CARE SEA από το ΑΠΘ: Νέα διαδικτυακή πλατφόρμα χαρτογράφησης των πλαστικών απορριμμάτων στη θάλασσα

Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης δημιούργησε μια νέα διαδικτυακή πλατφόρμα χαρτογράφησης των πλαστικών απορριμμάτων που επιπλέουν στον Θερμαϊκό Κόλπο.

Η πλατφόρμα δίνει την ευκαιρία στους πολίτες να συμβάλουν ενεργά στην καταγραφή της πλαστικής ρύπανσης, φωτογραφίζοντας τα επιπλέοντα σκουπίδια που εντοπίζουν στις ακτές ή στη θάλασσα του Θερμαϊκού. Με την ανάρτηση της φωτογραφίας, η διαδικτυακή εφαρμογή εντοπίζει αυτόματα τη θέση του χρήστη και τοποθετεί μια «πινέζα» στον χάρτη, ενισχύοντας έτσι τη συλλογική τεκμηρίωση της ρύπανσης και διευκολύνοντας την ενημέρωση των αρμόδιων αρχών.

Η πρωτοβουλία αποτελεί μέρος του ευρύτερου έργου CARE SEA, το οποίο στοχεύει στην προώθηση της συνεργασίας και της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης για μια καθαρή και βιώσιμη Μαύρη Θάλασσα. Το έργο φέρνει κοντά εταίρους από τη Γεωργία, την Ελλάδα, τη Ρουμανία, τη Μολδαβία και την Τουρκία και περιλαμβάνει δράσεις που συνδυάζουν επιστημονική έρευνα, τεχνολογικές λύσεις και τη συμμετοχή των πολιτών, με σκοπό την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά και μικροπλαστικά.

Για την πλατφόρμα και την σχετική εφαρμογή κινητού τηλεφώνου που δημιούργησε το τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ, μίλησε στην εκπομπή της ΕΡΤ3 «Μέρα με Χρώμα» η Αντιγόνη Ζαφειράκου, καθηγήτρια του τμήματος: «Είναι η δεύτερη συμμετοχή του τμήματός μας σε ερευνητικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα για τη Μαύρη Θάλασσα. Σ’ αυτήν τη συνεργασία, το έργο αφορά τη Μαύρη Θάλασσα – και η Ελλάδα είναι από τις χώρες εκτός Μαύρης Θάλασσας που μπορεί να συμμετέχει λόγω Ε.Ε. – αλλά εμείς πάντοτε ‘φέρνουμε’ το έργο στην ελληνική πραγματικότητα. Οπότε δημιουργήσαμε αυτήν την πλατφόρμα για τον Θερμαϊκό κόλπο και καλούμε τους πολίτες να φωτογραφίζουν τα πλαστικά σκουπίδια στα νερά του και να τα ανεβάζουν στην πλατφόρμα, ώστε να τα χαρτογραφούμε», εξήγησε.

Από την παραλία της Θεσσαλονίκης, η υποψήφια διδάκτωρ του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ Αναστασία Κατσουλέα έδειξε στην κάμερα της ΕΡΤ πώς μπορεί ένας πολίτης να καταγράψει και να καταχωρίσει στην εφαρμογή το πλαστικό σκουπίδι που επιπλέει στα νερά του Θερμαϊκού, χρησιμοποιώντας το μπρελόκ με το QR Code του προγράμματος, την σχετική εφαρμογή και τη συσκευή του κινητού τηλεφώνου της. Με τρεις απλές κινήσεις υπέβαλε την φωτογραφία της πλαστικής χριστουγεννιάτικης μπάλας που επέπλεε στα νερά στο ύψος της Παλιάς Παραλίας. Σύμφωνα με την κ. Κατσουλέα, «η πλατφόρμα είναι ήδη σε εφαρμογή, αν και πιλοτική που αφορά μόνο τον Θερμαϊκό κόλπο. Έχουμε αρκετά μπρελόκ να διαθέσουμε – οι πολίτες μπορούν να περνούν απ’ το Πολυτεχνείο ή να κάνουν μια αναζήτηση στο διαδίκτυο με τις λέξεις κλειδιά CARE SEA για να αποκτήσουν το QR Code».

Το μπρελόκ με το QR Code της πλατφόρμας έχει ήδη διανεμηθεί σε μαθητές και μαθήτριες σχολείων, καθώς «είμαστε στο στάδιο της διάχυσης της πληροφορίας για την διαδικτυακή πλατφόρμα», όπως εξήγησε η καθηγήτρια του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών ΑΠΘ, κ. Ζαφειράκου, προσθέτοντας πως στο πλαίσιο του προγράμματος θα ενημερωθούν και οι τοπικοί φορείς. «Πάντως, είναι ένα εργαλείο που μπορεί να αξιοποιηθεί και σε άλλες περιοχές – όχι στο πλαίσιο του συγκεκριμένου ερευνητικού προγράμματος που είναι πολύ ειδικό – και να συμβάλλει στην καταγραφή της ρύπανσης από πλαστικά. Το επόμενο στάδιο, βέβαια, είναι να ευαισθητοποιηθεί το κοινό για να μην ρυπαίνει πια με πλαστικά. Γιατί μπορούμε να δούμε τα πλαστικά, αλλά δεν μπορούμε να δούμε τα μικροπλαστικά, που είναι η εξέλιξη των πλαστικών καθώς αποδομούνται με την πάροδο του χρόνου», σημείωσε και πρόσθεσε χαρακτηριστικά: «Τα μικροπλαστικά είναι όντως εδώ, για παράδειγμα έχουν ανιχτευτεί αυτοί οι ρύποι στα πλαστικά μπουκάλια, στα ρούχα μας, στα καλλυντικά μας, σχεδόν σε ο,τιδήποτε χρησιμοποιούμε καθημερινά. Γι’ αυτό και υπάρχει μια νέα οδηγία από την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα τεθεί σε εφαρμογή στην Ελλάδα από τον Αύγουστο του 2027, σύμφωνα με την οποία οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων θα πρέπει να απομακρύνουν και αυτούς τους ρύπους, πράγμα που δεν είναι δύσκολο, αλλά επιβαρύνει οικονομικά τις εταιρείες ύδρευσης – αποχέτευσης».

Όπως επισήμανε η υποψήφια διδάκτωρ κ. Κατσουλέα «οι πολίτες μπορούν με τον ίδιο απλό τρόπο να υποβάλλουν στην πλατφόρμα ακόμα και απορρίμματα που βρίσκονται στον πυθμένα του Θερμαϊκού, όπως είναι τα πατίνια, μολονότι δεν εμπίπτει στο χρηματοδοτούμενο έργο CARE SEA, αποτελεί όμως άλλη μια χρήσιμη υπηρεσία της εφαρμογής του ΑΠΘ». Η ίδια εξήγησε ότι οι φωτογραφίες που υποβάλλουν οι πολίτες στην διαδικτυακή πλατφόρμα δίνουν χρήσιμα στοιχεία στους επιστήμονες: «Επεξεργαζομαστε τα στοιχεία που συγκεντρώνονται μέσα από τις φωτογραφίες των πολιτών και ενημερώνουμε τους αρμόδιους. Κάνουμε επίσης την επιβεβαίωση των ρευμάτων στο Θερμαϊκο κόλπο, καθώς, παράλληλα με την εφαρμογή αυτή, που είναι στο πλαίσιο της ‘επιστήμη του πολίτη – citizens’ science’, βλέπουμε τη διασπορά, τη διάχυση και τη μεταφορά των μικροπλαστικών, λαμβάνοντας υπόψη μας τα θαλάσσια ρεύματα και επιβεβαιώνοντας το μοντέλο που ‘τρέχουμε’ για τα μικροπλαστικά», ενώ πρόσθεσε: «Ο επιστήμονας για να κάνει το έργο του χρειάζεται πληροφορίες και με αυτήν την διαδικτυακή εφαρμογή οι πολίτες μπορούν να μας βοηθήσουν να κάνουμε το έργο μας συνεισφέροντας τις απαραίτητες πληροφορίες με την καταγραφή που θα κάνουν».

Αναφερόμενη στη γενική κατάσταση του Θερμαϊκού κόλπου, η κ. Ζαφειράκου τόνισε πως «Τα ψάρια αλλά και τα δελφίνια που βλέπουμε ολοι μας είναι δείκτης καθαρότητας. Γι’ αυτό δεν θέλουμε να τρομοκρατήσουμε τον κόσμο ότι είναι βρώμικος ο Θερμαϊκός, αλλά να τον ευαισθητοποίησουμε να καταγράφει τα όποια απορρίμματα βλέπει και φυσικά να μην πετάει απορρίμματα»

Στο πλοιάριο «Αλκίππη» βρέθηκε στη συνέχεια η εκπομπή «Μέρα με Χρώμα» προκειμένου να καταγράψει την διαδικασία του επιφανειακού καθαρισμού των υδάτων του Θερμαϊκού κόλπου. Όπως εξήγησε ο καπετάν Βασίλης που επί 12 χρόνια βρίσκεται στο τιμόνι της «Αλκίππης», το πλοιάριο ξεκινώντας απ’ το λιμάνι της Θεσσαλονίκης και ακολουθώντας την παραλιακή διαδρομή μέχρι την Αγία Τριάδα ανατολικά και μέχρι τα δέλτα Αξιού και Αλιάκμονα στα δυτικά, 13 φορές τον μήνα, απομακρύνει όλα τα επιφανειακά απορρίμματα. «Συναντάμε τα πάντα, πλαστικά, κουτάκια από αναψυκτά και μπύρες, ξύλα, κορμούς, παλέτες, πλαστικούς κάδους, βαρέλια, τα πάντα. Μέχρι ένα καθιστικό βρήκαμε μια φορά, αλλά και χημικές τουαλέτες και τα τελετυαία χρόνια πατίνια, πολλά πατίνια. Και σίγουρα πλαστικά, που είναι ασταμάτητο».

Διαβάστε ακόμα:

Πλαστικά στη θάλασσα «STOP» – Εφαρμογή στο κινητό αλλάζει τα δεδομένα