Β. Μαρκής στο Πρώτο: Ο νέος ποινικός κώδικας είχε την ατυχία να καταστεί αντικείμενο πολιτικής έντασης (audio)

«Ο νέος ποινικός κώδικας είχε την ατυχία να καταστεί αντικείμενο πολιτικής έντασης λόγω ακριβώς του χρόνου που οι συνθήκες ωρίμασαν για να ψηφιστεί, λίγο πριν από τις προηγούμενες εκλογές», υπογράμμισε μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και την εκπομπή «Στο Πρώτο Αλλιώς» με την Μαρία Γεωργίου, ο επίτιμος Αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου και επίτιμος Πρόεδρος της Ένωσης Εισαγγελέων, ο Βασίλης Μαρκής.

Η πολιτεία δεν πρέπει να πανικοβάλλεται, πρέπει να λειτουργεί πάντα με ηρεμία και ψυχραιμία και να καταλήγει σε προτάσεις και λύσεις, ανέφερε ο κ. Μαρκής και συμπλήρωσε πως η διαδικασία που ακολουθείται για τις μεταβολές που εισηγείται η επιτροπή, που δημιουργήθηκε στο Υπ. Δικαιοσύνης, επιτρέπει και στην νομική κοινότητα και σε όσους έχουν λόγο σε αυτά τα ζητήματα, να εκφράσουν τις απόψεις τους για το αν οι νέες ρυθμίσεις μπορούν να έχουν θετικά αποτελέσματα ή ενδεχομένως κάποιες από αυτές να έχουν και αρνητικά.  Όπως υποστήριξε, από την μελέτη των εισηγήσεων αυτών μπορεί κάποιος να καταλήξει ότι υπάρχουν ρυθμίσεις θετικές, κάποιες σχεδόν αδιάφορες νομικά, «αλλά ικανοποιούν αυτό που αποκαλούμε λαϊκό αίσθημα. Ωστόσο, υπάρχουν και ρυθμίσεις που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά ζητήματα στο μέλλον».

Η επιτροπή Αργυρόπουλου είναι η τρίτη κατά σειρά επιτροπή, υπενθύμισε ο κ. Μαρκής. Είχε προηγηθεί η επιτροπή Μανωλεδάκη και υπήρξε μια δεύτερη επιτροπή υπό την προεδρία του κ. Βλατάκη.

Ισόβια Κάθειρξη

Και οι 3 επιτροπές είχαν συμφωνήσει στην άποψη ότι για τις πράξεις που διατηρεί την ισόβια ποινική κάθειρξη ο νέος ποινικός κώδικας, δεν θα πρέπει η πολιτεία να είναι αυτή που καθορίζει την ποινή, σημείωσε ο κ. Βλατάκης και εξήγησε ότι έχει γίνει δεκτό από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ότι ο νομοθέτης, πρέπει να καθορίζει ένα όριο ποινής μέσα στο οποίο τα δικαστήρια και με βάση τα στοιχεία της συγκεκριμένης πράξης, να επιβάλουν την αρμόζουσα ποινή.

«Όταν προβλεπόταν ότι για μια σειρά αδικήματα η ποινή είναι ισόβια και μόνο, υπήρχε ένα ζήτημα. Είπαν οι επιτροπές, να έχει την δυνατότητα το δικαστήριο, αν κρίνει ότι οι συνθήκες της συγκεκριμένης υπόθεσης, δεν καθιστούν αναγκαίο, για την αντιμετώπιση αυτού του πράγματος που λέμε και γενική και γενική και ειδική πρόβλεψη, αντί να επιβάλει τα ισόβια, να επιβάλει ποινή κάθειρξης 10 ετών. Αυτό αλλάζει με τις νέες ρυθμίσεις. Η νέα ρύθμιση λέει ότι για τις υποθέσεις που προβλέπονται ισόβια, θα προβλέπονται πάλι μόνο ισόβια, όπως συνέβαινε με τον παλιό κώδικα, αυτό είναι ένα παράδειγμα μιας σημαντικής αλλαγής».

Αυστηροποίηση των ποινών-Χρόνος παραγραφής

Γίνεται μια προσπάθεια αυστηροποίησης του πλαισίου των ποινών, «η δική μου άποψη είναι ότι η αυστηροποίηση αυτή δεν μπορεί να λειτουργήσει αν δεν συνδυαστεί με μέτρα για το μεγάλο πρόβλημα της ελληνικής δικαιοσύνης, που είναι οι αργοί ρυθμοί απονομής της». Κάποιες από τις ρυθμίσεις αυτές είναι και χωρίς μεγάλη σημασία, υπογραμμίζει ο κ. Μαρκής.

«Λέει ο νέος ποινικός κώδικας ότι για εγκλήματα που τελούνται εις βάρος ανηλίκων ο χρόνος της παραγραφής αρχίζει αμέσως μετά την ενηλικίωσή τους. Ο νομοθέτης κάνει παρέμβαση και λέει ότι μετά την ενηλικίωση του ανηλίκου, δεν θα αρχίζει αμέσως ο χρόνος παραγραφής, για τα πλημμελήματα θα αρχίζει έναν χρόνο αργότερα και για τα κακουργήματα, 3 χρόνια αργότερα. Η εμπειρία μου λέει, ότι ποτέ μέχρι τώρα η πράξη ποινικών δικαστηρίων, δεν έχει αντιμετωπίσει θέμα παραγραφής για τέτοιου είδους αδικήματα. Αν δουν οι δικαστές ότι ανακύπτει κίνδυνος παραγραφής τις πιέζουν χρονικά αυτές τις υποθέσεις».

«Ο θεσμός της υφ΄ όρων απόλυσης- της τακτικής, και όχι της υφ’ όρων απόλυσης των ειδικών νόμων που ήταν αυτόματη, όπως έλεγε ο νόμος Παρασκευόπουλου, πως όποιος έχει συμπληρώσει αυτό το όριο ποινής, ό,τι και να έχει τελέσει και όποια και να είναι η συμπεριφορά του στην φυλακή, αυτομάτως θα πρέπει να αφεθεί ελεύθερος-, είναι ένας θεσμός λοιπόν που προβλέπεται στον ποινικό μας κώδικα και είναι πάρα πολύ σοβαρός και αξιόλογος για το ποινικό μας σύστημα.  Λειτουργεί σε όλες τις νομικά πολιτισμένες χώρες, εξήγησε ο κ. Μαρκής και δίνει το κίνητρο στον κατάδικο που εκτίει την ποινή, η συμπεριφορά του μέσα στην φυλακή, να τον βοηθήσει να μικρύνει τον χρόνο έκτισης της ποινής.

«Αν η φυλακή ήταν μόνο χώρος κράτησης και ο κρατούμενος δεν είχε καμιά ελπίδα ανεξαρτήτως συμπεριφοράς, να είχε κάτι να περιμένει, οι φυλακές θα είχαν μεταβληθεί σε ζούγκλες. Γίνεται λοιπόν μια παρέμβαση, αυξάνεται το όριο που οι ισοβίτες μπορούν να διεκδικήσουν αυτό το ευεργέτημα».

Τόνισε ο κ. Μαρκής ότι δεν είναι αυτόματη η αποφυλάκιση του ισοβίτη μετά τα 16-18 χρόνια, για να αφεθεί ελεύθερος. Θα πρέπει να μεσολαβήσει η απόφαση ενός δικαστικού συμβουλίου που θα κρίνει την συγκεκριμένη υπόθεση και τον συγκεκριμένο κατηγορούμενο.

Υπάρχει ένας θεσμός και στον παλιό και στον νέο ποινικό κώδικα που λέει πότε ανακαλείται η υφ’ όρων απόλυση, εξήγησε ο. Μαρκής. Αν μέσα στον χρόνο δοκιμασίας, αυτός που πήρε την υφ’ όρων απόλυση, τελέσει ένα νέο έγκλημα που πρέπει να έχει μια σοβαρότητα και υπάρξει καταδίκη του τουλάχιστον 6 μηνών, τότε ανακαλείται η απόλυση και εκτίει αθροιστικά και το υπόλοιπο της ποινής που είχε. Αυτό που γίνεται τώρα, είναι ότι η ανάκληση γίνεται μετά την άσκηση ποινικής δίωξης μιας πράξης.

«Επειδή έχω μεγάλη εμπειρία μετά από 40 χρόνια και έχω καταλήξει στο συμπέρασμα, ότι η άσκηση μιας ποινικής δίωξης είναι πάρα πολύ εύκολη υπόθεση στην Ελλάδα, πολύ φοβάμαι ότι η ρύθμιση αυτή θα μας οδηγήσει σε αδιέξοδα, αν τελικά ισχύσει. Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι το 70% των αποφάσεων που εκδίδουν τα δικαστήρια είναι αθωωτικές, καταλαβαίνουμε ότι κάποιος που έχει την τύχη του ευεργετήματος της υφ’ όρων απολύσεως και κατηγορείται απλώς για μια αξιόποινη πράξη θα επανέρχεται στις φυλακές. Και αν μετά από 1-2 χρόνια αποδειχθεί αθώος; Αυτή ειδικά η ρύθμιση θέλει προσοχή γιατί θα φέρει προβλήματα στο μέλλον αν τελικά ισχύσει», είπε καταλήγοντας ο κ. Μαρκής.