Βαζεκτομή: Οι άντρες στις ΗΠΑ επιλέγουν μόνιμη μέθοδο αντισύλληψης

Τον Ιανουάριο, ο Λίον Λενκ θα πάει στον ουρολόγο του στο Κάνσας του Μιζούρι. Θα κάνει τοπική αναισθησία και ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μια μικρή τομή στο όσχεο, θα εντοπίσει τον σπερματικό πόρο -το σωληνάκι που μεταφέρει το σπέρμα στους όρχεις-, θα το κόψει, θα ενώσει τις άκρες και θα κλείσει την τομή. Ο Λενκ θα επιστρέψει σπίτι του, θα πάρει κάποιο παυσίπονο και, εφόσον δεν παρουσιαστούν επιπλοκές, θα έχει αναρρώσει πλήρως σε μία εβδομάδα.

Ο Λενκ, 35 ετών, και η σύντροφός του δεν έχουν παιδιά και δεν θέλουν να αποκτήσουν. Όταν το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αποφάσισε στην υπόθεση Dobbs v. Jackson Women’s Health Organization πως δεν υπάρχει συνταγματικό δικαίωμα στην άμβλωση  -ακυρώνοντας την απόφαση στην υπόθεση Roe v. εναντίον Wade, που προστάτευε το δικαίωμα στην άμβλωση από το 1973- ο Λενκ προγραμμάτισε να κάνει βαζεκτομή.

«Πιστεύω πως πολλοί όπως κι εγώ, πριν από την ανατροπή της απόφασης Roe v. Wade αμφιταλαντεύονταν», λέει ο Λενκ. «Όμως είναι η μόνη επιλογή για να παραμείνει ασφαλής η σύντροφό μου σε αυτές τις συνθήκες, καθώς ζούμε στο Μιζούρι. Και στο Μιζούρι υπάρχει ένας από αυτούς τους νόμους που ενεργοποιήθηκαν αμέσως (οι trigger laws) που ποινικοποιούν την άμβλωση. Τα πράγματα έγιναν ξαφνικά πολύ τρομακτικά», διευκρινίζει ο ίδιος.

Σήμερα, περισσότεροι νέοι άντρες διερευνούν το ενδεχόμενο να κάνουν βαζεκτομή. Είναι μια τάση που παρατηρείται ατύπως σε διάφορες χώρες, και σημειώνει ιδιαίτερη άνοδο στις ΗΠΑ μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου. Στο Google σημειώθηκε τεράστια άνοδος στις αναζητήσεις από τις ΗΠΑ για «βαζεκτομή».

Τα στατιστικά ήταν ακόμα πιο υψηλά σε περιοχές που είχαν τους «trigger laws». Σύμφωνα με μελέτη της εταιρείας Innerbody Research, οι αναζητήσεις για το «πού μπορώ να κάνω βαζεκτομή» αυξήθηκαν κατά 850% τις ημέρες μετά την απόφαση, με τη μεγαλύτερο άνοδο να σημειώνεται στις συντηρητικές Πολιτείες Τέξας και Φλόριντα.

Γιατρός στη Φλόριντα είπε στο CBS πως ο αριθμός των άτεκνων ανδρών ηλικίας κάτω των 30 ετών που κάνουν βαζεκτομή διπλασιάστηκε μετά την απόφαση. Ουρολόγοι στη Νέα Υόρκη, στην Καλιφόρνια,  στην Άιοβα  και αλλού, αναφέρουν παρόμοια άνοδο.

Είναι μια τάση αντίθετη στο ρεύμα. Πάντοτε, η ευθύνη για την αντισύλληψη, ακόμα και στα μακροχρόνια ζευγάρια, έπεφτε δυσανάλογα στους ώμους των γυναικών. Η στείρωση, τα αντισυλληπτικά χάπια, τα σπιράλ και άλλες μέθοδοι για τις γυναίκες παραμένουν οι πιο συνήθεις τρόποι αντισύλληψης στις ΗΠΑ. Όμως, μετά τις πρόσφατες εξελίξεις, η άνοδος του ενδιαφέροντος για τις βαζεκτομές ίσως σηματοδοτεί μια μεταστροφή, ώστε οι άντρες να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη σε αυτό το ζήτημα.

Σε πολλές χώρες, η βαζεκτομή αποτελεί περιορισμένη πρακτική. Τα νούμερα είναι ιδιαιτέρως χαμηλά σε αναπτυσσόμενα κράτη, με μέσο επιπολασμό μεταξύ 0% και 2%. Σε άλλες χώρες είναι πιο συνήθης πρακτική. Στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών (2015) δείχνουν πως στον Καναδά και στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο επιπολασμός βρισκόταν στο 21,7% και στο 21% αντίστοιχα. Για τις ΗΠΑ, τα στοιχεία του ΟΗΕ έδειχναν 10,8%.

Ενώ οι βαζεκτομές στους Αμερικανούς μεταξύ 18 και 45 ετών ήταν σε ύφεση μεταξύ 2002 και 2017, μελέτες έχουν καταγράψει κάποιες αξιοσημείωτες αυξήσεις, ειδικά κατά τη Μεγάλη Ύφεση μεταξύ 2007 και 2009.

«Η αύξηση κατά 34% στις βαζεκτομές στη Μεγάλη Ύφεση συνδεόταν άμεσα με την αύξηση του ποσοστού ανεργίας», σύμφωνα με ερευνητές του Τμήματος Ουρολογίας στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ.

Η αύξηση του αριθμού των βαζεκτομών δεν οφείλεται μόνο στις οικονομικές συνθήκες. Άλλοι παράγοντες που οδήγησαν κάποιους να περιορίσουν το μέγεθος της οικογένειάς τους ή να μην αποκτήσουν καθόλου παιδιά είναι οι ανησυχίες που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και τον υπερπληθυσμό.

Στην Αυστραλία, όπου τα ποσοστά βαζεκτομής είναι σχετικά υψηλά σε σύγκριση με άλλα ανεπτυγμένα κράτη, οι γιατροί αναφέρουν αύξηση του αριθμού των αντρών κάτω των 30 ετών που θέλουν να κάνουν την επέμβαση. Μεταξύ του 2020 και του 2021, «υπήρξε αύξηση σχεδόν κατά 20% στον αριθμό των άτεκνων ανδρών κάτω των 30 ετών που ζήτησαν να κάνουν βαζεκτομή», δήλωσε γιατρός στην Αυστραλία στο SBS News. Επιπλέον, υπάρχουν ανεπίσημες αναφορές πως οι βαζεκτομές σε νέους άνδρες γίνονται πιο διαδεδομένες στο Ηνωμένο Βασίλειο vasectomy/) ακόμα και στην Κίνα, όπου η στείρωση παραμένει πολιτισμικό ταμπού.

Στις ΗΠΑ, λέει ο Αλεξάντερ Πάστουζακ, επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Ουρολογικής Χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα, ο πιο συχνός λόγος για τον οποίο κάποιος εκφράζει το ενδιαφέρον να κάνει βαζεκτομή ήταν: «Μου το ζήτησε η γυναίκα μου». Όμως, μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, λέει ο ίδιος, περισσότεροι άντρες φαίνεται να αναλαμβάνουν την ευθύνη των αναπαραγωγικών τους επιλογών, καθώς οι επιλογές των γυναικών περιορίζονται.

Ο Στάντον Χόνιγκ, καθηγητής Κλινικής Ουρολογίας και επικεφαλής του τμήματος Αναπαραγωγικής και Σεξουαλικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Γέιλ, συμφωνεί πως το πολιτικό κλίμα αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην άνοδο του αριθμού των βαζεκτομών. «Μετά την ανατροπή της απόφασης Roe v. Wade παρατηρήσαμε αύξηση στα αιτήματα για βαζεκτομή. Πολλοί ουρολόγοι είναι “κλεισμένοι” για μήνες».

Ο Κιθ Λόου, ένας 23χρονος δημιουργός περιεχομένου από το Όστιν του Τέξας, λέει πως έκανε την επέμβαση επειδή πιστεύει πως οι γυναίκες δεν πρέπει να σηκώνουν μόνες τους το βάρος της αντισύλληψης. «Το Τέξας μόνο ευγενικά δεν φέρεται προς τα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών», λέει ο ίδιος.

Ο Χόνιγκ εκτιμάει πως ο φόβος πως ίσως στο μέλλον κριθούν παράνομες κάποιες μέθοδοι αντισύλληψης, ενισχύει την αύξηση των βαζεκτομών στις ΗΠΑ: «Ειδικά σε περιοχές όπως το Οχάιο, η Ιντιάνα, το Μιζούρι, όπου, μόλις ανατράπηκε η απόφαση Roe v. Wade επέστρεψαν στους νόμους που κρίνουν παράνομες τις αμβλώσεις, επικρατεί φόβος ότι ίσως σύντομα να μην μπορούν να κάνουν κανενός είδους οικογενειακό προγραμματισμό».

Κάποιοι άντρες κάνουν το βήμα, επειδή ανησυχούν για τις συντρόφους τους, από φόβο μήπως αποκτήσουν παιδιά που δεν θέλουν, ως πολιτική τοποθέτηση ενάντια στην απαγόρευση των αμβλώσεων ή ως έναν συνδυασμό και των τριών. Κάποιοι εκτιμούν ότι η αντισύλληψη προκαλεί πολλές παρενέργειες. Έχει επιπτώσεις στη διάθεση των γυναικών της, αλληλεπιδρά με άλλα φάρμακα και το σπιράλ δεν είναι κατάλληλη μέθοδος για πολλές γυναίκες.

Στη μετά-Roe Αμερική, κάποιοι νομοθέτες ζητούν νομοθεσία που θα εμποδίζει τις γυναίκες να ταξιδεύουν σε άλλες πολιτείες για νόμιμες αμβλώσεις. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να κατηγορηθούν για έγκλημα κάνοντας νόμιμη άμβλωση, να κινδυνεύσει η υγεία τους εάν κάνουν παράνομη ή να υποχρεωθούν να συνεχίσουν μια ανεπιθύμητη κύηση.

Ο Πάστουζακ ελπίζει πως η έκρηξη στο ενδιαφέρον για τη βαζεκτομή θα μετατραπεί σε αυξημένο ενδιαφέρον για την ανδρική αντισύλληψη γενικά.Πως περισσότεροι άντρες θα ενδιαφερθούν να διερευνήσουν και πιθανόν να υιοθετήσουν αντισυλληπτικές προσεγγίσεις. Αλλά και να σκεφτούν περισσότερο το ρόλο τους στην αναπαραγωγική διαδικασία.

ΠΗΓΗ:BBC