Υγροποιούνται τα εδάφη στη Θεσσαλία μετά τον σεισμό

Αγρότες, σχεδόν στο σύνολό τους, οι κάτοικοι των χωριών που επλήγησαν από τον σεισμό, βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι και με προβλήματα που προκλήθηκαν στις γεωργικές εκτάσεις. Η μετατόπιση του εδάφους έστω και κατά 40 εκατοστά φαίνεται πως αλλάζει τα δεδομένα επί της επιφανείας. ζημιές έχουν υποστεί και οι καλλιέργειες, αλλά και οι γεωτρήσεις άρδευσης. Οι καλλιέργειες μοιάζουν να βρίσκονται σε κινούμενη άμμο. Η γη να ανοίγει και αναβλύζει νερό. Τα φαινόμενα αυτά είναι πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα επισημαίνει ο Γιώργος Παπαθανασίου, επίκουρος καθηγητής στο ΔΠΘ. Όπως εξηγεί κατά την ώρα του μεγάλου σεισμού, το στερεό έδαφος, μπορεί σε σημεία να μετατραπεί σε υγρή μάζα και από εκεί να αναβλύσει νερό.

Ερευνητικές ομάδες γεωλόγων κατέγραψαν εμφανίσεις ρευστοποίησης του εδάφους σε πολλά σημεία, περίπου πέντε με έξι, σαν πίδακες υπόγειων υδάτων με τη μορφή κρατήρων και αμμο-ηφαιστείων. Οι ρευστοποιήσεις παρατηρήθηκαν κατά μήκος του ποταμού Πηνειού, όπου ο υδροφόρος ορίζοντας βρίσκεται σε μικρό βάθος και τα εδάφη είναι χαλαρά.

Η υγροποίηση του εδάφους συμβαίνει όταν ένα κορεσμένο ή μερικώς κορεσμένο έδαφος, δηλαδή χαμηλής πυκνότητας, χάνει ουσιαστικά την αντοχή και την ακαμψία του δεχόμενο μια έντονη πίεση. Αυτό συμβαίνει κατά την διάρκεια ενός σεισμού, όταν ένα στερεό υλικό παύει να βρίσκεται σε κατάσταση ισορροπίας. Τότε το νερό γεμίζει τα κενά μεταξύ των κόκκων του εδάφους. Κατά την πίεση που ασκείται στο έδαφος, το νερό προσπαθεί να τρέξει προς τα έξω σε ζώνες χαμηλής πίεσης, συνήθως προς την επιφάνεια.

Οι επιπτώσεις της υγροποίησης του εδάφους στο δομημένο περιβάλλον μπορεί να είναι εξαιρετικά επιζήμιες. Κτήρια των οποίων τα θεμέλια βρίσκονται απευθείας στην άμμο, που υγροποιείται θα βιώσουν μια ξαφνική απώλεια στήριξης, η οποία θα οδηγήσει σε δομικές ζημιές, συμπεριλαμβανομένης της θραύσης των θεμελίων τους. Το κεκλιμένο έδαφος ή το έδαφος δίπλα σε ποτάμια και λίμνες μπορεί να ολισθήσει επάνω σε ένα υγροποιημένο στρώμα χώματος, προκαλώντας μεγάλες ρωγμές στο έδαφος και ζημίες σε κτήρια, γέφυρες, δρόμους, αγωγούς ύδρευσης, φυσικού αερίου, αποχέτευσης, ηλεκτροδότησης και τηλεπικοινωνιών.

Ανάλογο φαινόμενο υγροποίησης εδαφών παρατηρήθηκε κατά την εξαφάνιση των πόλεων Ηράκλειον και Κάνωπος, λιμάνια στα βόρεια παράλια της Αιγύπτου, τα οποία καθώς ήταν κτισμένα σε σαθρά εδάφη πλησίον υδροφόρου ορίζοντα και με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας είχαν χαθεί κάτω από τα νερά έως τον 8ο αιώνα.

Εν τω μεταξύ, εχθές εγκαταστάθηκαν τα πρώτα 10 τροχόσπιτα στην περιοχή, για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των κατοίκων. Στο Ζάρκο περισσότερα από 65 σπίτια χαρακτηρίστηκαν μη κατοικήσιμα. Σε 15 ημέρες θα ακολουθήσει επανέλεγχος και θα κριθεί ποια θα κατεδαφιστούν.