Το Πρώτο τιμά τη μνήμη του αντιστασιακού Σπύρου Μουστακλή (audio)

24 Ιουλίου 1974 – 24 Ιουλίου 2024

50 χρόνια Μεταπολίτευσης και στο κλείσιμο της εβδομάδας στη διάρκεια της οποίας τιμήθηκε η μεγάλη επέτειος της Δημοκρατίας με πλείστες εκδηλώσεις και με κορυφαία τη δεξίωση στον κήπο του Προεδρικού Μεγάρου, ο Χρήστος Μιχαηλίδης με φιλοξενούμενους στο στούντιο του Πρώτου Προγράμματος 91,6 και 105,8 τη Ναταλία Μουστακλή, κόρη του αγωνιστή Σπύρου Μουστακλή και τον Τάσο Σακελλαρόπουλο διδάκτορα Σύγχρονης Ιστορίας και διευθυντή των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, αφιέρωσε την εκπομπή «Καθρέφτης» στις αξίες του ηρωισμού και της Δημοκρατίας.

Η Ναταλία Μουστακλή, μίλησε για τον πατέρα της ξεκαθαρίζοντας πως δεν είναι η φωνή του και άρα δεν μπορεί να ξέρει πώς θα ήταν σήμερα αν ζούσε και ποια θα ήταν η στάση του απέναντι στα όσα συμβαίνουν.

«Δεν θέλω να κάνω αυτές τις ερμηνείες που πρέπει να πω ότι πολύ εύκολα τις κάνει πολύς κόσμος. Σίγουρα ξέρω ότι θα ήταν ένας άνθρωπος μέσα στα γεγονότα, ότι θα είχε φωνή γιατί είχε φωνή ακόμα και όταν δεν είχε φωνή. Και ξέρω σίγουρα ότι θα ήταν πολύ ενεργός γιατί ήταν παράλληλα αέρας και φωτιά ακόμα και όταν έγινε μια σβησμένη φωτιά. Οπότε θα απαντήσω με αυτό».

Γεννηθείσα τον Ιανουάριο του 72, όταν έπιασαν και βασάνισαν τον πατέρα της τον Μάιο του 73 με το κίνημα του Ναυτικού, ήταν μόλις ενάμιση χρονών. «Οπότε δεν έχω εικόνα πριν, έχω εικόνα μετά. Δηλαδή, ενός ανθρώπου βασανισμένου, ο οποίος προσπαθούσε κάθε μέρα με απίστευτη αξιοπρέπεια, απίστευτη αξιοπρέπεια και χωρίς ποτέ να παραπονεθεί για το οτιδήποτε» είπε χαρακτηριστικά.

Παρά τα σκληρά βασανιστήρια που υπέστη ο Σπύρος Μουστακλής στο ΕΑΤ-ΕΣΑ που τον άφησαν παράλυτο και χωρίς τη δυνατότητα της ομιλίας, ήταν ωστόσο ο λιγότερο γνωστός από τους αγωνιστές της Αντίστασης και αυτή ήταν και μια αιτία που έκανε τη χήρα του, Χριστίνα Δημητρακάκη, να θέλει να γράψει το βιβλίο, Σπύρος Μουστακλής Ένας Ελεύθερος Πολιορκημένος, σύμφωνα με την κόρη τους, Ναταλία. Χρειάστηκε περίπου 25 χρόνια να το γράψει, να μαζέψει αυτές τις μαρτυρίες και να βγει αυτό το αποτέλεσμα γιατί ήταν μια προσωπική πρόκληση γι’ αυτήν.  έΤην παρακίνησε η προσωπική της ιστορία από την πλευρά του πατέρα της, που έμεινε ορφανή γιατί τον σκότωσαν οι αντάρτες. Και μετά η ιστορία του Σπύρου Μουστακλή, τον οποίο γνώρισε και παντρεύτηκε και θεώρησε ότι όλα αυτά πρέπει να μπουν σε ένα βιβλίο.

«Θεώρησε και αυτό λέει, είναι ότι είναι το χρέος της προς την ιστορία, ότι πρέπει να μαθευτεί και αυτή η ιστορία και ο καθένας να αποφασίσει τι ήταν αυτός ο άνθρωπος. Ο πατέρας μου ήταν ανένταχτος και ο ίδιος έλεγε ότι αν δεν πας πίσω από το άρμα ενός γνωστού, δεν μπορείς να βγεις προς τα έξω να κάνεις καριέρα και να εξελιχθείς. Νομίζω ότι το να μην ανήκεις σε κάποιον, όπως κάποιοι άνθρωποι θέλουν να έχουν τους ακολούθους τους, αυτό σε βάζει σε δεύτερη μοίρα, γιατί είσαι ανεξέλεγκτος και το να λες την άποψή σου ανά πάσα στιγμή, δημιουργεί προβλήματα. Αυτό νομίζω τον έφερε σε δεύτερη γραμμή. Δεν τον ενδιέφερε η δημοσιότητα, ήταν μονόδρομος» ανέφερε η Ναταλία Μουστακλή.

 «Ήρωας στην προκειμένη περίπτωση, είναι αυτός ο οποίος θα προσπαθήσει, θα πολεμήσει για την Ελλάδα πέρα από το καθήκον του, πέρα από το συμφέρον του και πέρα θα λέγαμε από το δεδομένο και το πεπατημένο. Αλλά ήρωας στην προκειμένη περίπτωση είναι ο Μουστακλής, ο οποίος επέμεινε πραγματικά σε ένα αντιστασιακό πλαίσιο και σε μια δράση, παρότι οι χουντικοί τον είχαν προειδοποιήσει. Ο Μουστακλής θίγει τα κακώς κείμενα εντός του στρατού ήδη προ της δικτατορίας του 1967. Είναι ο άνθρωπος που εκφράζει κάτι που είναι πολύ περιορισμένο στο στρατό. Εκφράζει το κέντρο, το πολιτικό κέντρο, υπό ποία έννοια. Για το πολιτικό κέντρο ο εμφύλιος πόλεμος τελειώνει τον Αύγουστο του 49. Έκτοτε, είναι λάθος να κυνηγάνε έναν αδήλωτο και αφανή εχθρό, προκειμένου ο θρόνος, το παλάτι και η πιο στενή του παράταξη να διατηρήσει την απόλυτη κυριαρχία στον στρατό και στο κράτος. Ο Μουστακλής  παρασημοφορημένος, τραυματισμένος στην Αντίσταση, στον Εμφύλιο και στην Κορέα και στην Κύπρο το 64 στέκεται απέναντι σε αυτή τη διαδικασία. Αυτό λοιπόν ενοχλεί πάρα πολλούς. Αυτός ο άνθρωπος όμως και μέσα στη χούντα, ενώ θα μπορούσε σίγουρα και από την πρώτη προειδοποίηση να κάτσει ήσυχα, να μείνει στο σπίτι του, επιμένει να αντισταθεί στο καθεστώς για έναν πολύ απλό λόγο. Θέλει να αποδείξει ότι ο ελληνικός στρατός δεν είναι όλος σύμφωνος με τη δικτατορία. Δύσκολο έργο» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Σακελλαρόπουλος, σημειώνοντας πως η καταστροφή της υγείας του Μουστακλή ήταν μια προσωπική εκδίκηση της χούντας.