Λειψυδρία- Μία Ελλάδα που “διψά”: Ζήτημα αλλαγής στην κουλτούρα κατανάλωσης ή υποδομών;- Οι συνέπειες σε δάση και οικοσυστήματα

 Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 19η θέση παγκοσμίως ως προς τον κίνδυνο εμφάνισης λειψυδρίας, με προβλεπόμενη αύξηση της κατά κεφαλή χρήσης του νερού από τα 1.000 στα 1.200 κυβικά μέτρα μέχρι το 2050, ενώ οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής επιδεινώνουν δραματικά την κατάσταση, τόσο από την πλευρά της προσφοράς όσο και της ζήτησης. Οι βροχοπτώσεις είναι κάτω από τον μέσο όρο των τελευταίων τριάντα χρόνων, κυρίως στην ανατολική ηπειρωτική Ελλάδα, τα νησιά του Αιγαίου, την Κρήτη, τα Δωδεκάνησα και την Πελοπόννησο.

Πολίτες αποδίδουν κυρίως το γεγονός στην καταστροφή του περιβάλλοντος από τον άνθρωπο, στην αλόγιστη σπατάλη αλλά και στην έλλειψη παιδείας.

“Υπάρχει πρόβλημα λειψυδρίας εδώ και χρόνια σε κάποιες περιοχές, το οποίο, όποτε υπάρχει ανομβρία, επιτείνεται όσο αυξάνεται η τουριστική κίνηση σε συγκεκριμένα νησιά, όπου εκεί έχουμε την ιδιαιτερότητα ότι έχεις μία μεγάλη πίεση στο δίκτυο για πολύ μικρό χρονικό διάστημα, δηλαδή έναν μήνα. Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Το πρόβλημα αυτό να εξαφανιστεί σε ένα ή δύο χρόνια”, τόνισε ο κ. Πέτρος Βαρελίδης, Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

“Το μεγαλύτερο πρόβλημα λειψυδρίας στη χώρα το έχει αυτή τη στιγμή η Κέρκυρα, η οποία έχει ταυτόχρονα το μεγαλύτερο ύψος βροχής. Άρα αυτό δείχνει ότι πρόκειται για πιο διαχρονικό πρόβλημα που έχει βαθύτερες ρίζες”, πρόσθεσε ο κ. Βαρελάς, προτείνοντας παράλληλα έργα υποδομής και καλύτερη διαχείριση για την επίλυση του προβλήματος.

Ακόμη, όπως είπε, υπάρχει ένα βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο πρόγραμμα, προκειμένου να αμβλυνθεί άμεσα ο όποιος κίνδυνος και σε δύο, τρία χρόνια να μπορέσουμε να έχουμε κάποιες μονάδες αφαλάτωσης και κάποιο πρόσθετο νερό, ενδεχομένως με μεταφορά από τις εκβολές του Αχελώου με τάνκερ και μακροπρόθεσμα εξετάζεται η λύση της μερικής εκτροπής μέσω μικρών φραγμάτων.

Σύμφωνα με τον κ. Γιάννη Κουτσογιάννη, Αναπληρωτή Καθηγητή Τεχνολογίας Περιβάλλοντος/Τμήμα Χημείας Α.Π.Θ., “οι φετινές βροχοπτώσεις, οι οποίες κατά κύριο λόγο αφορούν τη Βόρεια Ελλάδα, σίγουρα μπορούν να ανακουφίσουν παροδικά την κατάσταση. Ωστόσο, όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι πηγαίνουμε, λόγω της κλιματικής αλλαγής, για πιο έντονες περιόδους ανομβρίας. Ο υπερπληθυσμός σε συγκεκριμένα σημεία της χώρας δημιουργεί επίσης πρόβλημα, ενώ υπάρχει και το θέμα της ποιότητας του νερού. Στα νησιά για παράδειγμα, έχουμε υφάλμυρα νερά που δεν πίνονται και άρα ακόμα και να υπάρχει νερό στο δίκτυο, δεν μπορείς αυτό να το χρησιμοποιήσεις για να πιείς.”

Για την επαναχρησιμοποίηση των υδάτων που στη χώρα μας βρίσκεται πολύ χαμηλά, μίλησε ο κ. Φίλιππος Γκανούλης, Πολιτικός Μηχανικός-Περιβαλλοντολόγος. Όπως είπε, αυτό σημαίνει ότι από τους βιολογικούς καθαρισμούς που έχουμε επεξεργασμένο λήμμα, αντί να το αφήνουμε να φεύγει στη θάλασσα και να χάνεται, μπορούμε με κάποια έργα υποδομών προφανώς και κάποια περαιτέρω επεξεργασία αυτών, το νερό να γυρίσει πίσω για την άρδευση.

Το μεγαλύτερο ζήτημα, όμως, το οποίο εντοπίζεται στα αστικά δίκτυα είναι οι απώλειες των δικτύων, συνέχισε ο κ. Γκανούλης, τονίζοντας ότι όλα αυτά τα δίκτυα είναι υπό πίεση, καθώς υπάρχουν απώλειες 20%, ενώ στα παλαιωμένα μέχρι 60 και 70%, οπότε “ο τελικός χρήστης, ακόμα και αν είναι σπάταλος, μπροστά σε αυτή την σπατάλη την οποία έχουν οι υποδομές στην Ελλάδα, είναι το μικρότερο κακό.”

Την ίδια ώρα, σοβαρό είναι το πρόβλημα της λειψυδρίας στην περιφέρεια και τα νησιά.

Για ποιοτική διαφοροποίηση στις βροχοπτώσεις, έκανε λόγο ο κ. Στράτος Χαρχαλάκης, Δήμαρχος Κυθήρων-Πρόεδρος Επιτροπής Νήσων και Πολιτικής Συνοχής ΚΕΔΕ, καθώς, όπως είπε, τον χειμώνα στα Κύθηρα έβρεξε πολύ πάνω από τον μέσο όρο, αλλά όχι σταθερά, δηλαδή επρόκειτο κυρίως για καταιγίδες, ενώ υπήρχαν και μεγάλα διαστήματα ηλιοφάνειας.

Για τις συνέπειες της έλλειψης νερού στη βιοποικιλότητα, τα δάση και τα οικοσυστήματα των ποταμών, μίλησε ο κ. Κώστας Γιαννόπουλος, Γενικός Διευθυντής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Θεσσαλονίκης και ο κ. Άνθιμος Αμανατίδης, Διευθύνων Σύμβουλος ΕΥΑΘ Α.Ε.