Τσαρλς Νταλάρα στην ΕΡΤ: «Αποτίω φόρο τιμής στην ανθεκτικότητα των Ελλήνων» – Ελκυστικός επενδυτικός προορισμός η Ελλάδα

Για την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας αλλά και τις προϋποθέσεις ώστε η χώρα μας να εδραιώσει τη θέση της ως μία «ελκυστική οικονομία για τις επενδύσεις», μίλησε ο οικονομολόγος Τσαρλς Νταλάρα, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και Advisory Partner στην Partners Group (USA), συνομιλώντας με τον Γιώργο Κουβαρά στην ΕΡΤ.

Συγκεκριμένα, ο Τσαρλς Νταλάρα – που βρίσκεται στην Ελλάδα – μίλησε για την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία χρόνια, την πιθανότητα να λάβει η χώρα μας την επενδυτική βαθμίδα για το 2023, αλλά και τις αναμνήσεις του από την μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους στην ιστορία, που συνέβαλε στη διάσωση της Ελλάδας.

Αναλυτικά όσα είπε μιλώντας στον Γ. Κουβαρά:

Σχετικά με την οικονομία

Ο Τσαρλς Νταλάρα αναφερόμενος στην ελληνική οικονομία, τόνισε πως έχει κάνει σημαντικές προόδους τα τελευταία χρόνια. Όπως είπε: «Αν κοιτάξω πίσω, το πού βρισκόταν πριν από μια δεκαετία όπου ξεκίνησε η διαδικασία αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, η ελληνική οικονομία έχει καταγράψει σημαντική πρόοδο.

Πάντοτε βέβαια, υπάρχουν δουλειές που παραμένουν ατελείωτες. Αλλά αν δείτε τη σημαντική ανάπτυξη των τελευταίων ετών των νέων, αν δείτε τις νέες επενδύσεις που έρχονται στην Ελλάδα, αν δείτε τη συμμόρφωση της φορολογικής πολιτικής και τους χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, εάν λάβετε υπόψη σας τη μείωση των ποσοστών ανεργίας μόλις σε σχέση με τα τελευταία πέντε χρόνια, φαίνεται ότι η οικονομία βρίσκεται στη σωστή οδό.

Όσο για το αν θεωρεί πως η Ελλάδα είναι ένας καλός τόπος για να επενδύσει κανείς, ο Τσαρλς Νταλάρα απάντησε θετικά «Ναι, πράγματι η εταιρεία που εκπροσωπώ και για την οποία εργάζομαι, η Partners Group – που είναι μια επενδυτική εταιρεία με έδρα την Ελβετία – έχει επενδύσει πάνω από 1 δισ. δολάρια σε φαρμακευτικές εταιρείες.

Αυτό, αντανακλά την θεμελιώδη μας κρίση για την εταιρεία, η οποία καταγράφει πρόοδο, αυξάνει το τζίρο της αλλά αντανακλά και την ευρύτερη εμπιστοσύνη μας στην προοπτική της ελληνικής οικονομίας.

Πιστεύω, ότι τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα έχει καταστεί όλο και περισσότερο ελκυστικός επενδυτικός προορισμός και θεωρώ ότι αυτό θα συνεχίσει να ισχύει στο βαθμό που συνεχίζουν να γίνονται οι σημαντικές μεταρρυθμίσεις και διατηρείται η δημοσιονομική πειθαρχία».

Σχετικά με την επενδυτική βαθμίδα

Σχετικά με την πιθανότητα η Ελλάδα να λάβει την επενδυτική βαθμίδα το 2023, ο Τσαρλς Νταλάρα είπε πως «ζούμε σε έναν κόσμο ο οποίος είναι πολιτικός. Ευτυχώς η Ελλάδα παραμένει μια ζωντανή δημοκρατία και οι εκλογές παίζουν ρόλο. Οι προοπτικές της Ελλάδας ως προς την αναβάθμισή της στην επενδυτική βαθμίδα και μάλιστα οι σημερινές ενδείξεις υποδεικνύουν προς αυτή την κατεύθυνση, με την τελευταία ανακοίνωση από την S&P, σχετικά με τις θετικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.

Κάτι τέτοιο λοιπόν θα συνιστούσε μια αναγνώριση της βελτίωσης της ελληνικής οικονομίας. Το σημαντικότερο είναι ότι οι εταιρείες όπως αυτές που στηρίζουμε δείχνουν ότι η Ελλάδα καθίσταται όλο και περισσότερο ένας ελκυστικός προορισμός για τις άμεσες ξένες επενδύσεις. Δεν θέλω να μειώσω τη σημασία μιας αναβάθμισης της επενδυτικής βαθμίδας, αλλά αυτό που έχει πραγματικά σημασία είναι η θεμελιώδης ελκυστικότητα, τα χαρακτηριστικά μιας οικονομίας που την καθιστούν ελκυστικό τόπο προορισμού για τους επενδυτές.

Η Ελλάδα έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια ως προς πολλές απόψεις, ωστόσο υπάρχει ακόμα χώρος για περαιτέρω βελτιώσεις όσον αφορά την απορρύθμιση, την κατάργηση άχρηστων ρυθμίσεων στην οικονομία. Απόδειξη της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης, μειώνοντας ενδεχομένως το μέγεθος του κράτους κλπ.

Όλα αυτά τα στοιχεία θα συνέβαλαν στην αύξηση της δυναμικής που έχει ήδη αποκτήσει η χώρα σας. Οι εκλογές πάντοτε παίζουν ρόλο όσον αφορά τη θεμελιώδη κατεύθυνση μιας χώρας, αλλά η Ελλάδα βρίσκεται ήδη στις σωστές ράγες και στη σωστή πορεία εδώ και χρόνια και πιστεύω και προβλέπω πως θα οικοδομήσει πάνω σε αυτή την πορεία τα επόμενα χρόνια».

Σχετικά με την ανάγκη για πολιτική σταθερότητα

Ο Τσαρλς Νταλάρα αναφέρθηκε και στο πόσο σημαντική είναι η πολιτική σταθερότητα για να συνεχίσει η Ελλάδα να αποτελεί μια «ελκυστική οικονομία».

«Δεδομένων των όσων πέρασε η Ελλάδα την τελευταία δεκαετία, η πολιτική σταθερότητα είναι όντως σημαντική. Οι αγορές σέβονται βεβαίως τη δημοκρατική διαδικασία. Παράλληλα ωστόσο, πρέπει το πολιτικό περιβάλλον να παραμένει σχετικά σταθερό, ούτως ώστε οι επενδυτές να συνεχίζουν να εκμεταλλεύονται τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται με ένα σχετικό βαθμό αυτοπεποίθησης που θα συνεχίσει, ό,τι δηλαδή θα συνεχίσει το πολιτικό σύστημα να συνεχίσει να στηρίζει υγιείς οικονομικές πολιτικές και θα συνεχίσει να προάγει τις μεταρρυθμίσεις. Ο κόσμος είναι γεμάτος αβεβαιότητα και η Ελλάδα παρά όλες αυτές τις αβεβαιότητες, μπόρεσε να τις υπερβεί και να εδραιώσει τη θέση της ως μία ελκυστική οικονομία για τις επενδύσεις στην Ευρώπη.

Είναι λοιπόν σημαντικό η Ελλάδα να διασχίσει μια περίοδο συνεχιζόμενης σταθερότητας και οικονομικών μεταρρυθμίσεων, ώστε να ανοικοδομήσει το κεφάλαιό της, το οποίο μειώθηκε σε τόσο δραματικό, τόσο δραματικό τρόπο τα τελευταία χρόνια.

Σχετικά με την αναδιάρθρωση του χρέους

Σχετικά με τις αναμνήσεις του από την μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους στην παγκόσμια ιστορία, της οποίας ηγήθηκε, ο Τσαρλς Νταλάρα τόνισε πως η κρίση δεν αφορούσε μόνο της Ελλάδα.

«Ήταν μια κρίση του συνόλου της Ευρωζώνης, η οποία απείλησε τη σταθερότητα της παγκόσμιας οικονομίας. Καθώς κοιτάζω πίσω, πιστεύω ότι ήταν ευτυχές γεγονός ότι τελικά παρόλα τα εμπόδια και χάρη στη στενή συνεργασία με την ηγεσία της ελληνικής κυβέρνησης, μπορέσαμε να συνάψουμε μια συμφωνία η οποία μείωσε το δανειακό φορτίο, το φορτίο του δημόσιου χρέους σε μία μόλις μέρα πάνω από 100 δισεκατομμύρια ευρώ ελληνικού χρέους, τα οποία όφειλε η Ελλάδα στους ιδιώτες πιστωτές. Αυτό περίπου ήταν το ήμισυ του ελληνικού ΑΕΠ εκείνη την εποχή, το οποίο είναι ένα ιστορικό νούμερο.

Πήραμε λοιπόν αυτό το ελληνικό χρέος από τον προϋπολογισμό των ιδιωτών επενδυτών, ιδιωτικές τράπεζες, ιδιωτικά επενδυτικά ταμεία, συνταξιοδοτικά ταμεία και επεκτείναμε τις διάρκειες σε έναν ορίζοντα τριακονταετίας, ούτως ώστε η Ελλάδα να μη χρειάζεται να πληρώσει ένα ευρώ κεφαλαίου για αυτό το διάστημα και τα επιτόκια που συμφωνήθηκαν για την αποπληρωμή του δανείου στο μέλλον είναι κάτω από τα αγοραία επιτόκια κατά μέσο όρο.

Παρά το γεγονός λοιπόν ότι το ελληνικό χρέος παραμένει σχετικά υψηλό, σε σύγκριση με το μέγεθος της οικονομίας της, ωστόσο το πραγματικό δανειακό φορτίο είναι διαχειρίσιμο σε αρκετό βαθμό.

Βεβαίως, είναι σημαντικό η Ελλάδα να διαχειριστεί με προσοχή το χρέος στις ιδιωτικές κεφαλαιακές αγορές. Αλλά όλη αυτή η αναδιάρθρωση του ελληνικού και του ελληνικού χρέους έδωσε στην Ελλάδα ένα παράθυρο ευκαιρίας, ώστε να χρησιμοποιήσει το δημόσιο χρήμα ούτως ώστε να προβεί σε βελτιώσεις στην ελληνική οικονομία που θα διευκολύνουν την αναδιάρθρωση της, ούτως ώστε η Ελλάδα να προχωρήσει – όπως ήδη κάνει – σε μια οικονομία η οποία θα είναι πιο αποδοτική. Εκεί λοιπόν πρέπει να ξοδευτεί το χρήμα, το χρήμα αντί να πληρώνουμε τεράστια ποσά σε ξένους πιστωτές.

Το τελευταίο που θα ήθελα να πω σχετικά με την αναδιάρθρωση ωστόσο είναι ότι καθώς κοιτάζω προς το παρελθόν αυτή την περίοδο, αυτό το οδυνηρό παρελθόν, τις διαταραχές, τις οδυνηρές διαταραχές με ένα ποσοστό ανεργίας που έφτασε περίπου το 30%, ειδικότερα για τους νέους έφτασε στο 40%. Εντυπωσιάστηκα παρόλα αυτά από την ανθεκτικότητα και το κουράγιο του ελληνικού λαού. Αυτό είναι αξιοθαύμαστο για μένα. Αποτίω φόρο τιμής στην ανθεκτικότητα των Ελλήνων. Διέσχισαν αυτή τη δύσκολη περίοδο διατηρώντας ζωντανή τη δημοκρατία και μετακινήθηκαν σε μια νέα φάση νέας ανάπτυξης, ελπίδας και αυτοπεποίθησης για το μέλλον. Και για αυτά πρέπει να πω ότι είμαι απόλυτα εντυπωσιασμένος.

Σχετικά με το νέο του βιβλίο

«Όσον αφορά το νέο μου βιβλίο και το οποίο θα εκδοθεί τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο. Αφηγούμαι την ιστορία από τα εσωτερικά, την ιστορία της αναδιάρθρωσης. Μιλώ για τις δυσκολίες της συνεργασίας με το ΔΝΤ, με τους τραπεζίτες για τους οποίους δούλευα, με τις Βρυξέλλες και τα λοιπά», είπε αρχικά ο Τσαρλς Νταλάρα.

Πρόσθεσε πως επίσης το βιβλίο αναφέρεται στην σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας, τόσο για την περίοδο μετά τη χούντα αλλά και για τις οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα έκτοτε. «Επίσης μιλώ για τα 200 χρόνια που έχουν περάσει μετά την ελληνική ανεξαρτησία. Μετά την ανεξαρτησία αυτής της υπέροχης χώρας και καθώς μαθαίνω περισσότερα για την ελληνική ιστορία, σέβομαι όλο και περισσότερο την ελληνική οικονομία σήμερα και τον ελληνικό λαό.

Νομίζω ότι ο αναγνώστης αυτού του βιβλίου θα μάθει κάποια ενδιαφέροντα πράγματα όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για το πόσο σημαντική ήταν η Ελλάδα για τη σταθεροποίηση της παγκόσμιας οικονομίας πριν από 10 χρόνια», εξήγησε κλείνοντας.