Podcast: Οδοιπορικό στο ελληνικό καλοκαίρι με «συνταξιδιώτες» των Γραμμάτων και των Τεχνών

Η εκπομπή «Με τούτα και μ’ εκείνα» με τον Φώτη Παπούλια ταξιδεύει μέσα από τον «αέρα» του Πρώτου Προγράμματος 91,6 και 105,8 σε μερικές από τις αναρίθμητες μοναδικής ομορφιάς περιοχές της ελληνικής γης που φιλοξενούν αυτό το καλοκαίρι, προσωπικότητες από τα Γράμματα και τις Τέχνες.

Το ταξίδι ξεκινάει με πρώτη στάση, την Κρήτη και στην παρέα της εκπομπής προστίθεται ο στιχουργός και ραδιοφωνικός παραγωγός Κώστας Φασουλάς, γεννημένος στα Ανώγεια. Βρισκόμενος στην ιδιαίτερη πατρίδα του, αποκαλύπτει στον Φώτη Παπούλια, την αδυναμία του στην κρητική ενδοχώρα την οποία γνωρίζει καλύτερα. «Παρότι αγαπώ την θάλασσα, η ενδοχώρα νομίζω ότι διαμορφώνει έναν ανθρώπινο ψυχισμό που εμένα τουλάχιστον με γοητεύει. Στην ενδοχώρα της Κρήτης συναντάς ανθρώπους με μια ιδιότυπη θυμοσοφία, έναν ιδιότυπο αυθορμητισμό και με μια υγιή σχέση με την παράδοση. Είναι άνθρωποι έτοιμοι να σε υποδεχθούν, να σε καλωσορίσουν. Υπάρχουν χωριά μικρά και μεγάλα σαν ζωγραφιές που με έναν τρόπο σε μαγνητίζουν, είναι η αθωότητα του τοπίου, η φιλόξενη πέτρα, τα μικρά στενά των χωριών που σε ξεγελούν όπως τα βαδίζεις ότι εμπεριέχουν όλο τον κόσμο. Αλλά όμως είναι οι άνθρωποι, που όταν τους ακούς να διηγούνται έχουν έναν τρόπο δικό τους, λογοτεχνικό τρόπο, που κάνουν το ασήμαντο στο σημαντικό στο διήγησή τους.  Φτάνεις πρωί με την παρέα σου σε ένα χωριό της Κρήτης, εκεί μαζί με το σερβίρισμα του καφετζή οι συστάσεις είναι συνήθως απαραίτητες, αυτή η φιλοπεριέργεια και εκεί ακριβώς χτίζεται η γέφυρα, αρχίζουν οι κουβέντες. Αν δεν είστε βιαστικοί, κάπου εκεί κοντά στο μεσημέρι αρχίζουν οι πρώτες ρακές, συνηθίζεται αυτό και καθόλου παράξενο να αρχίσει και το τραγούδι» περιγράφει ο Κώστας Φασουλάς.

Ανεβαίνοντας από τα νότια της χώρας και περνώντας στην ηπειρωτική Ελλάδα, φτάνουμε στο μυθικό βουνό των Κενταύρων, το Πήλιο, την τελευταία πατρίδα του, όπως την αποκαλεί, ο συγγραφέας Θωμάς Κοροβίνης, από όπου αγναντεύει τις καταπράσινες Σποράδες. «Ανεξάντλητο το Πήλιο, χειμώνα, καλοκαίρι. Εκτός αν είναι κανείς πολύς δύστροπος και δεν βολεύεται ούτε στον παράδεισο, δεν υπάρχει περίπτωση να μην συνεπάρει το Πήλιο οποιονδήποτε, όλοι μαγεύονται, όσοι το έχουν περπατήσει και το έχουν αγαπήσει, έχουν την τύχη να κατοικήσουν σε κάποιο σημείο του ή να φιλοξενηθούν. Εγώ έχω 16 χρόνια που είμαι σε μια παράλια πεδιάδα, των Λεχωνίων, πολύ κοντά στον Βόλο, όπου η ευφορία της γης και τα άπειρα μπερεκέτια της είναι σε κάθε κατηγορία προϊόντος. Όπου και αν πάω είναι μια μαγεία, η μεγαλύτερη κωμόπολη που είναι η Ζαγορά ψηλά, η περιοχή της Αργαλαστής με το Χόρτο και την Μηλίνα το ίδιο με τις υπέροχες θάλασσες, το μαγευτικό χωριό Λαύκο, η γέφυρα του Ντε Κίρικο, οι Μηλιές» είναι οι εικόνες που μας μεταφέρει ο Θωμάς Κοροβίνης.

Αφήνοντας το μαγευτικό Πήλιο ο Φώτης Παπούλιας συναντά τον μουσικοσυνθέτη Γιώργο Ανδρέου, καλλιτεχνικό διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕ Σερρών, για να τον ρωτήσει «γιατί οι Κυκλάδες μας κυκλώνουν τα καλοκαίρια» και να πάρει την «εύκολη απάντηση, γιατί είναι πανέμορφες». Μιλώντας για το νησιωτικό σύμπλεγμα του Αιγαίου, κάνει λόγο για τις καταπληκτικές θάλασσες και τα τοπία που «έχουν αυτή την καθαρότητα ανάμεσα σε αυτό που λέω εγώ μπλε-καφέ-μπλε, ο ουρανός-η γη-η θάλασσα και δίνουν την αίσθηση ηρεμίας και ταύτισης του ανθρώπου με αυτό που είναι η βαθύτερη συμπαντική του φύση. Υπάρχει κάτι αρχετυπικό στις Κυκλάδες είναι σαν να σκέφτεται κανείς ότι όταν φτιαχνόταν ο κόσμος κάπως έτσι ξεκίνησε να φτιάχνεται όταν τα ηφαίστεια φουσκώναν μέσα από την θάλασσα και βγαίνανε και δημιουργούσαν αυτούς τους όγκους, τους πολύ περίεργους και σκληρούς».

Και από την θάλασσα επιστρέφουμε στην ηπειρωτική Ελλάδα, στην Πελοπόννησο, όπου βρίσκεται ο ποιητής Γιώργος Γώτης και απαντά «τι κρύβει τελικά το νησί του Πέλοπα». «Είναι μια πολύ παλιά και γλυκιά ιστορία, ο ισθμός μπορεί να συνδέει αλλά και να χωρίζει. Η Πελοπόννησος είναι μια περιδιάβαση στην ιστορία και το τοπίο της με τις πολλές εναλλαγές, τα δασωμένα βουνά, τα πράσινα σκούρα κυπαρίσσια, δίπλα τις ασημόχρυσες ελιές και στους πράσινους τρούλους των κουκουναριών. Αυτά επιβάλλουν την γαλήνη και την ισορροπία. Ο κατεξοχήν διάσημος αρχαιολογικός της χώρος, την καθορίζει. Από την άλλη, όλα είναι μια αναδρομή στους αιώνες, από την αρχαιότητα, την μυκηναϊκή εποχή, την κλασική εποχή, τα βυζαντινά μνημεία, τον Μυστρά, τα Βυζαντινά κάστρα. Οι παραλίες της άπειρες, μπορεί να ξεκινήσει κανείς από την ανατολική πλευρά, το Κυπαρίσσι, στις χαμηλότερες παραλίας περιοχές της Μάνης και της Μεσσηνίας και να ανηφορίσουμε προς τα πάνω στην παραλία του Καϊάφα, στα λουτρά της Κυλλήνης. Κάθε τόπος για εμένα στην  Πελοπόννησο ειδικά, με όλες αυτές τις εναλλαγές έχει το δικό του φως» εξηγεί ο Γιώργος Γώτης .

Και περνάμε απέναντι στο Τζάντε, στο αριστοκρατικό Ιόνιο, «ένας τόπος που έχει μια δική του ομοιομορφία που αξίζει ένας ταξιδιώτης να την δει ή να την διαβάσει», σύμφωνα με τον Ζακυνθινό συγγραφέα Δημήτρη Αρβανιτάκη.

«Προτιμάω να λέω Ιόνιο αντί για Επτάνησα, ακριβώς γιατί για λόγους ιστορικούς και πολιτισμικούς το Ιόνιο είναι ένα όριο ανάμεσα σε δύο κόσμους. Ανάμεσα στην στεριά και την θάλασσα, ανάμεσα στην Δύση και την Ανατολή, ας το πούμε συμβατικά ανάμεσα στον ελληνικό χώρο και την υπόλοιπη Ευρώπη. Συγκροτεί έναν τρόπο πολιτισμού που δεν κλείνεται στα βιβλία, αλλά μπορεί κανείς να το «δει» και να το βιώσει οπουδήποτε, από την αρχιτεκτονική των νησιών έως την μουσική, από τα φαγητά έως την ντοπιολαλιά, νομίζω ότι τον εντοπίζει κανείς παντού» λέει ο Δημήτρης Αρβανιτάκης, προτρέποντας τους ταξιδιώτες να ανοίξουν το μυαλό και την ψυχή του «γιατί είμαστε πλέον σε μια διαδικασία εγκλεισμού στην δική μας φυλακή και η φυλακή μας είναι μια αστικότητα η οποία έχει πάρα πολύ συγκεκριμένες διαστάσεις και οπτικές». Συνεχίζοντας, εξηγεί πως η μουσική που θα ακούσει κανείς ή βλέποντας μια λιτανεία στην Ζάκυνθο ή την Κέρκυρα ή όταν δει κανείς την πόλη της Κέρκυρας από την θάλασσα, θα πρέπει να προσπαθήσει να δει ότι αυτή η πόλη, αυτή η λιτανεία, αυτή η εκκλησία, η μουσική, αυτό το φαγητό διαφέρει, δηλαδή ότι αυτό το βρίσκω εδώ και όχι κάπου αλλού. Αυτό είναι το απαραίτητο συστατικό για να ξεκινήσει κανείς να βγαίνει από τον δικό του μικρόκοσμο και να καταλαβαίνει τους τόπους».