Κ. Μητσοτάκης μετά τη συνάντηση με Ερντογάν: «Επιβεβαιώσαμε τη διάθεση για μια νέα επανεκκίνηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων»

«Πρέπει να χτίσουμε πάνω στις θετικές εξελίξεις των τελευταίων μηνών με την Τουρκία», είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την συνάντηση που είχε με τον Ταγίπ Ερντογάν. O πρωθυπουργός τόνισε ότι η σημερινή συνάντηση επαλήθευσε τη διάθεση για μια νέα επανεκκίνηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και για έναν πιο σαφή οδικό χάρτη για το πώς θα κινηθούμε τους επόμενους μήνες. Σημείωσε επίσης ότι υπάρχει πρόθεση για συνάντηση πριν το τέλος του έτους, στη Θεσσαλονίκη σε ανώτατο επίπεδο με θετική ατζέντα. «Δεν λύθηκαν, βεβαίως, όλα τα προβλήματα, αλλά υπάρχει διάθεση να προσεγγίσουμε ξανά το πλαίσιο των σχέσεών μας από μια θετική σκοπιά», είπε ο πρωθυπουργός.

Σε ερώτηση του δημοσιογράφου της ΕΡΤ, Νίκου Μελέτη, μετά το πέρας της Συνόδου του ΝΑΤΟ «για το η διαφαινόμενη διάθεση του Ερντογάν να στραφεί πάλι προς τη Δύση είναι ειλικρινής και θα έχει διάρκεια ή είναι προσχηματική προκειμένου να εξασφαλίσει κάτι για τα F-16 και να ενισχύσει την οικονομία της χώρας του κι επίσης, αν τέθηκε από τον Τούρκο Πρόεδρο θέμα εξοπλισμών της Ελλάδας» ο κ. Μητσοτάκης απάντησε: «Η συνάντησή μου με τον Τούρκο πρόεδρο έγινε σε καλό κλίμα. Συμφωνήσαμε ότι πρέπει να χτίσουμε πάνω στις θετικές εξελίξεις των τελευταίων μηνών, μετά τους σεισμούς στην Τουρκία και μετά την έμπρακτη στήριξη που παρείχε και η ελληνική κυβέρνηση αλλά και η ελληνική κοινωνία στον σεισμόπληκτο τουρκικό λαό, θεωρώ ότι άλλαξαν πολλά πράγματα των σχέσεών μας και η σημερινή μας συνάντηση επιβεβαίωσε τη διάθεση και τη δικιά μου και του κ. Ερντογάν για μια νέα επανεκκίνηση ως προς τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και για έναν – θα έλεγα – πιο σαφή δίαυλο, οδικό χάρτη, για το πώς θα κινηθούμε τους επόμενους μήνες».

• Τα επόμενα βήματα μετά τη συνάντηση Κ. Μητσοτάκη – Τ. Ερντογάν – Τι συμφωνήθηκε

Ο κ. Μητσοτάκης συνέχισε λέγοντας ότι «όπως γράφτηκε και στην ανακοίνωση, πρόθεση μας είναι να μπορέσουμε να ξανασυναντηθούμε πριν το τέλος του έτους σε επίπεδο Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη, με μία προφανώς θετική ατζέντα στο μενού. Αυτό, προς Θεού, δεν σημαίνει ότι λύθηκαν ως δια μαγείας τα σημαντικά προβλήματα που έχουμε με την Τουρκία, αλλά πιστεύω ότι υποδηλώνει τη διάθεση και των δύο ηγεσιών να ξαναπροσεγγίσουμε το πλαίσιο των σχέσεών μας μέσα από μία πιο θετική σκοπιά και αυτό κρατώ ως το πιο σημαντικό συμπέρασμα της σημερινής συνάντησης».

Σε άλλες ερώτησεις για το «αν σε αυτόν τον οδικό χάρτη που αναφερθήκατε και χθες είναι οι διερευνητικές επαφές; Πότε μπορούμε να περιμένουμε την έναρξή τους -που εκεί είναι και τα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν τις θαλάσσιες ζώνες- τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης; Και τέλος, αν θέσατε το θέμα της Θράκης, όπως είχατε πει προεκλογικά, σε αυτή τη συνάντηση» ο πρωθυπουργός απάντησε:

«Αυτό το οποίο μπορώ να σας πω είναι ότι το πλαίσιο το οποίο οραματίζομαι ως προς τον τρόπο με τον οποίο θα πάρει σάρκα και οστά αυτή η διάθεση για μια καλύτερη συνεργασία έχει ουσιαστικά τρεις άξονες. Ο πρώτος είναι ο πολιτικός διάλογος υπό την καθοδήγηση των δύο υπουργών Εξωτερικών, στον οποίο προφανώς πολιτικό διάλογο θα τεθούν τα σημαντικά, τα βαριά γεωπολιτικά ζητήματα, με σημαντικότερο το βασικό ζήτημα το οποίο αναγνωρίζουμε ότι είναι η διαφορά μας με την Τουρκία, δηλαδή την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Ο δεύτερος δίαυλος είναι τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τα οποία μπορούν να αποδώσουν περισσότερους καρπούς χτίζοντας πάνω στο θετικό μομέντουμ των τελευταίων μηνών. Και ο τρίτος άξονας προσέγγισης αφορά τη λεγόμενη θετική ατζέντα. Είναι μια δουλειά η οποία είχε γίνει από τον υφυπουργό Εξωτερικών, τον κ. Φραγκογιάννη, η οποία είχε προετοιμαστεί και πριν από αυτή τη συνάντηση. Αφορά ζητήματα οικονομικής συνεργασίας, ενεργειακής συνεργασίας και συνεργασίας, ενδεχομένως σε τομείς όπως η πολιτική προστασία. Είναι ένας τομέας στον οποίο πιστεύω ότι μπορούμε και σχετικά γρήγορα να έχουμε κάποια απτά αποτελέσματα ώστε αυτά να μπορούν να επισημοποιηθούν, καλώς εχόντων των πραγμάτων στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη πριν τα τέλη του χρόνου.

Θέλω να θυμίσω επίσης ότι το ζήτημα των ευρωτουρκικών σχέσεων θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπως γνωρίζετε, στο παρελθόν έχει πάρει αποφάσεις σχετικά με το πλαίσιο των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας. Θυμάστε γιατί τα είχατε καλύψει εμπεριστατωμένα ότι είχε ανοίξει δύο δρόμους για την Τουρκία. Τον καλό και τον λιγότερο καλό. Πρόθεσή μας είναι να πορευθούμε στον θετικό δρόμο και σίγουρα η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων μόνο να βοηθήσει μπορεί τη συνολική προσέγγιση της Τουρκίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τη στιγμή που δεν έχω λόγο να αμφισβητώ ότι αυτή η πρόθεση της Τουρκίας φαίνεται αυτή τη στιγμή να είναι ειλικρινής.

Τέλος, για το θέμα το οποίο με ρωτήσατε, βεβαίως ετέθησαν και τα ζητήματα αυτά. Αλλά προφανώς και δεν θα μπω σε εξονυχιστική λεπτομέρεια στο τι συζητήθηκε πίσω από κλειστές πόρτες με τον Πρόεδρο Ερντογάν».

Ολόκληρες οι δηλώσεις του πρωθυπουργού:

Ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε για τα F -16 που «φαίνεται να λαμβάνει» η Τουρκία από τις ΗΠΑ και για το «κατά πόσο ισχύουν οι ενστάσεις και δικλίδες ασφαλείας που έχει θέσει το Κογκρέσο».

«Μπορώ να μιλήσω για τις σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών και Ελλάδος, οι οποίες είναι ισχυρότερες παρά ποτέ. Είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω και με τον πρόεδρο Μπάιντεν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής. Επιβεβαιώσαμε το πολύ υψηλό επίπεδο της συνεργασίας μας. Στην παρέμβαση την οποία έκανα τώρα με αφορμή και τη συζήτηση γύρω από την Ουκρανία, επανέλαβα τη μεγάλη σημασία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης όχι μόνο για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά συνολικά για την τροφοδοσία όλης της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ με στρατεύματα αλλά και με εξοπλισμό. Εκτιμώ ότι στα πλαίσια της συνεργασίας Ελλάδος Ηνωμένων Πολιτειών θα έχουμε, πιστεύω, σύντομα κάποιες θετικές ειδήσεις για το πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες προτίθενται να ενισχύσουν περαιτέρω τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις στα πλαίσια της στρατηγικής συνεργασίας την οποία έχουμε. Από εκεί πέρα, τι κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες με την Τουρκία είναι κάτι το οποίο εμάς μας αφορά μόνο έμμεσα. Η στάση του του Κογκρέσου στο ζήτημα αυτό φαίνεται να είναι γνωστή. Νομίζω ότι είναι κοινός τόπος ότι οι εξοπλισμοί οι οποίοι δίνονται σε χώρες μέλη του ΝΑΤΟ δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά άλλων χωρών μελών της Συμμαχίας. Αυτό το οποίο μπορώ και πάλι να επιβεβαιώσω είναι το εξαιρετικό επίπεδο των σχέσεων Ηνωμένων Πολιτειών Ελλάδος και τον τρόπο με τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες βλέπουν την Ελλάδα ως έναν παράγοντα σταθερότητας, γεωπολιτικής, οικονομικής, ενεργειακής σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Σε ερώτηση για το πώς επηρέασε η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας το πράσινο φως που έδωσε ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ αλλά και για τη στάση Αθήνας – Λευκωσίας ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι «είναι προφανές ότι μια βελτίωση των σχέσεων Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση σίγουρα σχετίζεται άμεσα με την άποψη που έχει και η Ελλάδα και η Λευκωσία. Δεν έχουμε στρατηγικό όφελος με μια Τουρκία η οποία να βρίσκεται κάθετα απέναντι στη Δύση, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το όφελος της Ελλάδος είναι η Τουρκία να παίξει με τους δικούς μας κανόνες, με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου, με τους κανόνες των πολυμερών σχημάτων στα οποία συμμετέχει, όπως το ΝΑΤΟ ή των πολυμερών σχημάτων με τα οποία θέλει να έχει μια πιο στενή σχέση, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση. Είμαστε στην αρχή και εγώ και ο Ερντογάν μιας καινούργιας θητείας και δεν έχω κανένα λόγο αυτή τη στιγμή να αμφισβητήσω την ειλικρίνεια των προθέσεων του. Ναι, είναι μια στροφή σε σχέση με αυτά τα οποία είδαμε από την Τουρκία.Στην πραγματικότητα όμως έχω μια υποχρέωση, ειδικά όταν δεν έχω δείγματα γραφής για το αντίθετο, να βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο».

Σε ερώτηση σχετικά με ταζητήματα που εστιάζει η Αθήνα ως προς την οικοδόμηση του θετικού κλίματος και του διαλόγου, όπως οι διερευνητικές, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε ότι «είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι μπορούμε να ξεκινήσουμε μια νέα σελίδα και ότι αυτή είναι και ότι έχουμε μια υποχρέωση απέναντι στους λαούς μας να διασφαλίσουμε ότι θα ζούμε ειρηνικά και χωρίς να είμαστε σε ένα καθεστώς διαρκούς έντασης έστω. Θα το ξαναπώ, το έχω πει πολλές φορές, έστω κι αν δεν μπορούμε άμεσα ή στο προβλέψιμο μέλλον να λύσουμε μια βασική μας διαφορά που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Έχουν υπάρξει και άλλοτε στο παρελθόν περίοδοι πολύ καλών σχέσεων με την Τουρκία, όπου το ζήτημα αυτό δεν αποτέλεσε εμπόδιο στο να οικοδομήσουμε ένα πλαίσιο καλών σχέσεων και σίγουρα να μην είμαστε σε ένα καθεστώς μόνιμης ένταση».

Σε ερώτηση εάν τέθηκε θέμα εξοπλισμών από τον Τούρκο Πρόεδρο, ο πρωθυπουργός απάντησε ότι «δεν τέθηκε τέτοιο θέμα και δεν μπορούσε να τεθεί τέτοιο θέμα. Όπως δεν θα έθετα και εγώ το ζήτημα της δυνατότητας Τουρκίας να εξοπλίζεται όσο αυτό δεν απειλεί το τονίζω έμπρακτα την ελληνική κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Το εξοπλιστικό πρόγραμμα των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, προφανώς υπό την απόλυτη έγκριση της ελληνικής κυβέρνησης, είναι δρομολογημένο, δεν επιδέχεται ουσιαστικών τροποποιήσεων. Είναι ένα πρόγραμμα το οποίο θωρακίζει τις Ένοπλες Δυνάμεις αλλά ταυτόχρονα συνεισφέρει και στο ΝΑΤΟ συνολικά αλλά και στην έννοια της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Δεν πρέπει να βλέπουμε δηλαδή τις επενδύσεις σε Ένοπλες δυνάμεις μόνο μέσα από το πρίσμα της αντιπαλότητας που έχουμε με την Τουρκία και αυτό ισχύει και για μας».