Τι προκάλεσε τους χιλιάδες σεισμούς στη Σαντορίνη στις αρχές της χρονιάς

Διεθνής ομάδα ερευνητών, ανάμεσα τους και Έλληνες, αποκάλυψε τις κρυφές διεργασίες που οδήγησαν στην έντονη σεισμική δραστηριότητα, κοντά στη Σαντορίνη, στις αρχές του 2025. Οι επιστήμονες εντόπισαν τεράστια μαγματική διείσδυση κάτω από τον θαλάσσιο πυθμένα, με την ποσότητα του μάγματος να είναι αρκετή για να γεμίσει διακόσιες φορές την Μεγάλη Πυραμίδα της Γκύζας ή περίπου 200 φορές την Ακρόπολη, ή το Empire State Building περίπου 500 φορές και προσθέτουν ότι ήταν αρκετό για να καλύψει το Μανχάταν στη Νέα Υόρκη ή τα νησιά των Βερμούδων με ένα στρώμα μάγματος πάχους περίπου 9 μέτρων.

Η μελέτη τους, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science, δείχνει ότι ένα κατακόρυφο στρώμα μάγματος, διαδόθηκε κατά κύματα σε απόσταση μεγαλύτερη από είκοσι χιλιόμετρα, μέσα στον φλοιό της Γης, σε βάθος μεγαλύτερο από 10 χιλιόμετρα κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας.

Όπως τόνισε η καθηγήτρια Σεισμολογίας ΑΠΘ, κα Ελευθερία Παπαδημητρίου, μοναδικός παγκοσμίως ήταν ο αριθμός των σεισμικών δονήσεων στο νησί, σε ένα τόσο περιορισμένο χρονικό διάστημα, με εκατοντάδες αισθητούς σεισμούς κάποιοι από τους οποίους ήταν μεγαλύτεροι των 5 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ, ενώ προκάλεσε τοπικά κατάσταση έκτακτης ανάγκης, κλείσιμο σχολείων και συναγερμό μεταξύ κατοίκων και επισκεπτών.

Όπως επισήμανε η κα Παπαδημητρίου, υπήρχε έντονη αβεβαιότητα αν οι σεισμοί οφείλονταν σε ηφαιστειακή δραστηριότητα που σηματοδοτούσε μια πιθανή επερχόμενη έκρηξη ή σε ολίσθηση τεκτονικών ρηγμάτων και ήταν πιθανώς το προοίμιο ενός μεγαλύτερου σεισμού (όπως ο καταστροφικός σεισμός μεγέθους 7,7 που έπληξε την ίδια περιοχή το 1956).

Το πιο εντυπωσιακό, όπως υπογράμμισε, ήταν το γεγονός ότι η διείσδυση δεν κινήθηκε ομαλά. Αντίθετα, όπως καταδεικνύεται από την έρευνα, εκδηλώθηκε κατά κύματα, ανοίγοντας νέες ρωγμές, κλείνοντας άλλες και προωθώντας μάγμα προς τα εμπρός σε παλμούς.

Τα ερευνητικά αποτελέσματα της ομάδας υποδηλώνουν ότι αυτή η κυματοειδής διαδικασία ανάδρασης της διείσδυσης μάγματος δεν είναι μοναδική στη Σαντορίνη. Αντίθετα, αυτός είναι πιθανά ένας θεμελιώδης μηχανισμός με τον οποίο το μάγμα μεταφέρεται κάτω από τα ηφαίστεια παγκοσμίως. Παράλληλα, όπως υπογραμμίζεται, οι μέθοδοι που αναπτύχθηκαν θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν τους επιστήμονες να παρακολουθούν μελλοντικές κρίσεις σε σχεδόν άμεσο χρόνο – ειδικά σε περιοχές όπου η μεγαλύτερη δραστηριότητα εκδηλώνεται στην ανοιχτή θάλασσα ή βαθιά στο υπέδαφος, πέρα από την εμβέλεια των παραδοσιακών επίγειων μετρήσεων.