις δύο «ηχητικές δέσμες» (των εγχόρδων και των πνευστών) εξελίσσεται με παράθεση, συνεχή ή διακοπτόμενη από μεγάλες παύσεις, παρόμοιων ηχητικών νεφελωμάτων όπου μερικά προκύπτουν από τα υπόλοιπα αφού υποστούν ορισμένους μετασχηματισμούς στην εσωτερική τους κατασκευή («μεταπλάσεις» θα λέγαμε, αν μας επιτρέπεται να ερμηνεύσουμε με αυτόν τον τρόπο τον τίτλο του έργου). Έτσι, μπορούμε να διακρίνουμε τις ακόλουθες κατηγορίες ηχητικών νεφελωμάτων, κρίνοντας από την εσωτερική τους κατασκευή: συνδυασμούς στικτών ήχων, του είδους που περιγράψαμε, συνδυασμούς με μεγάλες κρατημένες ρυθμικές αξίες, συνδυασμούς με μικρές και σύμμετρες κρατημένες αξίες και συνδυασμούς σύνθετους, όπου παρατίθενται δύο ή περισσότερες από τις παραπάνω ποικιλίες. Τα διαστήματα που κυριαρχούν στις «μικροδομικές» συνηχήσεις είναι το τρίτονο, η μικρή δεύτερη και η μικρή τρίτη (και οι αναστροφές των δύο τελευταίων). Σημειώνουμε, τέλος, πως ο μετασχηματισμός των ηχητικών ομάδων πραγματοποιείται και με τη βοήθεια διαφορετικών τεχνικών παραγωγής ήχου που έχουν οι διάφορες οικογένειες οργάνων: έτσι, τα γκλισάντα, τα πιτσικάτα, το βιμπράτο (ή η απουσία του), η σουρντίνα, οι τεχνικές «κολ λένιο» και «σουλποντιτσέλο» – στα έγχορδα, τα γκλισάντα, τα τρέμολα και η τεχνική του «φλάττερτσούνγκε» – στα πνευστά, οργανώνονται στις ανάγκες αυτού του μετασχηματισμού καις τη μορφολογική κι αισθητική οικονομία του έργου.

Χάρης Ξανθουδάκης (περιληπτική ανατύπωση από το πρόγραμμα συναυλίας της Κ.Ο.Α. στις 6 και 7 Φεβρουαρίου 1977

Το πρόγραμμα με μια ματιά

ΓΙΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ (γεν. 1930)

Μεταπλάσεις Β’

GUSTAV MAHLER (1860 – 1911)

Τραγούδια για τα νεκρά παιδιά

ΓΙΟΧΑΝΕΣ ΜΠΡΑΜΣ (1833 – 1897)

Συμφωνία αρ.1 σε ντο ελάσσονα, έργο 68

ΜΕΣΟΦΩΝΟΣ

Κρίστα Μάγερ

ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ

Λουκάς Καρυτινός

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο site: koa.gr

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος