Μαρώνεια- Ο ήσυχος και ιστορικός τόπος της Ροδόπης

Στον θησαυρό της Θράκης, την Μαρώνεια, επιστρέφει η ΕΡΤ 3, για να ανοίξει την πόρτα σε ένα χώρο, σχεδόν άγνωστο ακόμη και στους βορειοελλαδίτες της Κεντρικής ή της δυτικής Μακεδονίας.

Η δημοσιογράφος της ΕΡΤ Ειρήνη Τσακίρη, επιχειρεί μια γνωριμία του τόπου με το κοινό. Μόλις 30 χλμ. νοτιοανατολικά της Κομοτηνής, ένα χωριό με παραδοσιακά σπίτια, στα 200 μ. υψόμετρο, με θέα το Θρακικό Πέλαγος, την Θάσο και την Σαμοθράκη, σε μικρή απόσταση από τη λίμνη Ισμαρίδα σε ένα γοητευτικό τοπίο ανάμεσα σε τεράστιους αρχαιολογικούς χώρους που φτάνουν έως την ακτή.    

Διάσημη για τις αμπελοκαλλιέργειες στους δυτικούς πρόποδες του Ίσμαρου και τα υπέροχα κρασιά της, με θέα το Θρακικό πέλαγος, η Μαρώνεια κόβει την ανάσα.

Ο Ντίνος Χαριτόπουλος, δήμαρχος Μαρωνείας – Σαπών, αναφέρει επιγραμματικά τις τοποθεσίες με τους αρχαιολογικούς θησαυρούς, τα ιστορικά μνημεία, τους παραδοσιακούς οικισμούς, τα σπήλαια, τους διάσημους υδροβιότοπους, τις φυσικές ομορφιές και τις μαγευτικές παραλίες, που θα καθηλώσουν τον επισκέπτη.

Kατά τον Hρόδοτο, η Mαρώνεια βρισκόταν στα δυτικά του ποταμού Λίσου και στα δυτικά της απλωνόταν η Iσμαρίδα λίμνη, ενώ κατά τον Στράβωνα, δυτικώς της Mαρώνειας βρίσκονταν η Bιστονίς λίμνη και στα ανατολικά της η Oρθαγόρεια και η περιοχή της Σαμοθρακικής περαίας. Στα ανατολικά της Μαρώνειας μια προϊστορική οχύρωση μαρτυρεί την πόλη των Kικόνων Ίσμαρο ή Iσμάρα, που αναφέρεται από τον Στράβωνα.  Kατά την μαρτυρία του Ψευδο-Σκύμνου, την θέση αυτήν επέλεξαν τον 7^ο π.Χ. αι. οι πρώτοι άποικοι από την Xίο που γνώριζαν την παραγωγή του κρασιού, για κύριο χώρο εγκαταστάσεως ή συνέχισαν να την χρησιμοποιούν και μετά την ίδρυση της Mαρώνειας.

H περιοχή κατοικήθηκε ήδη από τους προϊστορικούς χρόνους, λόγω της γεωγραφικής της θέσεως, των εύφορων εδαφών, των προϊόντων και του εμπορίου.

Το σπήλαιο του Κύκλωπα, κουβαλά την μυθιστορηματική κληρονομιά του Ομήρου, εκεί στην χώρα των Κικόνων, όπου η ροή της ιστορίας είναι αδιάκοπή.

Η πόλη πήρε το όνομά της από τον ιερέα του Απόλλωνα, τον Μάρωνα, και οι κάτοικοί της Κίκονες, άριστοι πεζοί και ιππείς, με αρχηγό τον Εύφημο βοήθησαν τον Πρίαμο στον Τρωϊκό Πόλεμο. Κάπου πρίν από 3.200 χρόνια ο Οδυσσέας, επιστρέφοντας από την Τροία αγκυροβόλησε κοντά στην πόλη της Ισμάρας θέλοντας να τους τιμωρήσει και στην μάχη που ακολούθησε τους νίκησε. Ο Μάρωνας για να τον ευχαριστήσει που δεν πείραξε την οικογένειά του τού έδωσε δώδεκα αμφορείς με κόκκινο κρασί το οποίο απεδείχθη ιδιαίτερα χρήσιμο δώρο. Ο Οδυσσέας με 12 συντρόφους του περιπλανούντο γύρω από την Ισμάρα και μη γνωρίζοντας τίνος κατοικία ήταν χρησιμοποίησαν μια σπηλιά ως καταφύγιο.  Για κακή τους τύχη ανήκε σε έναν γιο του Θεού Ποσειδώνα, ο οποίος τους εγκλώβισε και άρχισε το φαγοπότι των ανδρών. Ο πολυμήχανος με τον “μελιηδέα μαρώνειο οίνο” μέθυσε τον Κύκλωπα Πολύφημο, δηλαδή τον πασίγνωστο, και έτσι κατάφεραν να δραπετεύσουν.

Το σπήλαιο βρίσκεται 500 μ. αριστερά δίπλα στον δρόμο Προσκυνητών Μαρώνειας. Παλαιότερα προτάθηκε να ταυτισθεί το σπήλαιο με το Zηρύνθιον άντρον, που αναφέρεται στα Aργοναυτικά του Aπολλώνιου του Pόδιου ως κατοικία του Oρφέως. 

Όλα αυτά θα περιληφθούν σε ένα κόμικ, που θα κάνει προσιτή την ιστορία, σε μικρά παιδιά, εξηγεί ο κ. Χαριτόπουλος, σχετικά με την νέα πρωτοβουλία για να γίνει ευρύτερα γνωστή η περιοχή.  

«Ένας σημαντικός στόχος του δήμου είναι να συνδέσουμε την Μαρώνεια με την Σαμοθράκη, μια σύνδεση με ένα ταχύπλοο, καθώς είναι το πιο κοντινό σημείο με το νησί». Μια εύλογη σκέψη, εάν αναλογιστεί κάποιος ότι οι Mαρωνίτες διέθεταν πολεμικό ναυτικό και συγκρούσθηκαν με τους Θασίους τον 7ο π.Χ. αι. και το 361 π.Χ. για την κατοχή της Στρύμης,  αποικία των Θασίων, των οποίων το κράτος στην Θράκη, γνωστό ως «Θασιακή Περαία», είχε όρια τους ποταμούς Στρυμόνα και Νέστο.

Ένα σταυροδρόμι, ιστορικών γεγονότων αποτελεί μια κεντρική οδική αρτηρία, που παρέκαμπτε τον ορεινό όγκο του Iσμάρου από τα βορειοανατολικά, αφήνοντας την Mαρώνεια στα νοτιοδυτικά, την οποία φαίνεται πως χρησιμοποίησαν τα στρατεύματα του Ξέρξη το 480 π.X., του Mεγάλου Aλεξάνδρου κατά την εκστρατεία προς την Aσία και του ρωμαϊκού στρατού πριν από την μάχη στους Φιλίππους το 42 π.X.

Στην μεταβυζαντινή περίοδο (γύρω στο 1600) οι πειρατικές επιδρομές ανάγκασαν τούς κατοίκους να αποσυρθούν από τα παράλια και να κτίσουν σε απόσταση 4 χλμ., στο εσωτερικό, τον οικισμό πού φέρει το όνομα Μαρώνεια.

Για τους επισκέπτες που αισθάνονται την ανάγκη να μάθουν, για την πολυάνθρωπη αρχαία πόλη, η περιήγηση στην ιστορία ξεκινά από την Μεγαλιθική  Πύλη, τα τείχη της οποίας υπολογίζεται ότι είχαν μήκος πάνω από 10 χλμ., ενώ μια στάση είναι αναγκαία στο θέατρο της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής Εποχής, που διέθετε στην πρώτη σειρά μαρμάρινους θρόνους, όπου ήταν χαραγμένα τα ονόματα των βασιλέων και των μελών της Γερουσίας. Με χωρητικότητα για 2.500 θεατές είχε εξαιρετική ακουστική, εξ ου και η θέση όπου βρίσκεται λέγεται Καμπάνα. Κατά την Ρωμαϊκή  περίοδο, η θεατρική τέχνη έδωσε την θέση της στην βαρβαρότητα και χρησιμοποιήθηκε ως μίνι Κολοσσαίο, για θηριομαχίες. Ο χώρος λειτουργούσε έως τα τέλη του 6^ου -7^ου  αιώνα μ.Χ.. Μικρές διαδρομές οδηγούν σε αρχαίες οικίες με μοναδικά ψηφιδωτά, στα βυζαντινά ευρήματα βασιλικής στην Παλαιοχώρα, στον βυζαντινό πύργο επάνω από το λιμάνι, στο αρχαίο λιμάνι, στην οχύρωση του Αγίου Γεωργίου, στα παλαιοχριστιανικά ευρήματα στην Σύναξη, και ο κατάλογος δεν τελειώνει.

Επιστρέφοντας στο σήμερα, όπως σημειώνει ο Δήμαρχος, είναι πολύς ο κόσμος που επισκέπτεται την περιοχή, με πληρότητες στο 100%, και κυρίαρχο τον εσωτερικό τουρισμό, ενώ το τελευταίο διάστημα συγκεντρώνει επισκέπτες και από τις γειτονικές Βαλκανικές χώρες, όπως λέει ο δήμαρχος.

Ένας τόπος που συγκεντρώνει την ιστορία, τον πολιτισμό, την γαστρονομία την φύση και τα υπέροχα τοπία. Ενδεικτικά, στα λεγόμενα μπάρ της παραλίας η τιμή για την ομπρέλα, την ξαπλώστρα και έναν καφέ είναι 4 ευρώ/άτομο, απολύτως προσιτή για οικογένειες με σφικτό προϋπολογισμό.   

Τέλος, το Φεστιβάλ Μαρωνείας – Σαπών, που ξεκίνησε τέλη Ιουνίου και θα διαρκέσει έως την 2α Σεπτεμβρίου, προσκαλεί τους επισκέπτες σε μια θερινή γιορτή, με θεατρικές παραστάσεις για μικρούς και μεγάλους, συναυλίες και δρώμενα, που θα καθηλώσουν την φαντασία σε ένα μυθικό περιβάλλον.