Οι λέξεις που …αφήνει πίσω του το 2022

Μεγάλες αλλαγές έχουν παρατηρηθεί στην ελληνική γλώσσα τα τελευταία χρόνια, αλλά οι ειδικοί καθησυχάζουν, καθώς είναι η μια από τις δυο γλώσσες στον κόσμο μαζί με την κινεζική που συνεχίζουν να γράφονται και να ομιλούνται αδιαλείπτως επί σχεδόν 4.000 χρόνια.

Ο Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, καθηγητής γλωσσολογίας Ε.Κ.Π.Α, εφησυχάζει εκείνους που ανησυχούν για την κάκιστη χρήση της ελληνικής γλώσσας και για την ποιότητα του λόγου, που εκφέρεται ακόμη και από τους δημοσιολούντες.

Η ελληνική γλώσσα έχει μια παράδοση 4.000 ετών και συνεχή παρουσία γραπτού λόγου τουλάχιστον 3.500 ετών. Πλάθεται, αλλάζει μέσα στον χρόνο γιατί «είναι μια μορφή κοινωνικής συμπεριφοράς και διαμορφώνει ένα νέο λεξιλόγιο, που αποτελεί συνδετικό κρίκο μιας κοινωνικής ομάδος», εξηγεί ο κ. Χαραλαμπάκης.

«Κάποιες λέξεις διαμορφώνουν την νεανική αργκό, που υιοθετούν οι νεότεροι κυρίως ως αντίδραση στην προηγούμενη γενιά, αλλά αργότερα την εγκαταλείπουν». Κάποιες εκφράσεις ωστόσο παραμένουν.

Τα λεγόμενα γκρίκλις, που εμφανίστηκαν με την νέα τεχνολογία των κινητών τηλεφώνων «είναι παροδικά, επιφανειακά η συντακτική δομή της γλώσσας παραμένει η ίδια». Η γλώσσα εκπληρεί κάποιες ανάγκες επικοινωνίας σε κάθε χρονική περίοδο.

Ορισμένοι συνηγορούν στο να ενταχθούν στο σχολείο τα ασύντακτα και αυθαίρετα ευφυολογήματα, ως υποτιθέμενος πλούτος των νέων ανθρώπων.

«Οι φύλακες των μαζών», όπως τους αποκαλεί ο Κάντ, «θέλουν να διεισδύσουν στις μάζες των ανώριμων για να τις ελέγξουν, να τις εξουσιάσουν» και η γλώσσα είναι το κατ’ εξοχή εργαλείο ελέγχου. Το ένα από τα τέσσερα συστατικά της ελληνικής ταυτότητας, την οποία λίγο πριν από την μάχη των Πλαταιών (479 π.Χ.) οι Αθηναίοι υπενθύμισαν στους Σπαρτιάτες, οι οποίοι φοβήθηκαν μήπως «οι Αθηναίοι συνάψουν συνθήκες με τον βάρβαρο [Μαρδόνιο]».[1]

Εν πάση περιπτώσει, η πρόοδος εκλαμβανόμενη με την επιστημονική της έννοια δεν σημαίνει γλωσσική ασυδοσία. Πρόκειται για έναν δήθεν προοδευτισμό με αμφισβητήσιμες, μεταβαλλόμενες, ασύντακτες φόρμες, μεταμοντερνιστικής κοπής και απόδειξη της ήσσονος προσπάθειας.

Η Ελληνική γλώσσα μαζί με την κινεζική μεταξύ 6.500 γλωσσών, όπως έχουν αναγνωριστεί από τον ΟΗΕ, παραμένει ζωντανή, ομιλείται και έχει γραπτή παρουσία. Για αυτόν τον λόγο, μεταξύ άλλων, οι Κινέζοι θεωρούν τον Ελληνικό πολιτισμό τον μόνο ισάξιο του δικού τους.

[1] ^{Ηροδότου ιστορίαι, βιβλίο Ουρανία, παρ.[8.144.1]  – [8.144.4]}