Έως τον Φεβρουάριο αναμένεται να ολοκληρωθεί και να κοινοποιηθεί Μελέτη Σκοπιμότητας με στόχο την ισότιμη πρόσβαση ατόμων με αισθητηριακές αναπηρίες στο εκθεσιακό περιεχόμενο του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και της Νεότερης Ιστορίας της Μακεδονίας (ΙΜΜΑ) και τον μετασχηματισμό του σε πολιτιστικό χώρο ανοικτό σε όλες και όλους.
Η μελέτη εκπονείται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Αισθήσεις σε Διάλογο: Μια Συμμετοχική Προσέγγιση Προσβασιμότητας της Συλλογής του ΙΜΜΑ» και υλοποιείται σε συνεργασία με την Αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία (ΑΜΚΕ) Off Stream με τη συμμετοχή τετραμελούς Ομάδας Εστίασης ατόμων με αισθητηριακές αναπηρίες, καθώς και επαγγελματιών από τους τομείς της Διερμηνείας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας, της Μουσειολογίας, της Μουσειοπαιδαγωγικής και της Νεότερης Ιστορίας.
Το έργο υλοποιείται με την επιχορήγηση και την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού-Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.«Τα τελευταία δυο χρόνια η προσβασιμότητα και η συμπερίληψη και ό,τι εννοούμε ισότιμη πρόσβαση στον πολιτισμό είναι βασικός άξονας που προσπαθούμε να διατρέχει τις δράσεις του ΙΜΜΑ με ό,τι χρηματοδοτήσεις βρίσκουμε» τόνισε η διευθύντριά του, Αθηνά Παυλίδου.
Όπως εξήγησε, στόχος είναι η κατάρτιση ενός στρατηγικού σχεδίου για το πως μπορεί να γίνει το Μουσείο πιο προσβάσιμο και συμπεριληπτικό. «Αποφασίσαμε να κάνουμε μία μελέτη, για το πώς θα γίνουν το εκθεσιακό περιεχόμενο, το νόημα της έκθεσης και τα αντικείμενα, προσβάσιμα σε άτομα με αισθητηριακές αναπηρίες. Είμαστε από τα πρώτα Μουσεία που ξεκινάνε με μελέτη, δεν πάμε πρώτα να σχεδιάσουμε τις παρεμβάσεις και τις δράσεις και μετά να δούμε τι λειτουργεί και τι όχι» επισήμανε.
Άτομα με αισθητηριακές αναπηρίες συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της Μελέτης
Καινοτομία της διαδικασίας αποτελεί το γεγονός ότι στην ομάδα εργασίας είναι και επαγγελματίες και πανεπιστημιακοί, αλλά και άτομα με αναπηρία.Για τη σύνταξη της Μελέτης Σκοπιμότητας το IMMA συνεργάζεται με την Off Stream (ΑΜΚΕ) που δραστηριοποιείται στον χώρο του σύγχρονου πολιτισμού, της τέχνης και της συμπερίληψης.
«Ιδρύσαμε την Off Stream το 2021, όταν διαπιστώσαμε ότι η τέχνη και ο πολιτισμός δεν είναι τόσο δημοκρατικά και προσβάσιμα όσο θα έπρεπε για τα άτομα με αναπηρία» ανέφερε η συνιδρύτρια της ΑΜΚΕ, Ιστορικός Τέχνης – Αρχαιολόγος, Στέλλα Αναστασάκη. «Πάντα δουλεύαμε με άτομα με αναπηρία, αλλά συνήθως τους αναθέταμε να τεστάρουν τις εφαρμογές αφού έχουν ολοκληρωθεί ή όταν ήταν στο στάδιο πριν την παραγωγή. Αντιληφθήκαμε όμως ότι ήταν σημαντικό να μπουν από τη φάση της σχεδίασης, δηλαδή να μας πουν οι ίδιοι τι θα θέλανε να συμπεριληφθεί μέσα στο Μουσείο και τι θα εξυπηρετήσει τις δικές τους ανάγκες» ανέφερε η κ. Αναστασάκη.
«Όταν έχουμε να κάνουμε με εφαρμογές σε Μουσεία, συνήθως έρχονται από μια χρηματοδότηση που έχει ήδη προκαθοριστεί χωρίς να έχει γίνει κάποια μελέτη. Μπορεί όμως κάποιοι που αιτούνται τη χρηματοδότηση να μη γνωρίζουν ακριβώς τις ανάγκες αυτών των ομάδων.
Οπότε προσπαθήσαμε με συνεργάτες και συνεργάτιδες που έχουν αναπηρία να προσαρμόσουμε αυτό που θα γίνει στο τέλος για να ανταποκρίνεται πραγματικά στις ανάγκες τους» είπε η Χριστίνα Βλάχου, Διαχειρίστρια Πολιτισμού – Οικονομολόγος, συνιδρύτρια της Off Stream.
Η ομάδα εργασίας αποτελείται από δύο άτομα με οπτική αναπηρία, τη Φανή Τσικούρα, η οποία είναι εκ γενετής τυφλή, έχει σπουδάσει στο Παιδαγωγικό και τώρα διδάσκει στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και τη Ραφαηλία Κακλιμάνη, φωτογράφο με μειωμένη όραση.
«Η Ραφηλία που είναι από το δημιουργικό κομμάτι και η Φανή από το εκπαιδευτικό μας έδωσαν πάρα πολύ πολύτιμη ανατροφοδότηση» είπε η κ. Αναστασάκη.
Επίσης στην ομάδα συμμετέχουν η Δώρα Μοιρασγεντή, η οποία είναι κωφή αλλά μπορεί να κάνει ανάγνωση και επίσης με βοήθημα ακούει σε κάποιο βαθμό, η Ματίνα Δρίτσα, εκπαιδευτικός σε Ειδικό Σχολείο Κωφών Δημοτικής Εκπαίδευσης και ο Σπύρος Κουζέλης, πιστοποιημένος διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας, ο οποίος και βοηθάει στην επικοινωνία μεταξύ μας, αλλά μεταφέρει και πολύτιμες απόψεις για τις ανάγκες που έχει η κοινότητα των κωφών και για το τι μπορεί να γίνει στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα από το Μουσείο, ανέφερε η κ. Παυλίδου. Στην επιστημονική υποστήριξη είναι η Χαρά Κανάρη, καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης.
Ουσιαστική συμμετοχή όλων στη μουσειακή εμπειρία
Μέχρι τώρα έχουν γίνει πέντε συναντήσεις της ομάδας εργασίας, η οποία εξέτασε αρχικά το θέμα της πρόσβασης στο Μουσείο, πόσο εύκολο είναι να φτάσει και να μπει στο κτίριο ένα άτομο με αναπηρία.
«Έχουμε στείλει επιστολή στον δήμο Θεσσαλονίκης ζητώντας συνάντηση για να υποβάλουμε προτάσεις για την πεζοδρόμηση και για το πώς να γίνει πιο προσβάσιμη η είσοδος του Μουσείου του διπλανού σχολείου και της Μητρόπολης με σήμανση για να μπορούν να το βρίσκουν εύκολα τυφλά η κωφά άτομα.
Σε επόμενο στάδιο όπως τόνισε η κ. Αναστασάκη, μελετήθηκαν οι ενότητες της έκθεσης, τα μέλη της ομάδας με αναπηρία άνοιξαν τις προθήκες, άγγιξαν τα εκθέματα, είχαν ουσιαστική συμμετοχή στη μουσειακή εμπειρία.
«Για τα τυφλά άτομα δεν αρκεί απλά να περιγράψεις τα εκθέματα. Ήταν πολύ σημαντικό να πιάσουν τα όπλα, να νιώσουν το βάρος, τα υλικά, τη δεξιοτεχνία των διακοσμήσεων» σημείωσε.
«Είναι μία φοβερή εμπειρία, νομίζω ότι όλοι βλέπουμε με διαφορετικά μάτια, με διαφορετική προσέγγιση τελείως την επίσκεψη στο Μουσείο» είπε η κ. Αναστασάκη.
«Στην ομάδα εργασίας δεν συμμετέχουν μόνον ιστορικοί, φιλόλογοι, αλλά και άνθρωποι από άλλα επαγγέλματα και μεταφέρουν ποιες είναι οι ανάγκες του κοινού, γενικότερα» είπε η Σταυρούλα Μαυρογένη διευθύντρια του Κέντρου Έρευνας Μακεδονικής Ιστορίας του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα που έχει τη γενική επίβλεψη του έργου.
«Για παράδειγμα η Δώρα Μοιρασγεντή, που είναι από τον Τομέα της Πληροφορικής μου έδειξε τι θέλει να πάρει από ένα Μουσείο. Με έκανε να σκεφτώ “μήπως τελικά οι άνθρωποι του Μουσείου πλατειάζουν και δεν δίνουν στο κοινό αυτό που θέλει;” Είναι πολύ σημαντικό, διότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν διάφορες ευαισθησίες και διεκδικήσεις που βγαίνουν πολύ πιο εύκολα απ΄ότι από έναν απλό θεατή που θα περάσει από ένα Μουσείο» τόνισε.
Παράλληλα, η ομάδα εργασίας εξέτασε ζητήματα φωτισμού, γραμματοσειρών, σήμανσης, χρήσης του συστήματος ανάγνωσης και γραφής Μπράιγ.
«Το Μουσείο, μια μικρογραφία της κοινωνίας»
«Τώρα είμαστε στη φάση που προσπαθούμε να συνδυάσουμε αυτές τις διαφορετικές προσεγγίσεις και να βγάλουμε ένα πλάνο το οποίο θα είναι βιώσιμο, δηλαδή το στρατηγικό σχέδιο.Είμαστε στο στάδιο της συγγραφής της μελέτης και του στρατηγικού σχεδίου. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η μελέτη θα έχει ολοκληρωθεί και θα έχει κοινοποιηθεί τον Φεβρουάριο» είπε η κ. Αναστασάκη. Η μελέτη, η οποία θα παραδοθεί σε έντυπη και ψηφιακή μορφή σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα προσβασιμότητας, θα λειτουργήσει ως οδηγός για παρεμβάσεις που θα υλοποιηθούν σταδιακά τα επόμενα χρόνια. Θα ακολουθήσει μία δράση κοινού, καθώς θέλουμε να χτιστεί σχέση με τις κοινότητες και το τελικό στάδιο της προσπάθειας είναι η αναζήτηση χρηματοδότησης και από το υπουργείο, από την τοπική αυτοδιοίκηση και από ιδιώτες, ώστε οι προτάσεις να περάσουν από τη θεωρία στην πράξη, τόνισε η διευθύντρια του ΙΜΜΑ.
Η μεθοδολογία, όπως ανέφερε η κ. Αναστασάκη που ακολουθείται βασίζεται στις αρχές του καθολικού σχεδιασμού (universal design), που σημαίνει ότι σχεδιάζεται κάτι από την αρχή, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες όσο το δυνατόν περισσότερων ομάδων κοινού.
«Το Μουσείο είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας» υπογράμμισε η κ. Αναστασάκη. «Όταν το κάνεις προσβάσιμο, ωφελούνται πολύ περισσότεροι άνθρωποι από όσους αρχικά φαντάζεσαι» ανέφερε.
Η ουσία της προσπάθειας συμπυκνώνεται στην αρχή της κοινότητας των ατόμων με αναπηρίες: “Τίποτα για εμάς χωρίς εμάς”. Ένα σύνθημα που το ΙΜΜΑ, επιχειρεί να μετατρέψει σε σταθερή πολιτική και όχι σε πρόσκαιρη δράση.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ- ΜΠΕ
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος
