Έρευνες με αφορμή τις Ευρωκλογές διαπιστώνουν ότι οι πολίτες αγνοούν βασικές λειτουργίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και των υπολοίπων οργάνων της ΕΕ.Ας αναφέρουμε λοιπόν ποια είναι τα θεσμικά όργανα της Ένωσης, ξεκινώντας σήμερα από τα κυριότερα και συνεχίζοντας σε παρακείμενο άρθρο με τα υπόλοιπα.
του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου
Το θεσμικό όργανο που αναφέρεται 1ο στις ευρωπαϊκές συνθήκες είναι αυτό για το οποίο γίνονται οι ευρωεκλογές, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που το αποκαλούν και το Ημικύκλιο.
Απαρτίζεται, όσο δεν έχει συμβεί το Βrexit από 751 άμεσα εκλεγμένους βουλευτές από 28 χώρες κι αντιπροσωπεύει απευθείας τους πολίτες της ΕΕ. Ενεργεί ως από κοινού νομοθέτης με το Συμβούλιο σχεδόν σε όλο το δίκαιο της ΕΕ.
Το Κοινοβούλιο συνέρχεται σε 12 συνόδους ολομέλειας το χρόνο στο Στρασβούργο επί 4 μέρες, ενώ συντομότερες σύνοδοι διεξάγονται στις Βρυξέλλες. Στις ολομέλειες συμμετέχουν όλοι οι βουλευτές για να συζητήσουν και να ψηφίσουν τη νομοθεσία της ΕΕ και να τοποθετηθούν σε πολιτικά θέματα.
Των συνόδων προεδρεύει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπως και της λεγόμενης Διάσκεψης των Προέδρων στην οποία μετέχουν οι πρόεδροι των Πολιτικών Ομάδων.
Στη συνέχεια υπάρχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η λεγόμενη και Κομισιόν. Είναι ο θεματοφύλακας των Συνθηκών, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ και ο θεσμός που αντιπροσωπεύει τα συμφέροντα της Ένωσης συνολικά και όχι της κάθε χώρας μεμονωμένα. Προτείνει νέα κοινοτική νομοθεσία και εξασφαλίζει την ορθή εφαρμογή των νομοθετημένων και μη πολιτικών. Επιπλέον, η Επιτροπή έχει το ρόλο της εκπροσώπισης της Ενωσης σε διεθνείς οργανισμούς και συμφωνίες, καθώς και στις συνεδριάσεις της ομάδας του G7. Aκόμη, το λεγόμενο Κολλέγιο της Επιτροπής απαρτίζεται από 28 Ευρωπαίους Επιτρόπους, έναν από κάθε χώρα και ο οποίος έχει μια ή περισσότερες αρμοδιότητες ή χαρτοφυλάκια, που καλύπτουν όλο το εύρος των δραστηριοτήτων της ΕΕ.
Να πούμε επίσης ότι η σύνθεση της Κομισιόν πρέπει να εγκριθεί στο σύνολό της –αλλά όχι για μεμονωμένους Επιτρόπους- από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ακόμη, από το 1994, οι επίτροποι που προτείνουν τα κράτη μέλη υποβάλλονται υποχρεωτικά σε ακρόαση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. 
Με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, οι επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ προτείνουν τον υποψήφιο πρόεδρο της Επιτροπής, λαμβάνοντας υπ’ όψει το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και τα πρόσωπα που έχουν ορίσει τα Ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα ως κορυφαίους υποψηφίους τους στις Ευρωεκλογές. Οι κυβερνήσεις δεν είναι υποχρεωμένες νομικά να δεχθούν αυτά τα πρόσωπα για πρόεδρο της Κομισιόν, αλλά όποιον επιλέξουν θα πρέπει τελικά να τον εγκρίνει το Ευρωκοινοβούλιο.
Τέλος, μπορεί να υποβληθεί πρόταση μομφής κατά της Επιτροπής από το Ευρωκοινοβούλιο και το οποίο μάλιστα έχει τη δυνατότητα να την πάψει από τα καθήκοντά της. Ωστόσο, μέχρι σήμερα καμία από τις οκτώ προτάσεις μομφής που υποβλήθηκαν στο Κοινοβούλιο δεν έχει εγκριθεί.
Εν συνεχεία, υπάρχει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που είναι το όργανο στο οποίο συμμετέχουν οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων της ΕΕ. Λαμβάνει αποφάσεις σχετικές με τις ευρείες πολιτικές προτεραιότητες, καθώς και σημαντικές πρωτοβουλίες, αλλά δεν κατέχει νομοθετική εξουσία. Από την εφαρμογή της Συνθήκης της Λισαβώνας και μετά, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διαθέτει μόνιμο πρόεδρο, που ορίζουν τα κράτη μέλη για 2.5 χρόνια, με δυνατότητα ανανέωσης της θητείας για μια φορά.
Και μπορεί να το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να το ακούμε περισσότερο και οι σύνοδοι του να παίρνουν μεγαλύτερη δημοσιότητα, αλλά είναι το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που κάνει την πολύ δουλειά, όντας το άλλο νομοθετικό σώμα, με το Ευρωκοινοβούλιο.
Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γνωστότερο ως Συμβούλιο, αντιπροσωπεύει τις κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ, αποτελείται από υπουργούς τους και μαζί με το Ευρωκοινοβούλιο, εγκρίνει νομοθεσία που προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Προεδρία του Συμβουλίου ασκείται εκ περιτροπής από τα κράτη μέλη με εναλλαγή κάθε 6 μήνες. Υπάρχουν 10 σχηματισμοί του Συμβουλίου, ο καθένας από τους οποίους προεδρεύεται από τον αρμόδιο υπουργό του κράτους μέλους που ασκεί την προεδρία, εκτός από το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, που προεδρεύεται μονίμως από τον Ύ πατο Εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ.
Aκούστε σχετική εκπομπή
Συνεργασία στην έρευνα οπτικού υλικού: Μαρία Σιδηροπούλου
Επεξεργασία φωτογραφιών/γραφιστικών: Mαριάνθη Κόμνου
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος