Σμύρνη (1870 – 1922): Η πόλη και η αρχιτεκτονική της

Το βιβλίο του σχετικά με την πόλη και την αρχιτεκτονική της Σμύρνης (1870 -1922) παρουσίασε στην ΕΡΤ3 ο ομότιμος καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Βασίλης Κολώνας.

Στην έκδοση αυτή ο κ. Κολώνας, φιλοδοξεί να αναδείξει την ανανεωμένη εικόνα της Σμύρνης στο πέρασμά της από τον 19ο στον 20ό αιώνα, μέσα από το έργο των Ελλήνων αρχιτεκτόνων και μηχανικών. Η συμβολή τους στη διαδικασία του πολεοδομικού εκσυγχρονισμού και η ενεργός συμμετοχή τους στη δημόσια και ιδιωτική αρχιτεκτονική της πόλης, σε παράλληλη πορεία με την ανάδυση της κοσμοπολίτικης και πολυπολιτισμικής κοινωνίας της Σμύρνης, ως οικονομικό και ιδεολογικό πλαίσιο της αρχιτεκτονικής δημιουργίας, παρουσιάζεται υπό το φως νέων στοιχείων, αποτέλεσμα μακροχρόνιας έρευνας σε δημόσια και ιδιωτικά αρχεία.

Τα χρονικά όρια της μελέτης αντιστοιχούν στην έναρξη μιας περιόδου μεγάλων εκσυγχρονιστικών έργων και στην πυρκαγιά του 1922, τότε που, εκτός από την τραγική δοκιμασία του ανθρώπινου παράγοντα, καταρρέει και η εικόνα της τελευταίας άνοιξης για την πολυεθνική κοινωνία της πόλης. Τελειωτικό χτύπημα στον κοσμοπολιτισμό της «άπιστης» Σμύρνης, η υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών ανάμεσα στην Τουρκία και την Ελλάδα με τη συνθήκη της Λωζάνης το 1923.

Στην έκδοση επισημαίνεται επίσης η ακτινοβολία αυτής της αρχιτεκτονικής στον ευρύτερο μικρασιατικό χώρο, αλλά και τον απέναντι αιγιακό, καθώς οι αμφίδρομες διαδρομές δεν περιορίζονταν στο επίπεδο της λόγιας αρχιτεκτονικής, αλλά μεταφέρονται και στη λαϊκή παράδοση, πρόσθεσε ο κ. Κολώνας.

Το δυσάρεστο είναι ότι τα περισσότερα από αυτά τα αρχιτεκτονικά στοιχεία δεν σώζονται σήμερα, κατέληξε ο κ. Κολώνας. Η αρχιτεκτονική της Σμύρνης δεν επηρέασε τα μουσουλμανικά κτίρια της περιοχής αλλά την ελληνική αρχιτεκτονική και επηρεάστηκε από αυτήν, πρόσθεσε.